bakthivahini
Bhagavad Gita 700 Slokas in Telugu
మనం నిత్యం ఎన్నో ఒత్తిళ్లకు, ఆందోళనలకు గురవుతూ ఉంటాం. మన మనసు కోతిలా ఒక చోట ఉండకుండా పరుగులు పెడుతూ ఉంటుంది. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో మన మనసును, ఇంద్రియాలను ఎలా అదుపులో ఉంచుకోవాలి? ఈ ప్రశ్నకు సమాధానం భగవద్గీతలో స్పష్టంగా వివరించబడింది. ముఖ్యంగా భగవద్గీతలోని ఆరవ అధ్యాయం లో శ్రీకృష్ణుడు అర్జునుడికి ధ్యానం ఎలా చేయాలి, ఒక యోగి లక్షణాలు ఎలా ఉంటాయో వివరంగా తెలియజేశాడు.
ధ్యానం అంటే కేవలం కళ్ళు మూసుకుని కూర్చోవడం కాదు, అది మన అంతరాత్మను శుద్ధి చేసుకునే ఒక పవిత్రమైన ప్రక్రియ. ఈ ప్రక్రియలో మన శరీరం, మనసు, ఇంద్రియాలు ఎలా సహకరించాలో ఈ శ్లోకాలు మనకు చెబుతాయి.
తత్రైకాగ్రం మనః కృత్వా యత-చిత్తేంద్రియ-క్రియః
ఉపవిశ్యాసనే యుఞ్జ్యాత్ యోగమాత్మ-విశుద్ధయే
సమం కాయ-శిరో-గ్రీవం ధారయన్నచలం స్థిరః
సంప్రేక్ష్య నాసికాగ్రం స్వం దిశశ్చానవలోకయన్
పదం పదం అర్థం
| పదం | అర్థం |
| తత్ర | అక్కడ (ధ్యానానికి అనువైన స్థలంలో) |
| ఏకాగ్రం మనః కృత్వా | మనసును ఏకాగ్రం చేసి, ఒకే విషయంపై నిలపాలి |
| యత-చిత్తేంద్రియ-క్రియః | చిత్తాన్ని, ఇంద్రియాల కదలికలను నియంత్రించుకోవాలి |
| ఉపవిశ్యాసనే | నిర్దేశించిన ధ్యాన ఆసనంపై కూర్చొని |
| యోగం యుఞ్జ్యాత్ | యోగ సాధన చేయాలి |
| ఆత్మ-విశుద్ధయే | తన ఆత్మను శుద్ధి చేసుకోవడానికి |
| సమం కాయ-శిరో-గ్రీవం | శరీరం, తల, మెడను సమంగా (నిటారుగా) ఉంచి |
| ధారయన్ | వాటిని అలాగే నిలపాలి |
| అచలం స్థిరః | కదలకుండా, స్థిరంగా ఉండాలి |
| సంప్రేక్ష్య నాసికాగ్రం స్వం | తన ముక్కు కొనపై చూపును నిలిపి |
| దిశశ్చానవలోకయన్ | ఇతర దిక్కులను చూడకుండా |
భావార్థం
ధ్యానం చేసే వ్యక్తి తన మనసును ఏకాగ్రంగా ఉంచి, ఇంద్రియాలను అదుపులోకి తెచ్చుకోవాలి. ఒక నిర్దిష్టమైన ఆసనంపై కూర్చుని, తన అంతరాత్మను శుద్ధి చేసుకోవడానికి ప్రయత్నించాలి.
ధ్యానం చేసేటప్పుడు శరీరం, తల, మెడ ఒకే సరళరేఖలో నిటారుగా ఉండేలా చూసుకోవాలి. అవి కదలకుండా స్థిరంగా ఉండాలి. తన చూపును ముక్కు కొనపై కేంద్రీకరించి, చుట్టూ ఉన్న ఇతర దిక్కుల వైపు చూడకుండా ఉండాలి. ఈ పద్ధతిని అనుసరించడం ద్వారా మనసును ప్రశాంతంగా, నిశ్చలంగా ఉంచుకోవచ్చు.
యోగ సాధనలో ఈ శ్లోకాల ప్రాధాన్యత
ఈ శ్లోకాలు కేవలం శబ్దాలు మాత్రమే కాదు, ఇవి ధ్యాన యోగంలో అత్యంత ముఖ్యమైన సూత్రాలు.
- మనసు నియంత్రణ: ధ్యానం అంటే ఊరికే కూర్చోవడం కాదు, చంచలమైన మనసును ఒకే బిందువుపై నిలిపి ఉంచడం.
- శరీర స్థిరత్వం: శరీరం స్థిరంగా లేకపోతే మనసు కూడా అస్థిరంగా ఉంటుంది. అందుకే శరీరాన్ని కదలకుండా ఉంచడం ముఖ్యం.
- నాసికాగ్ర దృష్టి: కళ్ళు అటూఇటూ చూస్తే మనసు కూడా పక్కకి మళ్లుతుంది. చూపును ముక్కు కొనపై కేంద్రీకరించడం ద్వారా మనసు చెల్లాచెదురుగా వెళ్లకుండా నిగ్రహించుకోవచ్చు.
- ఆత్మశుద్ధి: మనసు, శరీరం, ఇంద్రియాలు ఒకేసారి నియంత్రణలోకి వచ్చినప్పుడు ఆత్మ ప్రశాంతమవుతుంది. ఇదే ధ్యాన సాధనలోని నిజమైన లక్ష్యం.
ఆధునిక జీవితానికి దీని అన్వయం
ఈ శ్లోకాలు పురాతనమైనవి అయినప్పటికీ, నేటి ఆధునిక జీవితానికి ఇవి చాలా అవసరం.
- ఒత్తిడి నివారణ: ధ్యానం ద్వారా రోజువారీ ఒత్తిడిని చాలా వరకు తగ్గించుకోవచ్చు.
- మానసిక ఏకాగ్రత: చదువులో, పనిలో ఏకాగ్రత పెంచుకోవడానికి ధ్యానం ఒక అద్భుతమైన సాధనం.
- ఆరోగ్య ప్రయోజనాలు: ధ్యానం వలన రక్తపోటు అదుపులోకి వస్తుంది. శ్వాస నియంత్రణతో మన మెదడు ప్రశాంతంగా మారుతుంది.
- మైండ్‌ఫుల్నెస్: ప్రస్తుత క్షణంలో జీవించడం ఎలాగో మనం ధ్యానం ద్వారా నేర్చుకోవచ్చు.
ముగింపు
భగవద్గీతలోని ఈ శ్లోకాలు ధ్యానం ఎలా చేయాలో వివరించడమే కాకుండా, మన జీవనశైలిని ఎలా నియంత్రించుకోవాలో కూడా బోధిస్తాయి. ఏకాగ్రత, శరీర స్థిరత్వం, ఇంద్రియ నియంత్రణ—ఇవే ధ్యాన యోగానికి మూల పునాదులు. ఈ సూత్రాలను అనుసరించడం ద్వారా మనం మనసును శాంతంగా ఉంచుకోవడమే కాకుండా, జీవితాన్ని మరింత అర్థవంతంగా మార్చుకోగలుగుతాం.
