త్రైగుణ్యవిషయా వేదా నిస్త్రైగుణ్యో భవార్జున
నిర్ద్వంద్వో నిత్యసత్త్వస్థో నిర్యోగక్షేమ ఆత్మవాన్
పదజాలం
త్రైగుణ్యవిషయా: త్రిగుణాల (సత్వ, రజస్సు, తమస్సు) విషయాలు
వేదాః: వేదాలు
నిస్త్రైగుణ్యః: త్రిగుణాలకు అతీతంగా
భవ: ఉండుము
అర్జున: అర్జునా
నిర్ద్వంద్వః: ద్వంద్వాలకు అతీతంగా
నిత్యసత్త్వస్థః: ఎల్లప్పుడూ సత్వగుణంలో స్థిరంగా ఉండు
నిర్యోగక్షేమః: యోగక్షేమాల గురించి చింతించనివాడు
ఆత్మవాన్: ఆత్మజ్ఞానం కలవాడు
తాత్పర్యం
వేదాలు మూడు గుణాల (సత్త్వ, రజస్సు, తమస్సు) గురించి మాట్లాడుతాయి. ఓ అర్జునా, నువ్వు ఈ మూడు గుణాలకు అతీతంగా ఉండు. ద్వంద్వాలకు (సుఖదుఃఖాలు, లాభనష్టాలు మొదలైనవి) అతీతంగా ఉండు. ఎల్లప్పుడూ సత్త్వగుణంలో స్థిరంగా ఉండు. యోగక్షేమాల గురించి చింతించకుండా ఆత్మజ్ఞానం కలవాడివిగా ఉండు.
త్రైగుణ్యవిషయా వేదా – ఒక ప్రేరణాత్మక దృక్పథం
మన జీవితాన్ని ప్రభావితం చేసే మూడు ప్రధాన గుణాలు – సత్త్వ, రజస్సు, తమస్సు. ఇవి మన ఆలోచనలు, ప్రవర్తన, ఆధ్యాత్మిక పురోగతికి మార్గనిర్దేశం చేసే శక్తులు. భగవద్గీతలో శ్రీకృష్ణుడు అర్జునునికి చేసిన ఉపదేశం నేటికీ మనకు అత్యంత ప్రాసంగికం.
మన జీవితంలో ఈ బోధనను ఎలా అమలు చేసుకోవాలి?
- సత్త్వగుణాన్ని పెంపొందించుకోవాలి
సత్త్వగుణం మానసిక ప్రశాంతత, జ్ఞానం, ధర్మబద్ధమైన ఆచరణకు మార్గం చూపుతుంది. దానిని పెంచుకునేందుకు:
- భగవద్గీత శ్లోకాల అధ్యయనం
- ధార్మిక గ్రంథాల పఠనం
- సద్గురువుల ఉపదేశాలు వినడం
- నిస్వార్థ సేవ చేయడం
- సమత్వ భావాన్ని అలవర్చుకోవడం
ఇవన్నీ ఉపయోగపడతాయి.
- ద్వంద్వాలను అధిగమించాలి
జీవితంలో మంచి చెడు, లాభ నష్టం, ఆనందం దుఃఖం సహజం. కానీ వాటిని సమభావంతో స్వీకరించగలిగితే మానసికంగా బలంగా మారగలుగుతాం. స్థితప్రజ్ఞత (మానసిక స్థిరత్వం) అలవరుచుకోవడానికి ధ్యానం, యోగ సాధన చాలా ఉపయోగకరం.
- యోగక్షేమాల గురించి చింతించకూడదు
“యోగక్షేమం వహామ్యహం” అని శ్రీకృష్ణుడు భక్తులకు హామీ ఇస్తాడు. అంటే, మన జీవితానికి అవసరమైనవి భగవంతుడే కల్పిస్తాడు. మనం కేవలం ధర్మబద్ధంగా జీవించడంపై దృష్టిపెట్టాలి. భవిష్యత్తు గురించి అధికంగా ఆలోచించడం, భయపడటం అనవసరం.
- ఆత్మజ్ఞానాన్ని పెంపొందించాలి
ఆత్మజ్ఞానం పొందిన వ్యక్తి ఈ లౌకిక మాయలో పడకుండా, నిజమైన ఆనందాన్ని అనుభవించగలుగుతాడు. మనం శాశ్వతమైన ఆత్మలమని తెలుసుకుని, భౌతిక ప్రపంచపు బంధనాల నుంచి విముక్తి పొందే ప్రయత్నం చేయాలి.
మరింత తెలుసుకోండి:
ముగింపు
శ్రీకృష్ణుని ఉపదేశాన్ని అనుసరించి, మనం మన జీవన విధానాన్ని మారుస్తే ఆనందంతో కూడిన జీవితం పొందగలుగుతాం. సత్త్వగుణాన్ని పెంచుకుంటూ, ద్వంద్వాలను అధిగమిస్తూ, భగవంతునిపై విశ్వాసంతో ముందుకు సాగుదాం. అప్పుడు నిజమైన శాంతి, స్థిరమైన విజయం మనవే! హరే కృష్ణ!