సదృశం చేష్టతే స్వస్యాః ప్రకృతేః జ్ఞానవానపి
ప్రకృతిం యాంతి భూతాని నిగ్రహః కిం కరిష్యతి
అర్థాలు
సంస్కృత పదం | తెలుగు అర్థం |
---|---|
సదృశం | తగినట్లు / అనుగుణంగా |
చేష్టతే | ప్రవర్తిస్తాడు / నడుచుకుంటాడు |
స్వస్యాః | తన స్వంత (ప్రకృతికి) |
ప్రకృతేః | స్వభావం / ప్రకృతి |
జ్ఞానవాన్ | జ్ఞానం కలవాడు |
అపి | అయినా కూడా |
ప్రకృతిం | స్వభావాన్ని / నైజాన్ని |
యాంతి | చేరుతారు / అనుసరిస్తారు |
భూతాని | జీవులు / సమస్త ప్రాణులు |
నిగ్రహః | నిర్బంధం / దమనము |
కిం | ఏమి |
కరిష్యతి | చేయగలదు / సాధించగలదు |
భావార్థం
ప్రతి ఒక్కరూ తమ స్వభావాన్ని అనుసరించే ప్రవర్తిస్తారు. జ్ఞానవంతుడైనా తన స్వభావాన్ని పూర్తిగా మార్చుకోలేడు, దాని ప్రకారమే నడుచుకుంటాడు. సమస్త జీవులు తమ సహజ స్వభావాన్ని పాటిస్తాయి. అటువంటి సహజ ప్రవృత్తిని బలవంతంగా ఆపడం వల్ల ప్రయోజనం లేదు. 👉 భక్తివాహిని – భగవద్గీత విభాగం
మన జీవితంలో ఈ శ్లోకం ప్రాముఖ్యత
ఈ శ్లోకం మనకు లోతైన సందేశాన్నిస్తుంది: “నీ స్వభావాన్ని అర్థం చేసుకో. దానిని అంగీకరించు. దానిపై పట్టు సాధించు.“
మన అసలు స్వభావాన్ని తెలుసుకోకుండా, మనం చేసే అభివృద్ధి ప్రయత్నాలు దిక్సూచి లేని పడవ ప్రయాణం లాంటివి. మన సహజత్వాన్ని అంగీకరించి, దానినే మార్గంగా మలచుకుంటే అది మనకు గొప్ప శక్తిగా మారుతుంది.
ప్రేరణాత్మక సూచనలు
- 1. మీ స్వభావాన్ని అంగీకరించండి: జ్ఞానం, నైపుణ్యం, అనుభవం ఎంత ఉన్నప్పటికీ, మన స్వభావమే మన ప్రవర్తనను ఎక్కువగా ప్రభావితం చేస్తుంది. మానవత్వం, శాంతి, ఆత్మవిశ్వాసం వంటి సహజ లక్షణాలను పెంపొందించుకోవాలి.
- 2. బలవంతపు మార్పు కాదు, మార్గదర్శకత్వం: వ్యతిరేకతతో మీ స్వభావాన్ని మార్చడానికి ప్రయత్నించే బదులు, దానినే సానుకూలంగా ఎలా మలుచుకోవాలో తెలుసుకోవాలి. సరైన మార్గదర్శకత్వంతో మంచిని సాధించవచ్చు.
- 3. శారీరక శక్తి కంటే మానసిక దృఢత్వం ముఖ్యం: నిగ్రహం అంటే బలవంతంగా అణచివేయడం కాదు. అసలైన మానవ జీవితం సద్గుణాల ద్వారా ప్రభావితం కావాలి, బలవంతంగా నియంత్రించడం ద్వారా కాదు.
- 4. జ్ఞానం ఉన్నా స్వభావమే దారి చూపుతుంది: ఈ సత్యం మనలో వినయాన్ని పెంపొందిస్తుంది. ఎవరినీ తక్కువ అంచనా వేయాల్సిన అవసరం లేదు. ప్రతి ఒక్కరూ వారి అంతర్గత స్వభావానికి అనుగుణంగానే ప్రవర్తిస్తారు.
ఆత్మవికాసానికి ఇది ఒక మార్గదర్శకం.
ఈ శ్లోకం నుండి మనం గ్రహించాల్సిన స్ఫూర్తి ఏమిటంటే:
“స్వభావం మారదు అనే వాస్తవాన్ని అర్థం చేసుకొని, దానిని నియంత్రణలోకి తెచ్చుకునే ప్రజ్ఞను అలవర్చుకోవాలి.”
ఇది మనకు వృత్తిలో, వ్యక్తిగతంగా, మరియు భక్తి మార్గంలో ఎదగడానికి బలమైన పునాదినిస్తుంది.
- భగవద్గీత తత్వం తెలుగులో – ISKCON
- Vedabase – Bhagavad Gita Slokas with Translations
- తెలుగులో భగవద్గీత ఆడియో
సంకలనం
ఈ శ్లోకం ద్వారా మనం తెలుసుకోవలసిన ముఖ్యమైన జీవనపాఠం ఏమిటంటే –
“మన సహజ గుణాలపై ప్రశాంతమైన అవగాహన కలిగి, వాటిని ధర్మమార్గంలో నడిపిస్తే, నిజమైన విజయాన్ని పొందగలం.”
జ్ఞానం ఉన్నప్పటికీ, ఆత్మవికాసం కోసం స్వభావాన్ని తెలుసుకోవడమే మొదటి మెట్టు.
🔗 Bhagavad Gita Motivation | Gaur Gopal Das
🔗 Bhagavad Gita Explained in Telugu – Chaganti Koteswara Rao