bakthivahini
Rathasapthami-Tirumala
రథసప్తమి హిందూ సంప్రదాయంలో, ముఖ్యంగా తిరుమలలో, అత్యంత ప్రాముఖ్యత కలిగిన పర్వదినం. సూర్య భగవానుడు తన రథాన్ని మార్చి, ఉత్తరాయణ పుణ్యకాలాన్ని ప్రారంభించే రోజుగా దీనిని భావిస్తారు. మాఘ శుక్ల పక్షంలో ఏడవ రోజున జరుపుకునే ఈ పండుగ. ఈ పవిత్ర దినం భక్తులకు ఓ మధురానుభూతిని అందిస్తూ, తిరుమలలో అనేక పూజలు, ఉత్సవాలు, మరియు వాహన సేవలతో కన్నుల పండుగగా జరుగుతుంది.
చారిత్రక, ఆధ్యాత్మిక ప్రాముఖ్యత
రథసప్తమిని ‘సూర్య జయంతి’ అని కూడా అంటారు. హిందూ పురాణాల ప్రకారం, సూర్య భగవానుడు కశ్యప మహర్షి మరియు అదితి దేవికి జన్మించిన రోజు ఇదే. ఈ రోజున రథసప్తమిని ఆచరించడం వల్ల సూర్య గ్రహం వల్ల కలిగే దోషాలు తొలగిపోతాయని, ఆరోగ్యం, సంపద మరియు ఆధ్యాత్మిక శుద్ధి లభిస్తాయని భక్తులు ప్రగాఢంగా విశ్వసిస్తారు.
ఈ ఉత్సవం కేవలం భక్తిపరమైనది మాత్రమే కాదు, జీవశక్తి సమతుల్యతను మరియు సకల జీవులకు జీవనాధారమైన దివ్య శక్తిని సూచిస్తుంది. ఈ రోజున సూర్య భగవానుడిని ఆరాధించడం వల్ల జీవన శక్తి పెరుగుతుంది, శారీరక, మానసిక ఆరోగ్యం మెరుగుపడుతుంది.
తిరుమల కొండపై వేడుకలు
రథసప్తమి రోజున తిరుమల శ్రీవారి ఆలయంలో ‘ఒక రోజు బ్రహ్మోత్సవం’ జరుగుతుంది. మలయప్ప స్వామి (శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వామి) ఒక్కరోజే ఏడు వేర్వేరు వాహనాలపై మాడ వీధులలో విహరిస్తారు. ప్రతి వాహనం ఓ ప్రత్యేక దివ్య శక్తిని, సందేశాన్ని సూచిస్తుంది. భక్తులకు ప్రత్యేక ఆశీర్వాదాలను అందిస్తుంది.
- సూర్యప్రభ వాహనం (ఉదయం 5:30 – 8:00): ఉషస్సు వేళ స్వామివారు సూర్యప్రభ వాహనంపై దర్శనమిస్తారు. ఇది దివ్య కాంతిని, ఆధ్యాత్మిక శక్తిని ప్రసాదిస్తుంది. సకల రోగ నివారణకు, దీర్ఘాయుష్షుకు ప్రతీక.
- చిన్న శేష వాహనం (ఉదయం 9:00 – 10:00): చిన్నశేష వాహనంపై శ్రీనివాసుడు పరిరక్షణ శక్తిని, సర్ప దోష నివారణను సూచిస్తాడు.
- గరుడ వాహనం (ఉదయం 11:00 – మధ్యాహ్నం 12:00): స్వామి వారికి అత్యంత ప్రీతిపాత్రమైన గరుడ వాహనంపై ఊరేగింపు భక్తిని, బలాన్ని ప్రసాదిస్తుంది. గరుడ సేవ దర్శనం మోక్షదాయకమని నమ్మకం.
- హనుమంత వాహనం (మధ్యాహ్నం 1:00 – 2:00): ఆంజనేయ స్వామి రూపంలో స్వామివారి దర్శనం సేవాభావాన్ని, నిస్వార్థ భక్తిని సూచిస్తుంది.
- చక్రస్నానం (మధ్యాహ్నం 2:00 – 3:00): శ్రీవారి సుదర్శన చక్రాన్ని పవిత్ర పుష్కరిణిలో స్నానం చేయిస్తారు. ఇది భక్తుల పాప ప్రక్షాళనకు, శుద్ధికి ప్రతీక.
- కల్పవృక్ష వాహనం (మధ్యాహ్నం 4:00 – 5:00): కోరిన కోర్కెలు తీర్చే కల్పవృక్ష వాహనంపై స్వామివారిని దర్శిస్తే, భక్తుల ఆకాంక్షలు నెరవేరుతాయని విశ్వాసం.
- సర్వభూపాల వాహనం (రాత్రి 6:00 – 7:00): విశ్వ పాలకుడిగా స్వామివారి శక్తి సామర్థ్యాలను సర్వభూపాల వాహనం సూచిస్తుంది. ఇది రాజయోగ ప్రదాయిని.
- చంద్రప్రభ వాహనం (రాత్రి 8:00 – 9:00): చంద్రప్రభ వాహనంపై స్వామివారి దర్శనం శాంతిని, ఆధ్యాత్మిక జ్ఞానాన్ని ప్రసాదిస్తుంది.
ఈ వేడుకలలో ముఖ్యంగా ఉదయం సూర్యప్రభ వాహన సేవలో సూర్య దర్శనం అత్యంత కీలకమైనది. ఈ సందర్భంలో భక్తులు స్వామివారిని తొలి సూర్య కిరణాలు తాకేలా దర్శించుకుంటారు. ఈ పవిత్ర క్షణం భక్తులకు దివ్య ఆశీర్వాదాలను ప్రసాదిస్తుందని ప్రగాఢ విశ్వాసం.
భక్తిపరమైన ఆచారాలు – ఇంట్లోనూ చేసుకోవచ్చు
రథసప్తమి రోజున ఇంట్లో కూడా భక్తితో ఆచరించాల్సిన కొన్ని ముఖ్యమైన పద్ధతులున్నాయి:
- ఉపవాసం: చాలా మంది భక్తులు పాక్షికంగా లేదా పూర్తిగా ఉపవాసం ఉండి, సూర్యాస్తమయం తర్వాత భోజనం చేస్తారు. ఇది మనస్సును, శరీరాన్ని శుద్ధి చేస్తుంది.
- జిల్లేడు ఆకుల వినియోగం: ఈ రోజున జిల్లేడు (అర్క) ఆకులను తల, భుజాలు, మెడ, హృదయం, మరియు నాభిపై ఉంచుకొని స్నానం చేయడం ఆచారంగా ఉంది. జిల్లేడు ఆకులు సూర్య భగవానుడికి ప్రీతిపాత్రమైనవిగా, ఆరోగ్య ప్రదాయినిగా భావిస్తారు.
- పూజ మరియు నైవేద్యాలు: సూర్య భగవానుడికి పాయసం, పొంగలి, బెల్లంతో చేసిన మిఠాయిలు వంటి ప్రసాదాలను నైవేద్యంగా సమర్పిస్తారు.
- పవిత్ర స్నానం: ఈ రోజున పుణ్యతీర్థాలలో లేదా గంగా, యమునా వంటి పవిత్ర నదులలో స్నానం చేయడం పాప విమోచనానికి మార్గం చూపుతుందని నమ్ముతారు. నదులకు వెళ్లలేని వారు ఇంట్లోనే నీటిలో కాస్త పాలు, నువ్వులు, జిల్లేడు ఆకులు వేసి స్నానం చేయవచ్చు.
- సూర్య నమస్కారాలు: సూర్య భగవానుడిని ప్రసన్నం చేసుకోవడానికి సూర్య నమస్కారాలు చేయడం శ్రేష్ఠం.
- ఆదిత్య హృదయం పారాయణం: సూర్య దేవుడిని స్తుతించే ఆదిత్య హృదయాన్ని పఠించడం వల్ల ఆరోగ్యం, సంపద, విజయం లభిస్తాయి.
తిరుమల దేవస్థానం (TTD) ప్రత్యేక ఏర్పాట్లు
తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం (TTD) రథసప్తమి రోజున భక్తులకు ఎలాంటి అసౌకర్యం కలగకుండా విస్తృత ఏర్పాట్లు చేస్తుంది:
- భక్తుల రద్దీ నియంత్రణ మరియు పటిష్ట భద్రతా ఏర్పాట్లు.
- భక్తులందరికీ అన్నప్రసాదం మరియు తాగునీరు నిరంతరం అందుబాటులో ఉంచుతారు.
- రద్దీని నియంత్రించేందుకు రథసప్తమి రోజున కొన్ని ప్రత్యేక దర్శనాలను నిలిపివేస్తారు.
- సిఫారసు లేఖల దర్శనాలు రద్దు చేయబడతాయి.
- అన్ని ఆర్జిత సేవలు ఏకాంతంగా (భక్తుల ప్రమేయం లేకుండా) నిర్వహిస్తారు.
- సర్వదర్శనం టిక్కెట్లను రద్దు చేసి, వైకుంఠం క్యూ కాంప్లెక్స్ ద్వారా భక్తులకు అనుమతి ఇస్తారు.
- మాడ వీధులలో వాహన సేవల దర్శనాలకు ప్రత్యేక గ్యాలరీలతో కూడిన ఏర్పాట్లు చేస్తారు.
ముగింపు
తిరుమలలో రథసప్తమి కేవలం ఒక ధార్మిక వేడుక మాత్రమే కాదు, అది భక్తులకు ఒక దివ్య అనుభూతిని అందించే ఆధ్యాత్మిక ప్రయాణం. సాంప్రదాయ ఆచారాలు, ఆధ్యాత్మిక వైభవం మరియు శ్రీవారి దివ్య ఆశీర్వాదాల ద్వారా ఈ ఉత్సవం భక్తుల జీవితాల్లో ఆధ్యాత్మిక వెలుగును ప్రసాదిస్తుంది. తిరుమల రథసప్తమి ఉత్సవాన్ని ప్రత్యక్షంగా అనుభవించదలచిన భక్తులకు, ఇది నిస్సందేహంగా ఒక చిరస్మరణీయమైన, మరపురాని ఆధ్యాత్మిక అనుభవంగా నిలుస్తుంది.
