Puri Jagannath Ratha Yatra-శ్రీ జగన్నాథ రథయాత్ర భారతీయ సంస్కృతిలో అత్యంత వైభవంగా జరుపుకునే పండుగలలో ఒకటి. ఇది కేవలం ఒడిశాలోని పూరీకి మాత్రమే పరిమితమైన పండుగ కాదు. భౌతికంగా, ఆధ్యాత్మికంగా, సాంస్కృతికంగా భారతీయతను సమగ్రంగా ప్రతిబింబించే గొప్ప ఉత్సవం ఇది.
2025లో రథయాత్ర: 2025లో శ్రీ జగన్నాథ రథయాత్ర జూన్ 27న ప్రారంభమై, 12 రోజుల పాటు అద్భుతమైన సంప్రదాయాలతో సాగుతుంది.
2025 రథయాత్ర ముఖ్యమైన తేదీలు
కార్యక్రమం | తేదీ | వివరణ |
---|---|---|
అక్షయ తృతీయ | 2025 ఏప్రిల్ 30 | రథాల నిర్మాణ ప్రారంభం – ఈ రోజు శుభప్రదంగా పరిగణించబడుతుంది. |
స్నాన పూర్ణిమ | 2025 జూన్ 11 | మూర్తులకు 108 బిందెల పవిత్ర జలంతో (అమృత తుల్యం) అభిషేకం. |
అనవసర కాలం | జూన్ 13–26 | మూర్తులు “అనారోగ్యం”గా ఉన్నట్లు భావించి ఆలయాన్ని మూసివేస్తారు. |
గుండీచా మార్జన | జూన్ 26 | గుండీచా మందిరాన్ని శుభ్రపరిచే పవిత్ర కార్యక్రమం. |
రథయాత్ర ప్రారంభం | జూన్ 27 | మూడు దేవతల రథయాత్ర ప్రారంభం. |
హేరా పంచమి | జూలై 1 | లక్ష్మీదేవి తన భర్తపై కోపంతో గుండీచా మందిరానికి వస్తుంది. |
సంధ్య దర్శన్ | జూలై 3 | గుండీచా మందిరంలో మూర్తుల దర్శనం. |
బహుదా యాత్ర | జూలై 5 | దేవతలు తిరిగి జగన్నాథ ఆలయానికి ప్రయాణం మొదలుపెడతారు. |
సునా బేష | జూలై 6 | మూర్తులకు బంగారు ఆభరణాలతో అలంకరణ. |
అధర పాన | జూలై 7 | మూర్తులకు ప్రత్యేకమైన మధుర పానీయం సమర్పణ. |
నీలాద్రి విజయ్ | జూలై 8 | మూర్తులు జగన్నాథ ఆలయానికి తిరిగి చేరడం. |
రథాల నిర్మాణ విశేషాలు
దేవత | రథం పేరు | ఎత్తు | చక్రాలు | చెక్క ముక్కలు |
---|---|---|---|---|
జగన్నాథ స్వామి | నందిఘోష | 45 అడుగులు | 16 | 832 |
బాలభద్రుడు | తాళధ్వజ | 44 అడుగులు | 14 | 763 |
సుభద్ర | దర్పదళన / పద్మధ్వజ | 43 అడుగులు | 12 | 593 |
- తాళ్ల పొడవు: ప్రతి రథానికి సుమారు 250 అడుగుల పొడవైన తాళ్లను ఉపయోగిస్తారు.
- నిర్మాణం: ఈ రథాలను వందలాది మంది నైపుణ్యం కలిగిన వృత్తిపరులు పూర్తిగా చేతితోనే నిర్మిస్తారు. వీటి తయారీలో ఎటువంటి యంత్రాలను ఉపయోగించరు.
- జెండాలు, రంగులు, చిహ్నాలు: రథాలపై ఉండే జెండాలు, రంగులు, మరియు దేవతా చిహ్నాలు ప్రతి సంవత్సరం భిన్నంగా ఉంటాయి.
పురాణ నేపథ్యం & ఆధ్యాత్మికత
Puri Jagannath Ratha Yatra-జగన్నాథుడు ఎవరు? శ్రీ జగన్నాథుడు శ్రీ మహావిష్ణువు అవతారంగా పూజింపబడతారు. కొన్ని పురాణాల ప్రకారం, ఈయన పూర్వం నీలమాధవునిగా పూజలందుకున్నారు. వేదాల ప్రకారం, జగన్నాథుడు పరబ్రహ్మ స్వరూపుడు. : బక్తివాహిని వెబ్సైట్
గుండీచా ఆలయ ప్రాధాన్యం గుండీచా ఆలయాన్ని శ్రీకృష్ణుడు బాల్యంలో గడిపిన బృందావనానికి ప్రతిరూపంగా పరిగణిస్తారు. అందుకే గుండీచా యాత్రను శ్రీకృష్ణుని ఇంటి పర్యటనగా భక్తులు భావిస్తారు.
నవకలేబర సంప్రదాయం ప్రతి 12 నుండి 19 సంవత్సరాలకు ఒకసారి, జగన్నాథుని మూల విగ్రహాల లోపల ఉన్న దారుమూర్తులను (చెక్క విగ్రహాలను) మారుస్తారు. ఈ సంప్రదాయాన్ని “నవకలేబరం” అంటారు. ఇది మానవ శరీర మార్పునకు ప్రతీకగా ఆధ్యాత్మికంగా భావిస్తారు.
భక్తి భావం & సామాజిక విశేషాలు
రథయాత్ర అనేది కేవలం ఒక పండుగ మాత్రమే కాదు, ఇది భక్తి, విశ్వాసం, మరియు సామాజిక ఐక్యతను చాటిచెప్పే ఒక గొప్ప వేడుక. దీనిలోని ముఖ్యమైన అంశాలను క్రింద చూడవచ్చు:
- పాపనాశిని రథయాత్ర: రథాన్ని లాగడం ద్వారా జన్మజన్మాంతర పాపాలు నశించి, పుణ్యం లభిస్తుందని భక్తులు ప్రగాఢంగా విశ్వసిస్తారు. ఇది భగవంతుని పట్ల వారి అచంచలమైన భక్తికి నిదర్శనం.
- మోక్ష ప్రదాయిని జగన్నాథ రథయాత్ర: జగన్నాథుని రథాన్ని ఒక్కసారి స్పృశించినా మోక్షం లభిస్తుందని భక్తుల నమ్మకం. ఇది భగవంతుని కరుణ, అనుగ్రహాలకు ప్రతీకగా భావిస్తారు.
- సమానత్వానికి ప్రతీక: ఈ పర్వదినం అన్ని వర్ణ, జాతి, మత భేదాలను విస్మరించి అందరినీ ఏకం చేస్తుంది. సమాజంలో ఎటువంటి అంతరాలు లేకుండా అందరూ కలిసిమెలిసి పాలుపంచుకునే గొప్ప వేదిక ఇది. రథయాత్ర సామాజిక సమానత్వాన్ని, సౌభ్రాతృత్వాన్ని పెంపొందిస్తుంది.
- విశ్వవ్యాప్త రథయాత్ర: భారతదేశంతో పాటు, అమెరికా, యూరప్, ఆస్ట్రేలియా, నేపాల్ వంటి అనేక దేశాలలో కూడా ISKCON ఆధ్వర్యంలో రథయాత్రలు ఘనంగా జరుగుతాయి. ఇది జగన్నాథ సంస్కృతికి ఉన్న విశ్వవ్యాప్త ఆదరణను తెలియజేస్తుంది.
ప్రసాదాలు & ఆలయ విశేషాలు
- మహా ప్రసాదం: ప్రతిరోజూ 56 రకాల నైవేద్యాలు మహా ప్రసాదంగా సమర్పించబడతాయి.
- వంటశాల: ఆలయం లోపలే ఆసియాలోనే అతిపెద్ద వంటశాల ఉంది.
- ప్రసాదం విక్రయం: భక్తులకు ప్రసాదం “ఆనంద బజార్”లో విక్రయించబడుతుంది.
- నమ్మకం: ప్రసాదాన్ని స్వీకరించడం వల్ల పాపాలు నశిస్తాయని భక్తుల ప్రగాఢ నమ్మకం.
పూరీ జగన్నాథ రథయాత్రలో పాల్గొనడం వలన సకల తీర్థయాత్రల ఫలాలు లభిస్తాయని ప్రగాఢ విశ్వాసం. ఈ యాత్రలో భాగస్వామ్యం మానవత్వపు విలువలను, సమానత్వ భావనను, భక్తి పరిపక్వతను పెంపొందిస్తుంది.
భక్తి, ఆధ్యాత్మికత, సమానత, సమర్పణల పర్వం
2025లో జూన్ 27న ప్రారంభమయ్యే ఈ రథయాత్ర కేవలం ఒక ఉత్సవం కాదు. ఇది మానవ జీవితంలో భక్తి, ఆధ్యాత్మికత, సమానత్వం, సమర్పణ వంటి శాశ్వత విలువలను గుర్తుచేసే పర్వదినం.
మీరు కూడా ఈ రథయాత్రలో పాల్గొని, జగన్నాథుడి కృపను పొందండి.