శ్రేయాన్ స్వధర్మో విగుణః పరధర్మాత్ స్వనుష్ఠితాత్
స్వధర్మే నిధనం శ్రేయః పరధర్మో భయావహః
అర్థాలు
సంస్కృత పదం | తెలుగు అర్ధం |
---|---|
శ్రేయాన్ | శ్రేష్టమైనది / మెరుగైనది |
స్వధర్మః | తాను పాడే కర్తవ్యం / వ్యక్తిగత ధర్మం |
విగుణః | లోపభూయిష్టమైన / అపరిపూర్ణమైన |
పరధర్మాత్ | ఇతరుల ధర్మంతో పోలిస్తే |
స్వనుష్ఠితాత్ | సమర్థంగా అనుసరించబడిన (పరధర్మం) |
స్వధర్మే | స్వధర్మంలో |
నిధనం | మృతి / మరణం |
శ్రేయః | శ్రేష్టమైనది / మంచిది |
పరధర్మః | ఇతరుల ధర్మం |
భయావహః | భయానకమైనది / ప్రమాదకరం |
తాత్పర్యము
తనకు సంబంధించిన స్వధర్మం లోపభూయిష్టమైనదైనా, సమర్థంగా అనుసరించబడే పరధర్మం కంటే మెరుగైనదే. తన స్వధర్మాన్ని పాటిస్తూ మరణించడమే శ్రేష్ఠం; ఇతరుల ధర్మం అనుసరించడం భయానకమైందే.
ఇది మన జీవన మార్గానికి ఒక స్పష్టమైన సందేశం – మనకు అనుకూలమైన, మన స్వభావానికి సరిపోయే కర్తవ్యమే పాటించాలి. ఇతరుల విధులను అనుకరించడం, అవి ఎంత శ్రేష్ఠంగా కనిపించినా, ప్రమాదకరంగా మారవచ్చు.
భగవద్గీత బోధించిన ఉత్తమ జీవన పాఠాలు
ఈ శ్లోకం మనకు నేర్పే ముఖ్యమైన జీవన పాఠాలు ఇక్కడ ఉన్నాయి:
- మీ ధర్మమే మీ బలం: ఇతరులను అనుకరించడం సులభం, కానీ మీ స్వంత స్వభావానికి తగిన పనిని నిలకడగా చేయడం కష్టం. అయినప్పటికీ, ఇది శాశ్వత విజయాన్ని అందిస్తుంది. ఇతరులను అనుకరించకుండా మీ ప్రయాణాన్ని నిజాయితీగా కొనసాగించినప్పుడు, అది నిజమైన విజయ మార్గం అవుతుంది.
- వైఫల్యంలోనూ గౌరవం ఉంటుంది: మీ కర్తవ్యంలో విఫలమైనప్పుడు లోకం మిమ్మల్ని తక్కువగా చూసినా, భగవద్గీత దానిని గౌరవిస్తుంది. ఎందుకంటే, ఇది మీ కర్తవ్యం పట్ల మీరు కలిగి ఉన్న నిజాయితీని మరియు దృఢత్వాన్ని సూచిస్తుంది. ఇతరుల మార్గంలో పొందే తాత్కాలిక విజయాలు అస్థిరంగా ఉంటాయి.
- అనుకరణ కంటే ఆదర్శమే ముఖ్యం: “పరధర్మం” అంటే ఇతరుల కర్తవ్యాలు. అవి ఎంత గొప్పగా కనిపించినా, అవి మీకు సంబంధించినవి కావు. వాటిని అనుసరించడం భయంకరమైన పరిణామాలకు దారితీస్తుంది. అనుకరణ మీ వ్యక్తిత్వాన్ని కోల్పోయే ప్రమాదాన్ని కలిగిస్తుంది.
మానవ జీవితం పట్ల ఈ శ్లోకం ఇచ్చే స్ఫూర్తి
ఈ శ్లోకం ప్రతి ఒక్కరికీ జీవిత మార్గదర్శకంగా ఉపయోగపడుతుంది. ప్రత్యేకంగా ఈ రోజుల్లో, సామాజిక ఒత్తిళ్లు, ఇతరులతో పోలికలు, సోషల్ మీడియా ప్రభావం వంటి కారణాలతో మనిషి తన స్వభావాన్ని, స్వధర్మాన్ని మర్చిపోతున్నాడు.
“ఎవరి జీవితాన్నీ అనుకరించడం కాదు – మన లక్ష్యాన్ని మనమే నిర్మించుకోవాలి” అనే బలమైన సందేశాన్ని ఈ శ్లోకం అందిస్తుంది.
ముగింపు
ఈ శ్లోకం మన మనస్సును మేల్కొలుపుతుంది.
- మనం ఎవరు?
- మన జీవిత లక్ష్యం ఏమిటి?
- ఎవరి మార్గాన్ని అనుసరించాలి?
ఈ ప్రశ్నలకు సమాధానం ఒక్కటే – “మన స్వధర్మమే మన ధ్యేయం.”
స్వధర్మంలో ప్రాణాలు కోల్పోయినా గర్వంగా జీవించవచ్చు; పరధర్మంలో జీవించినా భయంతో బతకాల్సి వస్తుంది.
🔗 Telugu Explanation of Swadharma – Dr. Samavedam Shanmukha Sharma