bakthivahini
శిర స్యంజలి మాధాయ కైకేయ్యానందవర్ధనః,
బభాషే భరతో జ్యేష్ఠం రామం సత్యపరాక్రమమ్.
పూజితా మామికా మాతా దత్తం రాజ్య మిదం మమ,
తద్దదామి పున స్తుభ్యం యథా త్వ మదదా మమ.
ధుర మేకాకినా న్యస్తా మృషభేణ బలీయసా,
కిశోరీవ గురుం భారం న వోఢు మహ ముత్సహే.
వారివేగేన మహతా భిన్న స్సేతురివ క్షరన్,
దుర్బంధన మిదం మన్యే రాజ్యచ్ఛిద్ర మసంవృతమ్.
గతిం ఖర ఇవాశ్వస్య హంసస్యేవ చ వాయసః,
నాన్వేతు ముత్సహే రామ! తవ మార్గ మరిందమ!
యథా చారోపితో వృక్షో జాత శ్చాన్తర్నివేశనే,
మహాంశ్చ సుదురారోహో మహాస్కంధః ప్రశాఖవాన్.
శీర్యేత పుష్పితో భూత్వా న ఫలాని ప్రదర్శయన్,
తస్య నానుభవ దర్థం యస్య హేతో స్స రోప్యతే.
ఏషోపమా మహాబాహో! త్వ మర్థం వేత్తు మర్హసి,
యద్యస్మాన్ మనుజేంద్ర! త్వం భక్తాన్ భృత్యా న్న శాధి హి.
జగ దద్యాభిషిక్తం త్వా మనుపశ్యతు సర్వతః,
ప్రతపంత మివాదిత్యం మధ్యాహ్నే దీప్తతేజసమ్.
తూర్యసంఘాతనిర్ధోషైః కాంచీనూపురనిస్వనైః,
మధురై ద్గీతశబై శ్చ ప్రతిబుధ్యస్వ రాఘవ!
యావ దావర్తతే చక్రం యావతీ చ వసుంధరా,
తావ త్త్వ మిహ సర్వస్య స్వామిత్వ మనువర్తయ.
భరతస్య వచః శ్రుత్వా రామః పరపురంజయః,
తథేతి ప్రతిజగ్రాహ నిషసా దాసనే శుభే.
తత శ్శత్రుఘ్నవచనా నిపుణాః శ్మశ్రువర్ధకాః,
సుఖహస్తా స్సుశీఘ్రాశ్చ రాఘవం పర్యుపాసత.
పూర్వం తు భరతే స్నాతే లక్ష్మణే చ మహాబలే,
సుగ్రీవే వానరేంద్రే చ రాక్షసేంద్రే విభీషణే.
విశోధితజటః స్నాత శ్చిత్రమాల్యానులేపనః,
మహార్హవసనో రామ స్తస్టౌ తత్ర శ్రియా జ్వలన్.
ప్రతికర్మ చ రామస్య కారయామాస వీర్యవాన్,
లక్ష్మణస్య చ లక్ష్మీవా నిక్ష్వాకుకులవర్ధనః.
ప్రతికర్మ చ సీతాయా స్సర్వా దశరథస్త్రియః,
ఆత్మనైవ తదా చక్రు ర్మనస్విన్యో మనోహరమ్.
తతో వానరపత్నీనాం సర్వాసా మేవ శోభనమ్,
చకార యత్నాత్ కౌసల్యా ప్రహృష్టా పుత్రలాలసా.
తత శ్శత్రుఘ్నవచనాత్ సుమంత్రో నామ సారథిః,
యోజయిత్వా భిచక్రామ రథం సర్వాంగశోభనమ్.
అర్కమండలసంకాశం దివ్యం దృష్ట్వా రథోత్తమమ్,
ఆరురోహ మహాబాహూ రామ సృత్యపరాక్రమః.
సుగ్రీవో హనుమాం శ్చైవ మహేంద్రసదృశద్యుతీ,
స్నాతౌ దివ్యనిభై ర్వస్త్రై ర్జగ్మతు శ్శుభకుండలౌ.
వరాభరణసంపన్నా యయు స్తా శుభకుండలాః,
సుగ్రీవపత్న్య స్సీతా చ ద్రష్టుం నగర ముత్సుకాః.
అయోధ్యాయాం తు సచివా రాజ్ఞో దశరథస్య యే,
పురోహితం పురస్కృత్య మంత్రయామాసు రర్థవత్.
అశోకో విజయ శ్చైవ సుమంత్ర శ్చైవ సంగతాః,
మంత్రయన్ రామవృద్ధ్యర్థ మృద్ధ్యర్థం నగరస్య చ.
సర్వమే వాభిషేకార్థం జయార్హస్య మహాత్మనః,
కర్తుమర్హథ రామస్య మధ్య న్మంగళపూర్వకమ్.
ఇతి,తే మంత్రిణ స్సర్వే సందిశ్య తు పురోహితమ్,
నగరాన్నిర్యయు స్తూర్ణం రామదర్శనబుద్ధయః.
హరియుక్తం సహస్రాక్షో రథ మింద్ర ఇవానఘః,
ప్రయయౌ రథ మాస్థాయ రామో నగర ముత్తమమ్.
జగ్రాహ భరతో రశ్మీన్ శత్రుఘ్న శ్ఛత్ర మాదదే,
లక్ష్మణో వ్యజనం తన్య మూర్డ్ని సంపర్యవిజయత్.
శ్వేతం చ వాలవ్యజనం జగ్రాహ పురతః స్థితః,
అపరం చంద్రసంకాశం రాక్షసేంద్రో విభీషణః.
ఋషిసంపై స్తదాకాశే దేవైశ్చ సమరుద్గణైః,
స్తూయమానస్య రామస్య శుశ్రువే మధురధ్వనిః,
తత శ్శత్రుంజయం నామ కుంజరం పర్వతోపమమ్,
అరురోహ మహాతేజా సుగ్రీవః ప్లవగరభః.
నవనాగసహస్రాణి యయు రాస్థాయ వానరాః,
మానుషం విగ్రహం కృత్వా సర్వాభరణభూషితాః.
శంఖశబ్దప్రణాదైశ్చ దుందుభీనాం చ నిస్వనైః,
ప్రయయౌ పురుషవ్యాఘ్ర స్తాం పురీం హర్మ్యమాలినీమ్.
దదృశు స్తే సమాయాంతం రాఘవం సపురస్సరమ్,
విరాజమానం వపుషా రథే నాతిరథం తదా.
తే వర్ధయిత్వా కాకుత్స్థం రామేణ ప్రతినందితాః,
అనుజగ్ము ర్మహాత్మానం భ్రాతృభిః పరివారితమ్.
అమాత్యై ర్ర్బాహ్మణై శ్చైవ తథా ప్రకృతిభి ర్వృతః,
శ్రియా విరురుచే రామో నక్షత్రై రివ చంద్రమాః.
స పురోగామిభి సూర్యై స్తాళస్వస్తికపాణిభిః,
ప్రవ్యాహరద్భి ర్ముదితై ర్మంగళాని యయౌ వృతః.
అక్షతం జాతరూపం చ గావః కన్యా స్తథా ద్విజాః,
నరా మోదకహస్తాశ్చ రామస్య పురతో యయుః.
సఖ్యం చ రామ సుగ్రీవే ప్రభావం చానిలాత్మజే,
వానరాణాం చ తత్కర్మ రాక్షసానాం చ తద్బలమ్.
విభీషణస్య సంయోగ మాచచక్షే చ మంత్రిణామ్,
శ్రుత్వా తు విస్మయం జగ్ము రయోధ్యాపురవాసినః.
ద్యుతిమా నేత దాఖ్యాయ రామో వానరసంవృతః,
హృష్టపుష్టజనాకీర్ణా మయోధ్యాం ప్రవివేశ హ.
తతో హ్యభ్యుచ్ఛయన్ పౌరాః పతాకా స్తే గృహే గృహే,
ఐక్ష్వాకాధ్యుషితం రమ్య మాససాద పితురృహమ్.
అథాబ్రవీ ద్రాజసుతో భరతం ధర్మిణాం పరమ్,
“అర్థోపహితాయా వాచా మధురం రఘునందనః.
పితు ర్భవన మాసాద్య ప్రవిశ్య చ మహాత్మనః,
కౌసల్యాం చ సుమిత్రాం చ కైకేయీ మభివాద్య చ.
యచ్చ మద్భవనం శ్రేష్ఠం సాశోకవనికం మహత్,
ముక్తావైడూర్యసంకీర్ణం సుగ్రీవాయ నివేదయ.
తస్య తద్వచనం శ్రుత్వా భరత స్సత్యవిక్రమః,
పాణె గృహీత్వా సుగ్రీవం ప్రవివేశ తమాలయమ్.
తత సైలప్రదీపాంశ్చ పర్యంకాస్తరణాని చ,
గృహీత్వా వివిశుః క్షిప్రం శత్రుఘ్నేన ప్రచోదితాః.
ఉవాచ చ మహాతేజా సుగ్రీవం రాఘవానుజః,
అభిషేకాయ రామస్య దూతా నాజ్ఞాపయ ప్రభో!
సౌవర్ణాన్ వానరేంద్రాణాం చతుర్ణాం చతురో ఘటాన్,
దదౌ క్షిప్రం స సుగ్రీవ స్సర్వరత్నవిభూషితాన్.
యథా ప్రత్యూషసమయే చతుర్ణాం సాగరామ్బసామ్,
పూర్తై ర్ఘటైః ప్రతీక్షధ్వం తథా కురుత వానరాః.
ఏవ ముక్తా మహాత్మానో వానరా వారణోపమాః,
ఉత్పేతు ర్గగనం శీఘ్రం గరుడా ఇవ శీఘ్రగాః.
జాంబవాంశ్చ హనుమాంశ్చ వేగదర్శీ చ వానరః,
ఋషభశ్చైవ కలశాన్ జలపూర్ణా నథానయన్,
నదీశతానాం పంచానాం జలం కుంభేషు చాహరన్.
పూర్వాత్ సముద్రాత్ కలశం జలపూర్ణ మథానయత్,
సుషేణః సత్త్వసంపన్నః సర్వరత్నవిభూషితమ్.
ఋషభో దక్షిణా త్తూర్ణం సముద్రా జ్జల మాహరత్,
రక్తచందనశాఖాభి స్సంవృతం కాంచనం ఘటమ్.
గవయః పశ్చిమా త్తోయ మాజహార మహార్ణవాత్,
రత్నకుంభేన మహతా శీతం మారుతవిక్రమః.
ఉత్తరా చ్చ జలం శీఘ్రం గరుడానిలవిక్రమః,
ఆజహార స ధర్మాత్మా నల స్సర్వగుణాన్వితః.
తత సై ర్వానరశ్రేష్ఠ రానీతం ప్రేక్ష్య తజ్జలమ్,
అభిషేకాయ రామస్య శత్రుఘ్న స్సచివై స్సహ,
పురోహితాయ శ్రేష్ఠాయ సుహృద్భ్యశ్చ న్యవేదయత్.
