bakthivahini
శ్రీమద్వాల్మీకీయ రామాయణే బాలకాండమ్
అథ ప్రథమస్సర్గః
తపస్స్వాధ్యాయనిరతం తపస్వీ వాగ్విదాం వరమ్
నారదం పరిపప్రచ్ఛ వాల్మీకిర్మునిపుంగవమ్
కోన్వస్మిన్ సాంప్రతం లోకే గుణవాన్ కశ్చ వీర్యవాన్
ధర్మజ్ఞశ్చ కృతజ్ఞశ్చ సత్యవాక్యో దృఢవ్రతః
చారిత్రేణ చ కో యుక్తః సర్వభూతేషు కో హితః
విద్వాన్ కః కః సమర్థశ్చ కశ్చైకప్రియదర్శనః
ఆత్మవాన్ కో జితక్రోధో ద్యుతిమాన్ కోనసూయకః
కస్య బిభ్యతి దేవాశ్చ జాతరోషస్య సంయుగే
ఏతదిచ్ఛామ్యహం శ్రోతుం పరం కౌతూహలం హి మే
మహర్షే త్వం సమర్థోసి జ్ఞాతుమేవంవిధం నరమ్
శ్రుత్వా చైతత్ త్రిలోకజ్ఞో వాల్మీకేర్నారదో వచః
శ్రూయతామితి చామంత్ర్య ప్రహృష్టో వాక్యమబ్రవీత్
బహవో దుర్లభాశ్చైవ యే త్వయా కీర్తితా గుణాః
మునే వక్ష్యామ్యహం బుద్ధ్వా తైర్యుక్తః శ్రూయతాం నరః
ఇక్ష్వాకువంశప్రభవో రామో నామ జనైః శ్రుతః
నియతాత్మా మహావీర్యో ద్యుతిమాన్ ధృతిమాన్ వశీ
బుద్ధిమాన్ నీతిమాన్ వాగ్మీ శ్రీమాన్ శత్రునిబర్హణః
విపులాంసో మహాబాహుః కంబుగ్రీవో మహాహనుః
మహోరస్కో మహేష్వాసో గూఢజత్రురరిందమః
ఆజానుబాహుః సుశిరాః సులలాటః సువిక్రమః
సమః సమవిభక్తాంగః స్నిగ్ధవర్ణః ప్రతాపవాన్
పీనవక్షా విశాలాక్షో లక్ష్మీవాన్ శుభలక్షణః
ధర్మజ్ఞః సత్యసంధశ్చ ప్రజానాం చ హితే రతః
యశస్వీ జ్ఞానసంపన్నః శుచిర్వశ్యః సమాధిమాన్
ప్రజాపతిసమః శ్రీమాన్ ధాతా రిపునిషూదనః
రక్షితా జీవలోకస్య ధర్మస్య పరిరక్షితా
రక్షితా స్వస్య ధర్మస్య స్వజనస్య చ రక్షితా
వేదవేదాంగతత్త్వజ్ఞో ధనుర్వేదే చ నిష్ఠితః
సర్వశాస్త్రార్థతత్త్వజ్ఞో స్మృతిమాన్ ప్రతిభానవాన్
సర్వలోకప్రియః సాధురదీనాత్మా విచక్షణః
సర్వదాభిగతః సద్భిః సముద్ర ఇవ సింధుభిః
ఆర్యః సర్వసమశ్చైవ సదైకప్రియదర్శనః
స చ సర్వగుణోపేతః కౌసల్యానందవర్ధనః
సముద్ర ఇవ గాంభీర్యే ధైర్యేణ హిమవానివ
విష్ణునా సదృశో వీర్యే సోమవత్ ప్రియదర్శనః
కాలాగ్నిసదృశః క్రోధే క్షమయా పృథివీసమః
ధనదేన సమస్త్యాగే సత్యే ధర్మ ఇవాపరః
తమేవం గుణసంపన్నం రామం సత్యపరాక్రమమ్
జ్యేష్ఠం శ్రేష్ఠగుణైర్యుక్తం ప్రియం దశరథః సుతమ్
ప్రకృతీనాం హితైర్యుక్తం ప్రకృతిప్రియకామ్యయా
యౌవరాజ్యేన సంయోక్తుమైచ్ఛత్ ప్రీత్యా మహీపతిః
తస్యాభిషేకసంభారాన్ దృష్ట్వా భార్యాథ కైకయీ
పూర్వం దత్తవరా దేవీ వరమేనమయాచత
వివాసనం చ రామస్య భరతస్యాభిషేచనమ్
స సత్యవచనాత్ రాజా ధర్మపాశేన సంయతః
వివాసయామాస సుతం రామం దశరథః ప్రియమ్
స జగామ వనం వీరః ప్రతిజ్ఞామనుపాలయన్
పితుర్వచననిర్దేశాత్ కైకేయ్యాః ప్రియకారణాత్
తం వ్రజంతం ప్రియో భ్రాతా లక్ష్మణోను జగామ హ
స్నేహాద్ వినయసంపన్నః సుమిత్రానందవర్ధనః
భ్రాతరం దయితం భ్రాతుః సౌభ్రాత్రమనుదర్శయన్
రామస్య దయితా భార్యా నిత్యం ప్రాణసమాహితా
జనకస్య కులే జాతా దేవమాయేవ నిర్మితా
సర్వలక్షణసంపన్నా నారీణాముత్తమా వధూః
సీతాప్యనుగతా రామం శశినం రోహిణీ యథా
పౌరైరనుగతో దూరం పిత్రా దశరథేన చ
శృంగిబేరపురే సూతం గంగాకూలే వ్యసర్జయత్
గుహమాసాద్య ధర్మాత్మా నిషాదాధిపతిం ప్రియమ్
గుహేన సహితో రామః లక్ష్మణేన చ సీతయా
తే వనేన వనం గత్వా నదీస్తీర్త్వా బహూదకాః
చిత్రకూటమనుప్రాప్య భరద్వాజస్య శాసనాత్
రమ్యమావసథం కృత్వా రమమాణా వనే త్రయః
దేవగంధర్వసంకాశాస్తత్ర తే న్యవసన్ సుఖమ్
చిత్రకూటం గతే రామే పుత్రశోకాతురస్తథా
రాజా దశరథః స్వర్గం జగామ విలపన్ సుతమ్
మృతే తు తస్మిన్ భరతో వసిష్ఠప్రముఖైర్ద్విజైః
నియుజ్యమానో రాజ్యాయ నైచ్ఛద్రాజ్యం మహాబలః
స జగామ వనం వీరో రామపాదప్రసాదకః
గత్వా తు స మహాత్మానం రామం సత్యపరాక్రమమ్
అయాచద్ భ్రాతరం రామం ఆర్యభావపురస్కృతః
త్వమేవ రాజా ధర్మజ్ఞ ఇతి రామం వచోబ్రవీత్
రామోపి పరమోదారః సుముఖస్సుమహాయశాః
న చైచ్ఛత్ పితురాదేశాత్ రాజ్యం రామో మహాబలః
పాదుకే చాస్య రాజ్యాయ న్యాసం దత్త్వా పునః పునః
నివర్తయామాస తతో భరతం భరతాగ్రజః
స కామమనవాప్యైవ రామపాదావుపస్పృశన్
నందిగ్రామే కరోద్రాజ్యం రామాగమనకాంక్షయా
గతే తు భరతే శ్రీమాన్ సత్యసంధో జితేంద్రియః
రామస్తు పునరాలక్ష్య నాగరస్య జనస్య చ
తత్రాగమనమేకాగ్రో దండకాన్ ప్రవివేశ హ
ప్రవిశ్య తు మహారణ్యం రామో రాజీవలోచనః
విరాధం రాక్షసం హత్వా శరభంగం దదర్శ హ
సుతీక్ష్ణం చాప్యగస్త్యం చ అగస్త్యభ్రాతరం తథా
అగస్త్యవచనాచ్చైవ జగ్రాహైంద్రం శరాసనమ్
ఖడ్గం చ పరమప్రీతస్తూణీ చాక్షయసాయకౌ
వసతస్తస్య రామస్య వనే వనచరైః సహ
ఋషయోభ్యాగమన్ సర్వే వధాయాసురరక్షసామ్
స తేషాం ప్రతిశుశ్రావ రాక్షసానాం తథా వనే
ప్రతిజ్ఞాతశ్చ రామేణ వధః సంయతి రక్షసామ్
ఋషీణామగ్నికల్పానాం దండకారణ్యవాసినామ్
తేన తత్రైవ వసతా జనస్థాననివాసినీ
విరూపితా శూర్పణఖా రాక్షసీ కామరూపిణీ
తతః శూర్పణఖావాక్యాదుద్యుక్తాన్ సర్వరాక్షసాన్
ఖరం త్రిశిరసం చైవ దూషణం చైవ రాక్షసమ్
నిజఘాన రణే రామస్తేషాం చైవ పదానుగాన్
వనే తస్మిన్ నివసతా జనస్థాననివాసినామ్
రక్షసాం నిహతాన్యాసన్ సహస్రాణి చతుర్దశ
తతో జ్ఞాతివధం శ్రుత్వా రావణః క్రోధమూర్ఛితః
సహాయం వరయామాస మారీచం నామ రాక్షసమ్
వార్యమాణః సుబహుశో మారీచేన స రావణః
న విరోధో బలవతా క్షమో రావణ తేన తే
అనాదృత్య తు తద్వాక్యం రావణః కాలచోదితః
జగామ సహ మారీచః తస్యాశ్రమపదం తదా
తేన మాయావినా దూరం అపవాహ్య నృపాత్మజౌ
జహార భార్యాం రామస్య గృధ్రం హత్వా జటాయుషమ్
గృధ్రం చ నిహతం దృష్ట్వా హృతాం శ్రుత్వా చ మైథిలీమ్
రాఘవః శోకసంతప్తో విలలాపాకులేంద్రియః
తతస్తేనైవ శోకేన గృధ్రం దగ్ధ్వా జటాయుషమ్
మార్గమాణో వనే సీతాం రాక్షసం సందదర్శ హ
కబంధం నామ రూపేణ వికృతం ఘోరదర్శనమ్
తం నిహత్య మహాబాహుః దదాహ స్వర్గతశ్చ సః
స చాస్య కథయామాస శబరీం ధర్మచారిణీమ్
శ్రమణీం ధర్మనిపుణామ్ అభిగచ్ఛేతి రాఘవమ్
సోభ్యగచ్ఛన్ మహాతేజాః శబరీం శత్రుసూదనః
శబర్యా పూజితః సమ్యగ్రామో దశరథాత్మజః
పంపా తీరే హనుమతా సంగతో వానరేణ హ
హనుమద్వచనాచ్చైవ సుగ్రీవేణ సమాగతః
సుగ్రీవాయ చ తత్సర్వం శంసద్రామో మహాబలః
ఆదితస్తద్యథావృత్తం సీతయాశ్చ విశేషతః
సుగ్రీవశ్చాపి తత్సర్వం శ్రుత్వా రామస్య వానరః
చకార సఖ్యం రామేణ ప్రీతశ్చైవాగ్నిసాక్షికమ్
తతో వానరరాజేన వైరానుకథనం ప్రతి
రామాయావేదితం సర్వం ప్రణయాత్ దుఃఖితేన చ
ప్రతిజ్ఞాతం చ రామేణ తదా వాలివధం ప్రతి
వాలినశ్చ బలం తత్ర కథయామాస వానరః
సుగ్రీవః శంకితశ్చాసీత్ నిత్యం వీర్యేణ రాఘవే
రాఘవః ప్రత్యయార్థం తు దుందుభేః కాయముత్తమమ్
దర్శయామాస సుగ్రీవో మహాపర్వత సన్నిభమ్
ఉత్స్మయిత్వా మహాబాహుః ప్రేక్ష్య చాస్థి మహాబలః
పాదాంగుష్ఠేన చిక్షేప సంపూర్ణం దశయోజనమ్
బిభేద చ పునః సాలాన్ సప్తైకేన మహేషుణా
గిరిం రసాతలం చైవ జనయన్ ప్రత్యయం తదా
తతః ప్రీతమనాస్తేన విశ్వస్తః స మహాకపిః
కిష్కింధాం రామసహితో జగామ చ గుహాం తదా
తతో గర్జద్ధరివరః సుగ్రీవో హేమపింగళః
తేన నాదేన మహతా నిర్జగామ హరీశ్వరః
అనుమాన్య తదా తారాం సుగ్రీవేణ సమాగతః
నిజఘాన చ తత్రైనం శరేణైకేన రాఘవః
తతః సుగ్రీవవచనాత్ హత్వా వాలినమాహవే
సుగ్రీవమేవ తద్రాజ్యే రాఘవః ప్రత్యపాదయత్
స చ సర్వాన్ సమానీయ వానరాన్ వానరర్షభః
దిశః ప్రస్థాపయామాస దిదృక్షుర్జనకాత్మజామ్
తతో గృధ్రస్య వచనాత్ సంపాతేర్ హనుమాన్ బలీ
శతయోజనవిస్తీర్ణం పుప్లువే లవణార్ణవమ్
తత్ర లంకాం సమాసాద్య పురీం రావణపాలితామ్
దదర్శ సీతాం ధ్యాయంతీం అశోకవనికాం గతామ్
నివేదయిత్వా భిజ్ఞానం ప్రవృత్తిం చ నివేద్య చ
సమాశ్వాస్య చ వైదేహీం మర్దయామాస తోరణమ్
పంచ సేనాగ్రగాన్ హత్వా సప్త మంత్రిసుతానపి
శూరమక్షం చ నిష్పిష్య గ్రహణం సముపాగమత్
అస్త్రేణోన్ముక్తమాత్మానం జ్ఞాత్వా పైతామహాద్వరాత్
మర్షయన్ రాక్షసాన్ వీరో యంత్రిణస్తాన్ యదృచ్ఛయా
తతో దగ్ధ్వా పురీం లంకాం ఋతే సీతాం చ మైథిలీమ్
రామాయ ప్రియమాఖ్యాతుం పునరాయాన్ మహాకపిః
సోభిగమ్య మహాత్మానం కృత్వా రామం ప్రదక్షిణమ్
న్యవేదయదమేయాత్మా దృష్టా సీతేతి తత్త్వతః
తతః సుగ్రీవసహితో గత్వా తీరం మహోదధేః
సముద్రం క్షోభయామాస శరైరాదిత్యసన్నిభైః
దర్శయామాస చాత్మానం సముద్రః సరితాం పతిః
సముద్రవచనాచ్చైవ నలం సేతుమకారయత్
తేన గత్వా పురీం లంకాం హత్వా రావణమాహవే
రామః సీతామనుప్రాప్య పరాం వ్రీడాముపాగమత్
తామువాచ తతో రామః పరుషం జనసంసది
అమృష్యమాణా సా సీతా వివేశ జ్వలనం సతీ
తతోగ్నివచనాత్ సీతాం జ్ఞాత్వా విగతకల్మషామ్
బభౌ రామః సంప్రహృష్టః పూజితః సర్వదైవతైః
కర్మణా తేన మహతా త్రైలోక్యం సచరాచరమ్
సదేవర్షిగణం తుష్టం రాఘవస్య మహాత్మనః
అభిషిచ్య చ లంకాయాం రాక్షసేంద్రం విభీషణమ్
కృతకృత్యస్తదా రామో విజ్వరః ప్రముమోద హ
దేవతాభ్యో వరం ప్రాప్య సముత్థాప్య చ వానరాన్
అయోధ్యాం ప్రస్థితో రామః పుష్పకేణ సుహృద్వృతః
భరద్వాజాశ్రమం గత్వా రామః సత్యపరాక్రమః
భరతస్యాంతికం రామో హనూమంతం వ్యసర్జయత్
పునరాఖ్యాయికాం జల్పన్ సుగ్రీవసహితశ్చ సః
పుష్పకం తత్సమారుహ్య నందిగ్రామం యయౌ తదా
నందిగ్రామే జటాం హిత్వా భ్రాతృభిః సహితోనఘః
రామః సీతామనుప్రాప్య రాజ్యం పునరవాప్తవాన్
ప్రహృష్టముదితో లోకస్తుష్టః పుష్టః సుధార్మికః
నిరామయో హ్యరోగశ్చ దుర్భిక్షభయవర్జితః
న పుత్రమరణం కించిత్ ద్రక్ష్యంతి పురుషాః క్వచిత్
నార్యశ్చావిధవా నిత్యం భవిష్యంతి పతివ్రతాః
న చాగ్నిజం భయం కించిత్ నాప్సు మజ్జంతి జంతవః
న వాతజం భయం కించిత్ నాపి జ్వరకృతం తథా
న చాపి క్షుద్భయం తత్ర న తస్కరభయం తథా
నగరాణి చ రాష్ట్రాణి ధనధాన్యయుతాని చ
నిత్యం ప్రముదితాః సర్వే యథా కృతయుగే తథా
అశ్వమేధశతైరిష్ట్వా తథా బహుసువర్ణకైః
గవాం కోట్యయుతం దత్త్వా బ్రహ్మలోకం ప్రయాస్యతి
అసంఖ్యేయం ధనం దత్త్వా బ్రాహ్మణేభ్యో మహాయశాః
రాజవంశాన్ శతగుణాన్ స్థాపయిష్యతి రాఘవః
చాతుర్వర్ణ్యం చ లోకేస్మిన్ స్వే స్వే ధర్మే నియోక్ష్యతి
దశవర్షసహస్రాణి దశవర్షశతాని చ
రామో రాజ్యముపాసిత్వా బ్రహ్మలోకం గమిష్యతి
ఇదం పవిత్రం పాపఘ్నం పుణ్యం వేదైశ్చ సమ్మితమ్
యః పఠేద్రామచరితం సర్వపాపైః ప్రముచ్యతే
ఏతదాఖ్యానమాయుష్యం పఠన్ రామాయణం నరః
సపుత్రపౌత్రః సగణః ప్రేత్య స్వర్గే మహీయతే
పఠన్ ద్విజో వాగృషభత్వమీయాత్
స్యాత్ క్షత్రియో భూమిపతిత్వమీయాత్
వణిగ్జనః పణ్యఫలత్వమీయాత్
జనశ్చ శూద్రోపి మహత్త్వమీయాత్
ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే బాలకాండే నారదవాక్యం నామ ప్రథమః సర్గః
