యుద్ధరంగంలో భీకర పోరు – వీరుల పతనం
Ramayanam Story in Telugu- యుద్ధరంగంలో రావణుడి కుమారుడైన నరాంతకుడు ప్రవేశించి పెను విధ్వంసం సృష్టించాడు. అతని భీకరత్వాన్ని చూసి వానర సైన్యం కలవరపడింది. అప్పుడు అంగదుడు తన పిడికిలితో నరాంతకుడి తలపై బలంగా కొట్టగా, వాడు అక్కడికక్కడే ప్రాణాలు కోల్పోయాడు.
మరోవైపు, నీలుడు మహోదరుడిని మట్టుబెట్టాడు. హనుమంతుడు తన అద్భుతమైన శక్తితో మూడు తలలు కలిగిన దేవాంతకుడిని, త్రిశిరుడిని సంహరించాడు. గవాక్షుడు ఉన్మత్తుడిని అంతమొందించాడు. శ్రీరామ – రామాయణం – భక్తి వాహిని
సంహారించిన రాక్షసుడు | సంహారించిన వానర వీరుడు |
---|---|
నరాంతకుడు | అంగదుడు |
మహోదరుడు | నీలుడు |
దేవాంతకుడు | హనుమంతుడు |
త్రిశిరుడు | హనుమంతుడు |
ఉన్మత్తుడు | గవాక్షుడు |
అతికాయుడి సవాల్ – లక్ష్మణుడి ధీరత్వం
ఆ సమయంలో అతికాయుడు యుద్ధానికి రాగా, అతని భారీ శరీరాన్ని చూసి రాముడు విభీషణుడిని “విభీషణా! అంత పెద్ద విగ్రహంతో ఉన్నవాడెవడు?” అని అడిగాడు.
విభీషణుడు బదులిస్తూ “రామా! అతడు సామాన్యుడు కాడు. వేదాలు చదివినవాడు, బ్రహ్మదేవుని వరాలు పొందినవాడు. అతని కవచాన్ని ఏ బాణమూ సంహరించలేదు. అతడిని ఓడించడం చాలా కష్టం” అన్నాడు.
అతికాయుడు తన ప్రతాపంతో వానర సైన్యాన్ని రక్తసిక్తం చేస్తూ ముందుకు సాగాడు. ఎందరినో నిర్జించాడు. లక్ష్మణుడు అతనితో పోరాడటానికి సిద్ధపడగా, అతికాయుడు హేళనగా “లక్ష్మణా! నీవు బాలుడివి. నీతో నాకేమి యుద్ధం? నేను అతికాయుడిని. చిన్నవారితో పోరాడటం నాకు అసహ్యం. నన్ను ఎదిరించే శక్తిగల వీరుడెవరైనా మీ వానర సైన్యంలో ఉన్నారా?” అని అన్నాడు.
లక్ష్మణుడు ఆగ్రహంతో “ఈ గొప్పలు దేనికి? నాతో యుద్ధం చెయ్యి” అని సవాల్ విసిరాడు.
అతికాయుడు మరింత గర్వంగా “పిల్లవాడివై ఎందుకు మంటను రేపుతావు? నిద్రపోతున్న సింహాన్ని ఎందుకు లేపుతావు? నీ శరీరం నేలకూలిన తర్వాత బాధపడతావు. వెళ్ళి రాముడిని పిలువు” అని పరిహసించాడు.
లక్ష్మణుడు పట్టుదలతో “నీ బతుక్కి రాముడు కావాలా! నీకు నేను సమాధానం చెబుతాను” అంటూ అర్ధచంద్రాకార బాణాలను అతికాయుడిపై ప్రయోగించాడు. ఆ బాణాలు తగలగానే అతికాయుడు ఆశ్చర్యపోయి “అబ్బో! నీతో యుద్ధం చేయక తప్పదు” అని ఇంద్రాస్త్రం, వాయువ్యాస్త్రం వంటి అనేక అస్త్రాలను లక్ష్మణుడిపై ప్రయోగించాడు. లక్ష్మణుడు ధైర్యంగా ఆ అస్త్రాలన్నిటినీ తిప్పికొట్టాడు. ఎన్ని బాణాలు వేసినా, ఎన్ని అస్త్రాలు ప్రయోగించినా, అవన్నీ అతికాయుడి కవచాన్ని తాకి నేలపాలయ్యాయి.
అప్పుడు వాయుదేవుడు లక్ష్మణుడికి ప్రత్యక్షమై “వాడి కవచం బ్రహ్మగారు ఇచ్చిన వరం. వాడు ఆ కవచం ధరించి ఉన్నంతసేపు ఏ అస్త్రమూ దానిని సంహరించలేదు. బ్రహ్మాస్త్రాన్ని ప్రయోగిస్తేనే వాడి కవచం పగులుతుంది” అని రహస్యం చెప్పాడు.
లక్ష్మణుడు వెంటనే బ్రహ్మాస్త్రాన్ని సంధించి అతికాయుడిని సంహరించాడు.
రావణుడి ఆగ్రహం – ఇంద్రజిత్తు మాయా యుద్ధం
అతికాయుడు మరణించాడన్న వార్త విన్న రావణుడు తీవ్రమైన కోపంతో ఊగిపోయాడు. సామాన్యమైన సైనికులతో లాభం లేదని గ్రహించి, మళ్ళీ ఇంద్రజిత్తును పిలిచి “ఇప్పుడు యుద్ధానికి వెళ్ళవలసిన సమయం ఆసన్నమైంది” అని ఆజ్ఞాపించాడు.
ఇంద్రజిత్తు నాలుగు గుర్రాలు పూన్చిన రథాన్ని ఎక్కి, పెద్ద సంఖ్యలో సైన్యంతో యుద్ధభూమిలోకి ప్రవేశించాడు. సైన్యం అతని చుట్టూ మోహరించి ఉండగా, ఇంద్రజిత్తు మాత్రం కొంతసేపు ఎవరికీ కనపడలేదు. ఆ సమయంలో చుట్టూ ఉన్న సైన్యం మధ్యలో ఇంద్రజిత్తు సమిధలు, పూలమాలలు, ఎర్రటి వస్త్రాలతో అగ్నిహోత్రంలో హోమం చేస్తాడు. ఆ హోమం పూర్తయ్యాక ఆ హోమాగ్ని సుడులు తిరుగుతూ పైకి లేస్తుంది. ఒక నల్ల మేకను పట్టుకొచ్చి తన పళ్ళతో దాని కంఠాన్ని కొరికి, మెడ చీల్చి, ఆ మేక మాంసాన్ని ఆ హోమాగ్నిలో వేస్తాడు. వీటిని ఆభిచారిక హోమాలు అంటారు, ఇవి చాలా ప్రమాదకరమైనవి. అప్పుడు ఆ పుష్పాలను, అక్షతలను తన ఆయుధాల మీద వేసి, ఎర్రటి వస్త్రాలు కట్టుకొని, రథం ఎక్కి మాయమైపోతాడు. ఇంకెవరికీ కనపడడు.
ఆ ఇంద్రజిత్తు గుర్రాల చప్పుడు కానీ, వాడి ధనుస్సు యొక్క శబ్దం కానీ, వాడి బాణ ప్రయోగం ఎవరికీ వినపడదు, అర్థం కాదు. ఆయనకి అందరూ కనపడతారు. ఆయన ఎవరికీ కనపడడు. ఒక్క విభీషణుడు మాత్రమే ఆయనను మాయా బలంతో చూడగలడు.
హోమాన్ని పూర్తి చేసి ఇంద్రజిత్తు రథం ఎక్కేటప్పుడు చతుర్ముఖ బ్రహ్మగారికి నమస్కరించి, బ్రహ్మాస్త్రాన్ని అభిమంత్రించి ఆవాహన చేసుకున్నాడు. అతడు రథం ఎక్కగానే ఆ రథం ఎవ్వరికీ కనపడలేదు. అది ఆకాశంలోకి వెళ్ళిపోయింది. మేఘాల మధ్యకు వెళ్ళిన ఇంద్రజిత్తు దిక్కులను, విదిక్కులను మంచుతో కప్పేసి, ధనుష్టంకారం కూడా వినపడకుండా కొన్ని వేల బాణాలను ప్రయోగించి హనుమంతుడిని, సుగ్రీవుడిని, ద్వివిదుడిని, మైందుడిని, అంగదుడిని, గంధమాదనుడిని, జాంబవంతుడిని, సుషేణుడిని, వేగదర్శిని, నీలుడిని, గవాక్షుడిని, కేసరిని మొదలైన అనేకమంది వానర వీరులను తన బాణాలతో కొట్టి భూమిపై పడేశాడు. అన్ని కోట్ల వానర సైన్యాన్ని బ్రహ్మాస్త్రం చేత బంధించి నేలకూల్చాడు.
వాడు పైనుంచి పెద్దగా నవ్వి రామలక్ష్మణులతో “ఒకసారి నాగపాశాలతో మిమ్మల్ని బంధించాను. మీరు విడిపించుకున్నారు. ఇవ్వాళ బ్రహ్మాస్త్రంతో మిమ్మల్ని బంధిస్తాను. ఇవ్వాల్టితో యుద్ధం అయిపోతుంది” అని గర్వంగా పలికాడు.
రాముడు లక్ష్మణుడితో “లక్ష్మణా! ఇవ్వాళ మనకు వేరొక దారి లేదు. వాడు బ్రహ్మగారికి చెందిన బ్రహ్మాస్త్రాన్ని అభిమంత్రించి ప్రయోగిస్తున్నాడు.
ఆ బ్రహ్మాస్త్ర బంధనం చేత మొత్తం వానర సైన్యం నేలకొరిగింది. ఎదురుగా ఉన్న వీరుడైతే మనం కొట్టవచ్చు. వాడు మాయా యుద్ధం చేస్తున్నవాడిని మనం వాడిని కొట్టలేము. వాడు వేస్తున్న బాణాల దెబ్బలను ఓర్చుకున్నంతసేపు ఓర్చుకుని, తర్వాత స్పృహ తప్పినవాడిలా రణభూమిలో పడిపోతే, వాడు ఎన్ని బాణాలు వేయాలో అన్ని బాణాలతో మన శరీరాలను కొడతాడు. శత్రువు మరణించాడనుకుని, విజయం సాధించానని భావించి వాడు అంతఃపురంలోకి వెళ్ళిపోతాడు. ఆ తర్వాత బ్రతికి ఉంటే చూద్దాము. ముందు వాడిని కొట్టనివ్వు” అన్నాడు.
ఇంద్రజిత్తు రామలక్ష్మణుల శరీరాల నిండా బాణాలతో కొట్టాడు. రక్తం వరదలై పారింది. వాడి బాణాల దాడిని తట్టుకోలేక రామలక్ష్మణులిద్దరూ భూమిపై పడిపోయారు. వాడు వికటాట్టహాసం చేస్తూ చూడగా, ఆ యుద్ధభూమిలో నిలబడి ఉన్నవాడెవ్వడూ లేడు. మొత్తం అరవై ఏడు కోట్ల వానర సైన్యాన్ని ఇంద్రజిత్తు ఒక్కడే ఓడించాడు. వాడు అంతఃపురానికి వెళ్ళి రావణుడితో “రామలక్ష్మణులిద్దరినీ బ్రహ్మాస్త్ర బంధనం చేశాను. వాళ్ళు పడిపోయి ఉన్నారు” అని చెప్పాడు.
జాంబవంతుని ఆందోళన – హనుమంతుని కర్తవ్యం
ఇంద్రజిత్తు బాణాలు ప్రయోగించకముందే విభీషణుడు యుద్ధభూమి నుంచి పారిపోయాడు. హనుమంతుడికి ఉన్న వరం వలన ఆయనను ఏ అస్త్రమూ బంధించలేదు. ఆ విభీషణుడు హనుమంతుడిని కలుసుకొని “అసలు మన సైన్యంలో ఉన్న పెద్ద పెద్ద వీరులు ప్రాణాలతో ఉన్నారా? ప్రాణాలు విడిచిపెట్టేశారా?” అని ఒక కాగడా పట్టుకొని ఆ యుద్ధభూమిలో వెతికారు.
వెతుకుతుండగా వారికి జాంబవంతుడు కనిపించాడు. విభీషణుడు “జాంబవంతా! నీకు స్పృహ ఉన్నదా? మేము మాట్లాడుతున్నది నీకు అర్థం అవుతున్నదా?” అని అడిగాడు.
జాంబవంతుడు మెల్లగా కనురెప్పలు పైకెత్తి అన్నాడు “నాయనా! నీ కంఠం చేత గుర్తుపట్టాను. నువ్వు విభీషణుడివి కదా! హనుమంతుడు ప్రాణాలతో ఉన్నాడా?” అని అడిగాడు.
విభీషణుడు “నువ్వు పెద్దవాడివి. వానర యోధులందరికీ నువ్వు తాత వంటివాడివి. రామలక్ష్మణులు బ్రతికి ఉన్నారా అని అడగకుండా హనుమంతుడు జీవించి ఉన్నాడా అని ఎందుకు అడిగావు?” అన్నాడు.
జాంబవంతుడు అన్నాడు “మొత్తం వానర సైన్యం అంతా మరణించినా హనుమంతుడు ఒక్కడు బ్రతికి ఉంటే మళ్ళీ వీళ్ళందరూ బ్రతుకుతారు. మొత్తం వానర సైన్యం బ్రతికి, హనుమంతుడు ఒక్కడు చనిపోతే అందరూ చనిపోయినట్టే. హనుమ శక్తి ఏమిటో నాకు తెలుసు. హనుమ ఉన్నాడా?” అని ఆతృతగా అడిగాడు.
హనుమంతుడు జాంబవంతుడి పాదాలు పట్టుకొని “తాతా! హనుమ నీకు నమస్కరించుచున్నాడు” అన్నాడు.
జాంబవంతుడు “అందరినీ రక్షించగలిగినవాడివి నువ్వే. ఆలస్యం చేయకుండా ఉత్తర క్షణం బయలుదేరి హిమాలయ పర్వతాలకు వెళ్ళు. అక్కడ కైలాస పర్వతం పక్కన ఓషధీ పర్వతం ఒకటి ఉన్నది. దానిమీద ఉండే మృతసంజీవని , విశల్యకరణి , సంధానకరణి, సౌవర్ణకరణి అనే నాలుగు ఓషధులను తీసుకురా” అని ఆజ్ఞాపించాడు.
జాంబవంతుడు ఈ మాట చెప్పగానే హనుమంతుడు ఒక పర్వతాన్ని ఎక్కి మెరుపు వేగంతో ఆ పర్వతాన్ని తొక్కేసి ఆకాశంలోకి ఎగిరాడు. హనుమంతుడు తీవ్రమైన వేగంతో హిమాలయ పర్వతాలను చేరుకొని, ఓషధి పర్వతం ఎక్కడ ఉందని చూస్తుండగా ఆ హిమాలయాల మీద ఆయనకు బ్రహ్మగారి ఇల్లు కనిపించింది. పరమ శివుడు తన ధనుస్సును పెట్టే ఒక పెద్ద అరుగు కనిపించింది. హయగ్రీవుడిని ఆరాధన చేసే ప్రదేశం కనిపించింది. సూర్య భగవానుడి సేవకులు ఉండే ప్రదేశం కనిపించింది. ఇంద్రుడు ఉండే గృహం, కుబేరుడు ఉండే గృహం, విశ్వకర్మ చెక్కిన సూర్య భగవానుడి వేదిక కనిపించాయి.
ఆయన ఆ ఓషధి పర్వతం కోసం వెతికాడు.
ఓషధి పర్వతంలోని ఓషధులు తమని ఎవరో తీసుకుపోవడానికి వస్తున్నారని గ్రహించి, అవి తమ ప్రకాశాన్ని తగ్గించి లోపలికి అణిగిపోయాయి.
ఆ ఓషధులను చూసిన హనుమంతుడు “ఓషధులారా! నన్ను చూడకుండా దాక్కుంటారా! రామ కార్యానికి సహాయం చేయరా!” అని ఆ పర్వత శిఖరాన్ని పెకిలించి చేతితో పట్టుకొని వాయు వేగంతో ఆ శిఖరాన్ని తీసుకొచ్చి యుద్ధభూమిలో పెట్టాడు.
వాటి వాసనలు పీల్చిన వెంటనే అన్ని కోట్ల వానరములు, రామలక్ష్మణులు పైకి లేచారు.
హనుమంతుడు ఆ పర్వతాన్ని తీసుకెళ్ళి తిరిగి హిమాలయ పర్వతాల దగ్గర ఉంచేసి వచ్చాడు.
లంకపై వానరుల దాడి – రావణుడి ఆగ్రహం
సుగ్రీవుడు “మనల్ని బ్రహ్మాస్త్ర బంధనం చేసి వెళ్ళిన ఇంద్రజిత్తుకు బుద్ధి రావాలి. మీరందరూ ఒకసారి ఎగిరి లంకలోకి దూరి కాగడాలు పట్టుకొని లంకనంతా కాల్చేయండి” అని ఆజ్ఞాపించాడు.
సుగ్రీవుడు అలా అనగానే అన్ని కోట్ల వానరములు లంక యొక్క అంతఃపురాల మీద పడిపోయి రావణుడి అంతఃపురంతో సహా అన్ని ఇళ్ళను అగ్నికి ఆహుతి చేశారు. ఆ ఇళ్ళల్లో ఉన్న రకరకాల వస్త్రాలు, బంగారు పాత్రలు, ముత్యాలు, రత్నాలు మొదలైనవన్నీ కాలిపోయాయి. బాలురు, వృద్ధులు మినహాయించి లంకలో ఉన్న మిగిలిన ముఖ్యమైన రాక్షసులు చాలామంది కాలిపోయారు. ఇదే సమయంలో రామచంద్రమూర్తి కోపంతో ధనుష్టంకారం చేశాడు. ఒకపక్క ధనుష్టంకారం, ఒకపక్క వానర ఘోష, ఒకపక్క రాక్షసుల అరుపులు, ఒకపక్క రామ బాణాల వరుస లంకా పట్టణ ప్రాసాదాల మీద పడి ఎక్కడ చూసినా భయానకమైన పరిస్థితి నెలకొంది.
రావణుడు కుంభకర్ణుడి కుమారులైన కుంభుడు, నికుంభుడిని యుద్ధానికి పంపాడు. వారితో పాటు ప్రజంఘుడు, మకరాక్షుడు అనే తన కుమారులను కూడా యుద్ధానికి పంపాడు.
సుగ్రీవుడు కుంభుడిని, హనుమంతుడు నికుంభుడిని, అంగదుడు ప్రజంఘుడిని, రాముడు మకరాక్షుడిని సంహరించారు.
ఈ వార్త విన్న రావణుడు తీవ్రమైన దుఃఖాన్ని పొంది మళ్ళీ ఇంద్రజిత్తును పిలిచి యుద్ధానికి వెళ్ళమన్నాడు.
ఇంద్రజిత్తు మళ్ళీ అదృశ్యమైపోయి బాణాల వర్షంతో వానరులను కొట్టడం మొదలుపెట్టాడు.
లక్ష్మణుని ప్రతిజ్ఞ – రాముని ఉపదేశం
లక్ష్మణుడు రాముడితో “అన్నయ్యా! వీడు ఎన్నోసార్లు యుద్ధానికి వస్తున్నాడు. నువ్వు నాకు అనుమతిని ఇవ్వు. సమస్త రాక్షస జాతి నశించిపోవాలని సంకల్పించి, అభిమంత్రించి బ్రహ్మాస్త్రాన్ని విడిచిపెడతాను” అన్నాడు.
రాముడు బదులిస్తూ “పారిపోతున్నవాడిని, మత్తులో ఉన్నవాడిని, కనపడకుండా మాయా యుద్ధం చేస్తున్నవాడిని, వెన్ను చూపి పారిపోతున్నవాడిని, శరణు వేడినవాడిని కొట్టకూడదు. పైగా బ్రహ్మాస్త్రం వేస్తే సమస్త భూమండలం క్షోభిస్తుంది. అందుకని ఒక్కడిని సంహరించడం కోసం అలాంటి అస్త్ర ప్రయోగం చేయకూడదు. మనం సమయం చూసి వాడు ఏ వైపు తిరుగుతున్నాడో, బాణాలు ఏ వైపు నుండి వస్తున్నాయో చాలా నిశితంగా పరిశీలించు. ఇవ్వాళ వాడు ఎక్కడో అక్కడ దొరకకపోడు. తీవ్రమైన వేగం కలిగిన బాణాలతో ఇంద్రజిత్తును కొట్టి భూమిపై పడేస్తాను. లక్ష్మణా! ఇది నా ప్రతిజ్ఞ” అన్నాడు.
రాముడి మాటలు విన్న ఇంద్రజిత్తు మనస్సులో ‘ఈ రామలక్ష్మణులు నన్ను కనిపెట్టి కొట్టడానికి సిద్ధపడుతున్నారు. నేను ఏదో ఒక మోసం చేసి రామలక్ష్మణుల దృష్టిని నా నుంచి మరల్చాలి’ అని ఆలోచించి వెంటనే సీతమ్మను మాయ చేత సృష్టించి తన రథంలో కూర్చోబెట్టాడు.
ఆయనకు ఎదురుగా హనుమంతుడు ఒక పర్వతాన్ని పట్టుకొని వస్తున్నాడు. అప్పుడా ఇంద్రజిత్తు తన రథంలో ఉన్న మాయా సీత చెంపల మీద విచక్షణారహితంగా కొట్టాడు. వాడు అలా కొడుతుంటే ఆవిడ ‘హా రామ, హా రామ’ అని ఏడుస్తున్నది. ఏడుస్తున్న సీతమ్మను చూసిన హనుమంతుడు తట్టుకోలేక ఆ పర్వతాన్ని కింద పడేసి, దుఃఖంతో “దుర్మార్గుడా! ఆమె మహా పతివ్రత. రామ కాంత సీతమ్మను అలా కొడతావా! నాశనమైపోతావు. నేను, సుగ్రీవుడు నిన్ను విడిచిపెట్టము. నీ శిరస్సును గిల్లేస్తాను. సీతమ్మను వదులు అని హనుమంతుడు బాధతో ఏడుస్తూ అరిచాడు.
మాయా సీత వధ – హనుమంతుని వేదన
“ఆమె స్త్రీ కావచ్చు లేదా ఇంకెవరైనా కావచ్చు. మాకు దుఃఖాన్ని కలిగించినందున ఈమెను మాత్రం నేను విడిచిపెట్టను” అని గర్వంగా పలికిన ఇంద్రజిత్తు, తన ఖడ్గాన్ని తీసి ఆ మాయా సీత శరీరాన్ని చీల్చివేశాడు. ఆమె తక్షణమే మరణించి రథంలో కుప్పకూలిపోయింది. అనంతరం ఇంద్రజిత్తు ఆ రథంతో అక్కడి నుండి వెళ్ళిపోయాడు.
సీతమ్మ పడిపోగానే హనుమంతుడు దిగ్భ్రాంతి చెంది యుద్ధాన్ని విరమించాడు. దుఃఖంతో పెద్దగా రోదిస్తూ “ఇంక ఈ యుద్ధం ఎవరి కోసం? ఏ తల్లిని రక్షించడానికి వచ్చామో ఆ తల్లిని దుర్మార్గుడు సంహరించాడు. ఇక నేను యుద్ధం చేయను” అని విలపిస్తూ రాముడి వద్దకు వెళ్ళి “రామా! దుర్మార్గుడైన ఇంద్రజిత్తు వానరులందరూ చూస్తుండగా సీతమ్మను తీసుకొచ్చి సంహరించి వెళ్ళిపోయాడు. ఇక సీతమ్మ లేదు” అని విషాదంగా చెప్పాడు.
ఆ మాటలు విన్న రాముడు దుఃఖంతో స్పృహ తప్పి నేలపై పడిపోయాడు. వానరులు వెంటనే ఆయన ముఖం మీద నీళ్ళు చల్లి స్పృహలోకి తెచ్చారు.
లక్ష్మణుని ఆవేదన – ధర్మంపై నిలదీత
లక్ష్మణుడు తీవ్ర ఆవేదనతో “అన్నయ్యా! నువ్వు ఇన్నాళ్ళు ధర్మం, ధర్మం అని పట్టుకొని తిరిగావు. ఆ ధర్మం నీకు ఏమి ఫలితాన్నిచ్చింది? నువ్వు నమ్మిన ధర్మం వల్ల రాజ్యభ్రష్టుడివయ్యావు. తండ్రి మరణించారు. సీతమ్మ అపహరింపబడింది. జటాయువు మరణించాడు. పద్నాలుగు సంవత్సరాలుగా అడవులలో తిరుగుతున్నావు.
ధర్మాన్ని విడిచిపెట్టిన రావణుడు అంతఃపురంలో సుఖంగా జీవిస్తున్నాడు. అధర్మంతో ఉన్నవాడు అంత సంతోషంగా ఉంటే, ధర్మంతో ఉన్న నువ్వు ఇంత కష్టంలో ఉన్నావు. ఇంకా ధర్మం, ధర్మం అని ఎందుకు అంటావు? ఆ ధర్మాన్ని వదిలిపెట్టు. మనం కూడా అధర్మాన్నే ఆశ్రయిద్దాము” అని నిష్టూరంగా అన్నాడు.
విభీషణుని హెచ్చరిక – నికుంభిలా హోమం
అంతలో విభీషణుడు వేగంగా అక్కడికి వచ్చి “ఎంత మాట అన్నావు లక్ష్మణా! సీతమ్మను ఇంద్రజిత్తు సంహరిస్తే రావణుడు ఊరుకుంటాడనుకున్నావా? ఎంతోమంది చెప్పినా సీతమ్మను విడిచిపెట్టని వాడు, ఇంద్రజిత్తు సీతమ్మను చంపితే ఊరుకోడు. ఆ ఇంద్రజిత్తు మహా మాయావి. మీరు అంతలోనే వాడి మాయను మరిచిపోయారు. వాడు మాయా సీతను సంహరించి తీసుకుపోయాడు. వాడు ఇప్పుడు ఏమి చేస్తుంటాడో తెలుసా? పెద్ద ఊడలు దిగిపోయిన మర్రిచెట్టు ఒకటి ఉన్నది. దాని చుట్టూ చాలా చీకటిగా ఉంటుంది. వాడు అక్కడికి వెళ్ళి నికుంభిలా హోమం చేస్తాడు. నికుంభిలా దేవతను ఉద్దేశించి హోమాన్ని పూర్తి చేసి, వాడి గుర్రాల మీద, ఆయుధాల మీద ఆ అక్షతలను చల్లుకొని యుద్ధ రంగంలోకి వస్తే దేవేంద్రుడు కూడా వాడితో యుద్ధం చేయలేడు. సీతమ్మ చనిపోయిందని మీరు ఇక్కడ ఏడుస్తున్నారు. వాడు అక్కడ హోమం చేస్తుంటాడు. రామా! నన్ను అనుగ్రహించు. నాతో లక్ష్మణుడిని తీసుకెళ్ళి ఆ హోమం పూర్తవకుండానే వాడిని సంహరిస్తాను” అని వేడుకున్నాడు.
రాముడు లక్ష్మణుడిని ఆశీర్వదించి, హనుమ మొదలైన బలవంతులైన వానరులను సహాయంగా పంపాడు.
నికుంభిలా హోమ భంగం – లక్ష్మణుని సవాల్
విభీషణుడు లక్ష్మణుడిని ఇంద్రజిత్తు హోమం చేసుకునే ప్రదేశానికి తీసుకువెళ్ళాడు. వారు అక్కడికి చేరుకునేసరికి ఇంద్రజిత్తు ఆ హోమం చేయడానికి సిద్ధమవుతున్నాడు. తన హోమాన్ని ఎవరూ భంగం చేయకుండా చుట్టూ సైన్యాన్ని కాపలాగా ఉంచాడు.
విభీషణుడు లక్ష్మణుడితో “లక్ష్మణా! నువ్వు ఒకవైపు నుండి బాణాలతో సైన్యాన్ని చెల్లాచెదురు చెయ్యి. అప్పుడు ఇంద్రజిత్తు కనిపిస్తాడు. అదే సమయంలో హనుమంతుడు వెళ్ళి రాక్షస సైన్యాన్ని పూర్తిగా నాశనం చేయాలి. అంతమంది నేలకూలుతుంటే వాడు అక్కడ కూర్చుని హోమం చేయలేడు. రథం ఎక్కి వస్తాడు. అప్పుడు నువ్వు వాడిని కొట్టాలి” అని సూచించాడు.
లక్ష్మణుడు వెంటనే బాణ ప్రయోగం చేశాడు. ఆ దెబ్బకు రాక్షస సైన్యం పక్కకు తప్పుకున్నది. వారు పక్కకు తప్పుకోగానే మర్రిచెట్టు కనిపించింది. వెంటనే హనుమంతుడు భయంకరమైన రూపంతో ఆ రాక్షసులను మర్దించాడు. హనుమంతుని ప్రతాపం ముందు ఆ రాక్షస సైన్యం నిలబడలేక పెద్దగా హాహాకారాలు చేశారు. ఆ కేకలు విన్న ఇంద్రజిత్తు హోమం ఆపి ‘ముందు హనుమంతుడిని సంహరించి అప్పుడు హోమం చేస్తాను’ అని రథం ఎక్కాడు.
అప్పుడాయన ఒక భయంకరమైన అస్త్రాన్ని హనుమంతుడి మీద ప్రయోగించడానికి సిద్ధమై, ఆ అస్త్రాన్ని అభిమంత్రిస్తుండగా లక్ష్మణుడు తన ధనుస్సును ఎక్కుపెట్టి టంకరించాడు. ఆ ధ్వనికి ఇంద్రజిత్తు లక్ష్మణుడి వైపు చూశాడు.
లక్ష్మణుడు గర్జించాడు “దుర్మార్గుడా! హనుమతో యుద్ధం ఎందుకు? నీతో యుద్ధం చేయడానికి నేను వచ్చాను. పౌరుషం ఉంటే నాతో యుద్ధం చెయ్యి” అని సవాల్ విసిరాడు.
ఇంద్రజిత్తు హేళనగా “ఇంతకుముందు నిన్ను రెండు మూడుసార్లు కొట్టాను. అయినా బుద్ధి లేకుండా మళ్ళీ వచ్చావు. చూడు నీకు ఎలాంటి యుద్ధం చూపిస్తానో ఈరోజు” అని ఇద్దరూ భీకరంగా పోరాడటం మొదలుపెట్టారు.
విభీషణుని నిష్ఠూర వాక్కులు
యుద్ధం చేస్తున్న లక్ష్మణుడి పక్కన ఉన్న విభీషణుడిని చూసి ఇంద్రజిత్తు ఆగ్రహంతో అన్నాడు “నువ్వు ఇక్కడే పుట్టి ఇక్కడే పెరిగావు. నువ్వు స్వయానా నా తండ్రికి తమ్ముడివి. నాకు పినతండ్రివి. నీ కొడుకు వరుస అయిన నన్ను చంపడానికి ఈరోజు శత్రువులతో చేతులు కలిపావా! నీకు ఇలా చేయడానికి సిగ్గుగా లేదా! శత్రువులతో చేతులు కలిపి తన వారిని చంపినవాడు చివరికి ఆ శత్రువుల చేతుల్లోనే చనిపోతాడు” అని నిందించాడు.
విభీషణుడు ధైర్యంగా బదులిచ్చాడు “నీ తండ్రియందు, నీయందు పాపం ఉన్నది కనుక నేను మిమ్మల్ని విడిచి ధర్మాత్ముడైన రాముడి పక్కకు వచ్చాను” అని తేల్చి చెప్పాడు.
ఇంద్రజిత్తు అంతం – లక్ష్మణుని విజయం
ఇంద్రజిత్తుకు, లక్ష్మణుడికి మధ్య భీకరమైన యుద్ధం జరిగింది. ఇద్దరూ ఒకరినొకరు బాణాలతో తీవ్రంగా కొట్టుకున్నారు. లక్ష్మణుడు వేసిన బాణాలకు ఇంద్రజిత్తు యొక్క ధనుస్సు ముక్కలైపోయింది. ఇంద్రజిత్తు బాణాలతో లక్ష్మణుడి కవచాన్ని పగలగొట్టాడు. ఇద్దరూ సింహాల వలె పోరాడారు. విభీషణుడు ఆ రాక్షసుల మీద బాణాలు వేసి వారిని సంహరించాడు.
ఇంద్రజిత్తుకు, లక్ష్మణుడికి మూడు రోజుల పాటు భయంకరమైన యుద్ధం జరిగింది. చివరికి లక్ష్మణుడు ఇంద్రజిత్తు యొక్క సారథిని చంపాడు. ఇంద్రజిత్తు ఒక చేత్తో రథాన్ని నడుపుతూనే లక్ష్మణుడితో యుద్ధం చేశాడు. నలుగురు బలవంతులైన వానర వీరులు ఆ రథం యొక్క గుర్రాలను కిందకు లాగి ఆ రథాన్ని నాశనం చేశారు.
లక్ష్మణుడు ఎన్ని అస్త్రాలు వేసినా ఇంద్రజిత్తు మరణించలేదు.
విభీషణుడు ఆందోళనగా అన్నాడు “ఆ ఇంద్రజిత్తు యొక్క పౌరుషం పెరుగుతోంది. ఏదో ఒకటి చేసి ఆ ఇంద్రజిత్తును సంహరించు” అని లక్ష్మణుడిని తొందరపెట్టాడు.
అప్పుడు లక్ష్మణుడు రెండు కోరలు కలిగిన సర్పం వంటి ఒక బాణాన్ని తీసి, వింటినారికి సంధించి “మా అన్న రాముడు ధర్మాత్ముడైతే, సత్యసంధుడైతే, దశరథుడి కుమారుడే అయితే, నిజమైన పరాక్రమవంతుడైతే నా ఎదురుగా నిలబడిన బలమైన శత్రువైన ఇంద్రజిత్తు తప్పక మరణించుగాక” అని బాణాన్ని ప్రయోగించాడు. ఆ బాణం వేగంగా వెళ్ళి ఇంద్రజిత్తు కంఠానికి తగలగానే అతని తల శరీరం నుండి వేరై నేలపై పడిపోయింది. ఆ విధంగా ఇంద్రజిత్తు మరణించాడు.
ఈ యుద్ధ ఘట్టం రామాయణంలో ఒక కీలకమైన ఘట్టం. మానవ శక్తికి అతీతంగా మాయాశక్తులు, బ్రహ్మాస్త్రాలు, దైవ వరాలు పాత్రధారులకి ఎలా సాహసాలను కలిగించాయన్నది ఇందులో స్పష్టమవుతుంది. చివరికి ధర్మమే విజయం సాధిస్తుందన్న సందేశం ప్రతిఫలిస్తుంది.