bakthivahini
తస్మాత్ త్వం ఇన్ద్రియాణ్యదౌ నియమ్య భరతర్షభ
పాప్మానం ప్రజాహి హ్యేనం జ్ఞాన-విజ్ఞాన-నాశనమ్
పదాలవారీగా అర్థం
| సంస్కృత పదం | తెలుగు అర్ధం |
|---|---|
| తస్మాత్ | అందువల్ల / కావున |
| త్వం | నీవు |
| ఇన్ద్రియాణి | ఇంద్రియాలు (సెన్సెస్ — కళ్ళు, చెవులు, మొదలైనవి) |
| అదౌ | మొదటగా |
| నియమ్య | నియంత్రించి / అదుపు చేసుకొని |
| భరత-ఋషభ | ఓ భరత వంశోద్భవ శ్రేష్ఠుడు (అర్జునా!) |
| పాప్మానం | పాపాత్మ / దుష్ప్రవర్తనము చేసే శక్తి (పాపాన్ని ప్రేరేపించే శత్రువు) |
| ప్రజాహి | నాశనం చేయు / జయించు |
| హి | నిశ్చయంగా / ఖచ్చితంగా |
| ఎనం | దీనిని (ఆ పాపశత్రువును) |
| జ్ఞాన విజ్ఞాన నాశనమ్ | జ్ఞానం (సాధారణ జ్ఞానం) మరియు విజ్ఞానం (ఆత్మజ్ఞానం) నాశనము చేసే దానిని |
తాత్పర్యము
అర్జునా! ముందుగా నీవు ఇంద్రియములను అదుపు చేసుకో. ఎందుకంటే ఈ పాపపు కామము జ్ఞానాన్ని, విజ్ఞానాన్ని నాశనం చేయగలదు. కాబట్టి, దానిని రూపుమాపు.
శ్రీకృష్ణుడు ఈ శ్లోకం ద్వారా మనశ్శాంతిని కోరుకునేవారు మొదట ఇంద్రియాలను నియంత్రించుకోవాలి అని బోధిస్తున్నారు. ఎందుకంటే అదుపులేని ఇంద్రియాలే పాపాత్మ రూపమైన శత్రువుకు దారి అవుతాయి.
🔗 భగవద్గీత విశ్లేషణలు – భక్తి వాహిని
ఇంద్రియాలు: విజయానికి సోపానాలు లేదా పతనానికి మార్గాలు
మన ఇంద్రియాలు మన విజయానికి ద్వారాలుగా మారవచ్చు, లేదా మన పతనానికి కారణం కావచ్చు. వాటిని మనం ఎలా ఉపయోగిస్తామనే దానిపైనే ఆధారపడి ఉంటుంది.
| ఇంద్రియం | తప్పు మార్గంలో పయనిస్తే | నియంత్రణతో సాధించేది |
|---|---|---|
| కళ్ళు | భ్రమలు, అనవసర ఆకర్షణలు | దైవ దర్శనం, జ్ఞానార్జన (పుస్తక పఠనం) |
| చెవులు | గాసిప్‌లు, అసత్యాలు | సద్గురువుల ఉపదేశాలు వినడం |
| నాలుక | రుచి వ్యామోహం, అనారోగ్యం | సాత్విక ఆహారం, మితమైన భోజనం |
| చర్మం | అనవసర స్పర్శ, సంయమరాహిత్యం | స్పర్శ నియంత్రణ, ఇంద్రియ నిగ్రహం |
| ముక్కు | కోరికలను పెంచే వాసనలు | ప్రాణాయామ సాధన, మంచి సువాసనలు |
జ్ఞానం, విజ్ఞానంపై కామం ప్రభావం
జ్ఞానం అంటే తత్వ వివేచన, “నేను శరీరం కాదు – ఆత్మను” అనే ఆత్మజ్ఞానం.
విజ్ఞానం అంటే ఆ జ్ఞానాన్ని అనుభవంగా మార్చే సాధన, అనుసరణ.
కామం ఈ రెండింటినీ చెడగొడుతుంది. ఇది మనసును అశాంతిగా మార్చి, ఆశలు, కోరికలు, అసంతృప్తిని పెంచుతుంది. దీనివల్ల మనం ఆత్మనిబద్ధతను కోల్పోతాము.
మన జీవితంపై ఈ శ్లోక బోధన ప్రభావం
ఈ శ్లోకం ద్వారా శ్రీకృష్ణుడు మనకు చెప్పదలుచుకున్న ముఖ్య సందేశం ఏమిటంటే, మన శాంతికి, మంచి గతికి, ఆత్మజ్ఞానానికి ఇంద్రియ నిగ్రహం చాలా ముఖ్యం. అదుపు లేని ఇంద్రియాలు మన జీవితాన్ని వినాశనం వైపు నడిపిస్తాయి.
ఆచరణలోకి ఎలా తేవాలి?
- ధ్యానం : మనసును నిగ్రహించుకోవడానికి రోజూ ధ్యానం చేయండి.
- ప్రాణాయామ సాధన: శ్వాసను నియంత్రించడం ద్వారా మనసును స్థిరంగా ఉంచుకోండి.
- సద్గురువు సేవ, సత్సంగం: మంచి విషయాలను వినడానికి సద్గురువులను ఆశ్రయించండి, సత్సంగాలలో పాల్గొనండి.
- భగవద్గీత పఠనం: జ్ఞానాన్ని పెంపొందించుకోవడానికి భగవద్గీతను చదవండి.
- ఆహార నియమం: నాలుకను నియంత్రించుకోవడానికి శ్రద్ధగా ఆహార నియమాలను పాటించండి.
- ▶️ Bhagavad Gita Chapter 3 Explained in Telugu – YouTube
- ▶️ Controlling Senses – Gita Wisdom – Telugu Videos
ఉపసంహారం
ఈ శ్లోకంలోని బోధనను ప్రతిరోజూ మన జీవితంలో ఆచరిస్తే, మనిషి నిజమైన విజేత అవుతాడు. మన పురోగతికి ఆటంకమైన ఈ కామరూప శత్రువును జయించాలంటే, ముందుగా మన ఇంద్రియాలను నియంత్రించడం తప్పనిసరి. బాహ్య ప్రపంచంలో విజయం సాధించాలంటే, మనిషి ముందుగా అంతరంగంలో విజయం సాధించాలి.
“ఇంద్రియాలపై విజయమే – మానవుడి అంతరంగ వికాసానికి ద్వారం.”
