శ్రీ భగవానువాచ
కామ ఏష క్రోధ ఏష రజోగుణ సముధ్భవః
మహాశనో మహాపాప్మా విధ్ధ్యేనమిహ వైరిణమ్
పదచ్ఛేదార్థం
సంస్కృత పదం | తెలుగు పదార్థం |
---|---|
శ్రీ భగవాన ఉవాచ | శ్రీకృష్ణుడు ఇలా పలికెను |
కామః | కామము (ఇష్టాల కోరిక) |
ఏషః | ఇదే (ఈదే) |
క్రోధః | కోపము |
రజోగుణ సముద్భవః | రజోగుణం నుండి ఉద్భవించిన (రాజస గుణం వల్ల పుట్టిన) |
మహాశనః | పెద్ద నాశకుడు (బహు తినే వాడు, తృప్తి లేనివాడు) |
మహాపాప్మా | మహా పాపమైనవాడు |
విద్ధి | తెలుసుకో |
ఏనమ్ | ఇతడిని (దీనిని) |
ఇహ | ఈ లోకంలో |
వైరిణమ్ | శత్రువుగా (వైరి అని) |
తాత్పర్యం
శ్రీ కృష్ణ భగవానుడు పలికెను:
తీరని కోరిక మరియు క్రోధం – ఈ రెండూ రజోగుణం నుండి పుట్టినవే. ఇవి ఎన్నటికీ తృప్తి చెందనివి, మహా పాపాలకు కారణాలు. ఈ లోకంలో వీటిని నీ శత్రువులుగా తెలుసుకో. 🔗 భగవద్గీత శ్లోకాల వ్యాఖ్యానాలు – BhaktiVahini.com
కోరికలు మరియు కోపం ఎందుకు శత్రువులు?
మహాశనః (అంతులేని కోరికలు): కోరికలు ఎన్నటికీ తీరవు. ఒకటి తీరగానే మరొకటి పుడుతుంది. ఇదే అనేక బాధలకు మూలం.
మహాపాప్మా (తీవ్రమైన పాపాలకు దారి): కోరికలు మనిషిని నైతికంగా దిగజారుస్తాయి. దురాశ, అసూయ, దోపిడీ, అబద్ధాలు వంటి అనేక పాపాలకు ఇవి దారి తీస్తాయి.
వైరిణమ్ (నిజమైన శత్రువులు): కాబట్టి, మన కోరికలు, కోపమే మన నిజమైన శత్రువులు. శత్రువు బయట ఉండడు, మనలోనే ఉన్న ఈ గుణాలే మన ఆధ్యాత్మిక జీవితానికి అడ్డంకులు.
మన జీవితానికి ప్రేరణాత్మక దృక్పథం
మన జీవితంలో చాలా సమస్యలకు మూలం కోరికలే.
- ఒక చిన్న విజయానికే ఆనందపడకుండా, పెద్దదాని కోసం నిరంతరం తపించడం.
- స్తోమతకు మించిన వాటిని కోరుతూ, మనసు ప్రశాంతతను కోల్పోవడం.
- కోరిక తీరకపోతే కోపం తెచ్చుకోవడం, దానివల్ల సంబంధాలు చెడిపోవడం.
ఇవి మనం నిత్యం చూసేవే. అయితే, ఈ భగవద్గీత శ్లోకం మనల్ని మేల్కొలిపే ఆధ్యాత్మిక గడియారం వంటిది.
శత్రువులను జయించడానికి మార్గాలు
ధ్యానం
మనసును నియంత్రించి, కోరికలను అదుపులో ఉంచడానికి ధ్యానం అవసరం.
సాత్విక జీవనం
సాత్విక ఆహారం, ఆలోచనలు, వాతావరణం రజోగుణాన్ని తగ్గించి, ప్రశాంతతను చేకూరుస్తాయి.
జ్ఞాన యోగం / భక్తి మార్గం
భగవద్గీతను అధ్యయనం చేయడం ద్వారా జీవిత పరమార్థాన్ని తెలుసుకొని, కోరికలను అధిగమించవచ్చు.
- Learn Gita Daily – Meaningful Gita lessons
- Vedabase – Bhagavad Gita Original Text with Commentary
- Iskcon Desire Tree – Gita Today Lessons
ముగింపు ప్రేరణ
మనసులో దాగివున్న బలహీనతలను గుర్తించడం ఆత్మపరిపక్వతకు నిదర్శనం. శ్రీకృష్ణుడు మనకు సూచించేది కఠినమైన మార్గం కాదు, అది నిజమైన శాంతి, ఆనందాలకు సోపానం.
- నా జీవితాన్ని నిర్వీర్యం చేస్తున్న కోరికలు ఏమిటి?
- నా కోపానికి కారణం ఏమిటి?
ఈ శ్లోకం ద్వారా మేల్కొని, మీ మనస్సుపై నియంత్రణ సాధించండి!
🔗 Why Lust and Anger Are Our Enemies – Gita 3.37 | Gaur Gopal Das