Gajendra Moksham Telugu
పరిచయం
ఈ పద్యం “గజేంద్ర మోక్షం” నుండి సంగ్రహించబడింది. “గజేంద్ర మోక్షం” విష్ణు పురాణంలోని ప్రసిద్ధ కథా భాగం, దీనిని అనేక మంది కవులు తమ రచనల్లో ప్రస్తావించారు. ఇందులో ప్రధానంగా అడవి వాతావరణం, జంతువుల ప్రవర్తన మరియు ప్రకృతిలోని సమతుల్యతను వర్ణిస్తారు.
పులులు మొత్తంబులు – పొదరిండ్లలో దూరు
ఘోర భల్లూకముల్ – గుహలు సొచ్చు
భూదారులు నేల – బొరియలలో దాగు
హరిదంతములు కేగు – హరిణ చయము
మడపుల జొరబాఱు – మహిష సంఘబులు
గండశైలంబుల – గపువు ప్రాకు
వల్మీకములు సొచ్చు వనభుజంగంబులు
నీలకంఠంబులు -నింగి కెగెయు
వెఱచి చమరీమృగంబులు- విసరు వాల
చామరంబుల విహరణ – శ్రమము వాయ
భయదపరిహేల విహరించు – భద్రకరుల
గాలి వాణినమాత్రాన జాలిబొంది
అర్థాలు
పద్యం | వివరణ |
---|---|
పులులు మొత్తంబులు – పొదరిండ్లలో దూరు | భయంకరమైన పులులు పొదల్లో దాక్కుని, ఆక్రమణ కోసం ఎదురుచూస్తాయి. |
ఘోర భల్లూకముల్ – గుహలు సొచ్చు | భల్లూకాలు (ఎలుగుబంట్లు) తమ భద్రత కోసం గుహల్లో తలదాచుకుంటాయి. |
భూదారులు నేల – బొరియలలో దాగు | భూమిలో త్రవ్వబడే బొరియల్లో కొన్ని జీవులు తమ ఆశ్రయం పొందుతాయి. |
హరిదంతములు కేగు – హరిణ చయము | చిరుతలు వేటాడే భయంతో, హరిణలు ఎప్పుడూ అప్రమత్తంగా ఉండాల్సి వస్తుంది. |
మడపుల జొరబాఱు – మహిష సంఘబులు | అడవిలోని కృష్ణమృగాలు, గొర్రెలు, మేకలు సమూహంగా సంచరించేందుకు ప్రయాసపడతాయి. |
గండశైలంబుల – గపువు ప్రాకు | కొండల్లో, గుహల్లో ఉండే జంతువులు కూడా అప్రమత్తంగా జీవిస్తాయి. |
వల్మీకములు సొచ్చు వనభుజంగంబులు | పాములు వల్మీకాల్లో (పుట్టల్లో) దాక్కుని రక్షణ పొందుతాయి. |
నీలకంఠంబులు – నింగి కెగెయు | నీలకంఠ పక్షులు విహరించేందుకు ఆకాశాన్ని ఆశ్రయిస్తాయి. |
వెఱచి చమరీమృగంబులు- విసరు వాల | భయంతో వేలు తిప్పే చమరీమృగాలు దిశ తెలియని స్థితిలో ఉంటాయి. |
తాత్పర్యం
- పులులు పొదల్లో మాటువేసి, ఆహారం కోసం కాచుకొని ఉన్నాయి. ఇది వాటి యొక్క వేటాడే స్వభావాన్ని తెలియజేస్తుంది.
- ఎలుగుబంట్లు తమను తాము కాపాడుకోవడానికి గుహల్లో తలదాచుకుంటాయి. ఇది వాటి రక్షణ అవసరాన్ని తెలియజేస్తుంది.
- కొన్ని జీవులు భూమిలోని బొరియల్లో నివసిస్తాయి. ఇది ప్రకృతిలోని వివిధ జీవుల జీవన విధానాన్ని తెలియజేస్తుంది.
- చిరుతల భయంతో, జింకలు ఎల్లప్పుడూ అప్రమత్తంగా ఉంటాయి. ఇది జంతువుల మధ్య సంబంధాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది.
- అడవిలోని కృష్ణజింకలు, గొర్రెలు, మేకలు గుంపులుగా తిరుగుతాయి. ఇది సామాజిక జీవనానికి వాటి సహజ ప్రవర్తనను సూచిస్తుంది.
- కొండలు, గుహల్లో నివసించే జంతువులు కూడా తమను కాపాడుకోవడానికి అప్రమత్తంగా ఉంటాయి.
- పాములు పుట్టల్లో దాక్కుని సురక్షితంగా ఉంటాయి. ఇది వాటి నివాస స్థలాన్ని సూచిస్తుంది.
- నీలకంఠ పక్షులు ఎగరడానికి ఆకాశాన్ని ఆశ్రయిస్తాయి. ఇది ప్రకృతి సౌందర్యాన్ని తెలియజేస్తుంది.
- భయంతో వణుకుతున్న చమరీమృగాలు దిక్కుతోచని స్థితిలో ఉంటాయి. ఇది వాటి అప్రమత్తతను సూచిస్తుంది.
- పక్షులు ఎగరడానికి కష్టపడుతున్నాయి. ఇది జీవుల స్వేచ్ఛ కోసం చేసే ప్రయత్నాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది.
- జంతువులు భయంతో తమను తాము రక్షించుకోవడానికి ప్రయత్నిస్తున్నాయి.
- జీవులు గాలిని మాత్రమే ఆశ్రయించి జీవిస్తున్నాయి. ఇది ప్రకృతితో వాటి సంబంధాన్ని సూచిస్తుంది.
ప్రకృతి మానవునికి ఇచ్చే సందేశం
ఈ వర్ణన మనకు ఒక గొప్ప సందేశాన్ని ఇస్తుంది. ప్రకృతి అనునిత్యం చలనంలో ఉంటుంది. ప్రతి జీవి తన స్వాభావిక లక్షణాలను అనుసరించి జీవించడానికి ప్రయత్నిస్తుంది. భయం, అప్రమత్తత, ఆకలి, జీవన పోరాటం – ఇవన్నీ ప్రకృతిలో సహజమే. గజేంద్ర మోక్షం కథలో గజేంద్రుడు కూడా భయపడినప్పటికీ, చివరికి భగవంతుని ఆశ్రయించడంతో మోక్షాన్ని పొందినట్టు మనం గ్రహించవచ్చు.