bakthivahini
Bagavad Gita in Telugu
మనిషి జీవితంలో ఆధ్యాత్మికత, మానసిక ప్రశాంతత కోసం అన్వేషణ అనేది నిరంతరం కొనసాగుతుంది. ఈ అన్వేషణలో మనకు మార్గదర్శనం చేసే గ్రంథాలలో భగవద్గీత ఒకటి. ప్రతి శ్లోకం ఒక జీవిత పాఠాన్ని బోధిస్తుంది. ముఖ్యంగా, భగవద్గీతలోని ఆరవ అధ్యాయం, నాల్గవ శ్లోకం మనకు ‘నిజమైన యోగి’ లక్షణాలను స్పష్టంగా వివరిస్తుంది. ఆ శ్లోకం మరియు దానిలోని లోతైన అర్థాన్ని ఈ పోస్ట్‌లో తెలుసుకుందాం.
యదా హి నేంద్రియార్థేషు న కర్మస్వనుషజ్జతే
సర్వసంకల్పసన్న్యాసీ యోగారూఢస్తదోచ్యతే
పద పదార్థం
యదా – ఎప్పుడైతే
హి – నిజముగా / యథార్థంగా
న – కాదు
ఇంద్రియ-అర్థేషు – ఇంద్రియ విషయాలలో (శబ్దం, స్పర్శ, రూపం, రసం, గంధం వంటి ఇంద్రియాల భోగ్య విషయాలు)
న – కాదు
కర్మసు – కర్మలలో / క్రియలలో
అనుషజ్జతే – ఆసక్తి చూపడు, అంటిపెట్టుకోడు
సర్వ-సంకల్ప-సన్న్యాసీ – అన్ని సంకల్పాలను (మనసులో వచ్చే కోరికలు, ఆలోచనలు, సంకల్పాలు) త్యజించినవాడు
యోగ-ఆరూఢః – యోగంలో స్థిరుడైనవాడు / యోగస్థితిని పొందినవాడు
తదా ఉచ్యతే – అప్పుడు అని చెప్పబడును
భావం
ఎప్పుడైతే ఒక వ్యక్తి ఇంద్రియ విషయాల పట్ల (శబ్దం, స్పర్శ, రూపం, రుచి, వాసన వంటివి) మరియు చేసే కర్మల పట్ల ఆసక్తిని విడిచిపెడతాడో, అన్ని కోరికలను (సంకల్పాలను) పూర్తిగా త్యజిస్తాడో, అప్పుడే అతడిని యోగారూఢుడు అని పిలుస్తారు. అంటే, అతడు యోగ సాధనలో ఉన్నత స్థాయికి చేరుకున్నాడని అర్థం.
ఈ శ్లోకం బోధించే ప్రధాన పాఠాలు
ఈ ఒక్క శ్లోకం నిజమైన ఆధ్యాత్మిక ప్రగతికి మూడు ముఖ్యమైన మార్గాలను చూపిస్తుంది.
- ఇంద్రియ నిగ్రహం: ఇంద్రియాల ద్వారా పొందే సుఖాల పట్ల ఆకర్షణ లేకపోవడం.
- ఆహార రుచి, విలాసవంతమైన వస్తువులు, కీర్తి, ధనం వంటి బాహ్య విషయాలపై ఆధారపడకుండా ఉండడం.
- ఇంద్రియాల బానిస కాకుండా వాటిని నియంత్రణలో ఉంచుకోవడం.
- నిస్వార్థ కర్మ: చేసే పని పట్ల ఆసక్తి ఉన్నప్పటికీ, దాని ఫలితంపై ఆశ లేకపోవడం.
- కర్మ అంటే పని చేయడం మానేయమని కాదు.
- ఫలితంతో సంబంధం లేకుండా, తన కర్తవ్యాన్ని మాత్రమే చేయడం. దీన్నే నిష్కామ కర్మ అంటారు.
- సంకల్ప సన్యాసం: మనసులోని అన్ని కోరికలను, ఆలోచనలను వదిలివేయడం.
- ఇది కేవలం వస్త్రధారణతో కూడిన సన్యాసం కాదు, మానసికమైన సన్యాసం.
- భవిష్యత్తు గురించి ఊహాగానాలు, గతంలో జరిగిన వాటి గురించి పశ్చాత్తాపాలు లేకుండా జీవించడం.
యోగారూఢుడు: ఎవరు, ఎలా?
ఈ శ్లోకం ప్రకారం, యోగారూఢుడు అంటే కేవలం ధ్యానం చేసేవాడు లేదా తపస్సు చేసేవాడు మాత్రమే కాదు. అతడు తన నిత్య జీవితంలో ఈ మూడు సూత్రాలను ఆచరించేవాడు.
| లక్షణం | వివరణ | ఆధునిక జీవితంలో అన్వయం |
| ఇంద్రియార్థేషు నాసక్తః | భోగాలపై ఆసక్తి లేకపోవడం | మొబైల్ ఫోన్, సోషల్ మీడియా, విలాసాలపై నియంత్రణ |
| న కర్మస్వనుషజ్జతే | ఫలితాలపై ఆసక్తి లేని కర్మ | ఉద్యోగంలో ప్రమోషన్ కోసం కాకుండా, కేవలం బాధ్యతగా పని చేయడం |
| సర్వసంకల్పసన్న్యాసీ | కోరికలను వదిలిపెట్టడం | అనవసరమైన ఆశలు, కలలు, ఊహలను తగ్గించుకోవడం |
ఆధునిక జీవితంలో ఈ సూత్రాల ఆచరణ
భగవద్గీతలోని ఈ సూత్రాలు వేలాది సంవత్సరాల క్రితం చెప్పబడినప్పటికీ, వాటి అన్వయం నేటికీ ఎంతగానో అవసరం.
- వృత్తి జీవితంలో: ఉద్యోగంలో పనిచేసేటప్పుడు జీతం, పదోన్నతి గురించి ఎక్కువగా ఆలోచించకుండా, మన పనిని మన కర్తవ్యంగా భావించి శ్రద్ధగా చేస్తే, ఆ పనిలో సంతృప్తి మరియు మానసిక ప్రశాంతత లభిస్తుంది.
- కుటుంబ జీవితంలో: కుటుంబంలో అందరి పట్ల నిస్వార్థ ప్రేమను పంచడం. ఇచ్చే ప్రేమకు ప్రతిఫలం ఆశించనప్పుడు బంధాలు మరింత దృఢపడతాయి.
- ఆరోగ్యం & వ్యక్తిగత జీవితంలో: ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం తీసుకోవడం, వ్యాయామం చేయడం వంటివి మంచి కోసం చేస్తున్నామని భావించాలి. కేవలం కీర్తి లేదా అందం కోసం కాకుండా, మన శరీరానికి మనం చేసే సేవగా భావించాలి.
ముగింపు
నిజమైన యోగం అనేది కొండ గుహలలోనో, అడవులలోనో కాదు; అది మన హృదయంలో, మనసులో ఉంటుంది. ‘యదా హి నేంద్రియార్థేషు…’ అనే ఈ చిన్న శ్లోకం మనకు నేర్పే గొప్ప పాఠం ఇదే. కోరికల బంధాలు తెంచుకుని, నిస్వార్థంగా కర్తవ్యాన్ని నిర్వర్తిస్తూ, మనసును ప్రశాంతంగా ఉంచుకున్నప్పుడే మనం యోగారూఢ స్థితిని చేరుకుంటాం. అప్పుడే నిజమైన ఆనందం, శాంతి మరియు ఆధ్యాత్మిక ప్రగతి సాధ్యమవుతాయి.
