bakthivahini
Bhagavad Gita in Telugu Language
దుఃఖేష్వనుద్విగ్నమనాః సుఖేషు విగతస్పృహః
వీతరాగభయక్రోధః స్థితధీర్మునిరుచ్యతే
అర్థాలు
దుఃఖేషు – దుఃఖముల్లో, బాధలలో
అనుద్విగ్నమనాః – మనస్సు కలత చెందని, కంగారు పడని
సుఖేషు – సుఖాలలో, ఆనందాలలో
విగతస్పృహః – ఆసక్తి లేకుండా, మమకారం లేకుండా
వీత – విడిచిన, లేకపోయిన
రాగ – మమకారం, ప్రేమ, ఆశ
భయ – భయం
క్రోధః – కోపం
స్థితధీః – స్థిరమైన బుద్ధి గలవాడు
మునిః – ముని, తత్వవేత్త
ఉచ్యతే – అంటారు, చెప్పబడతాడు
తాత్పర్యం
అర్జునా దుఃఖములు కలిగినప్పుడు కలత చెందని మనస్సు కలవాడు, సుఖములు కలిగినప్పుడు కోరిక లేనివాడు, రాగము, భయము, క్రోధము లేనివాడు, స్థిరమైన బుద్ధి ఉన్నవాడిని ముని అని చెప్పబడును. అని కృష్ణుడు పలికెను .
శ్రీకృష్ణుడు అర్జునుడికి బోధించిన ఈ శ్లోకం, మనిషి ఎలా జీవించాలో తెలియజేసే గొప్ప సందేశాన్ని అందిస్తుంది. జీవితంలో ఎదురయ్యే సుఖదుఃఖాలకు అతీతంగా ఉండి, కోరికలు, భయాలు, కోపాలను విడిచిపెట్టిన వాడే నిజమైన మునిగా, స్థితప్రజ్ఞుడిగా పిలువబడతాడు. ఈ సందేశం మన జీవితానికి మార్గనిర్దేశం చేయడమే కాకుండా, మానసిక ప్రశాంతతను అందిస్తుంది.
జీవితంలో సుఖం – దుఃఖం అనివార్యం
మనిషి జీవితంలో సుఖదుఃఖాలు సహజం. ఆనందకరమైన సంఘటనలు, బాధాకరమైన పరిస్థితులు ఎదురవుతూనే ఉంటాయి. అయితే, ఈ పరిస్థితులను మనం ఎలా స్వీకరిస్తామనే దానిపై మన జీవితం ఆధారపడి ఉంటుంది. శ్రీకృష్ణుడు భగవద్గీతలో బోధించినట్లుగా, “దుఃఖేష్వనుద్విగ్నమనాః సుఖేషు విగతస్పృహః” అంటే, దుఃఖాలు కలిగినప్పుడు మనస్సును కలవరపడనివ్వకూడదు, సుఖాలకు అతిగా ఆశపడకూడదు.
ఈ మాటలు చెప్పడానికి సులభంగానే ఉన్నా, ఆచరణలో పెట్టడం చాలా కష్టం. అయితే, స్థిరమైన మనస్సును కలిగి ఉండేవాడే నిజమైన విజేత. సుఖం, దుఃఖం శాశ్వతం కాదని గ్రహించి, ఎలాంటి పరిస్థితుల్లోనైనా ధైర్యాన్ని, మనోబలాన్ని కోల్పోకుండా ఉండాలి.
రాగ, భయ, క్రోధాలపై నియంత్రణ
| అంశం | వివరణ | ప్రభావం | పరిష్కారం |
|---|---|---|---|
| రాగం (ఆసక్తి/మమకారం) | వస్తువులు, వ్యక్తులు లేదా పరిస్థితుల పట్ల అధిక అనుబంధం. | కోల్పోయినప్పుడు బాధ, దుఃఖం. మనస్సును కలవరపరుస్తుంది. | “వీతరాగ” – ఆసక్తిని త్యజించడం, స్థిరబుద్ధిని కలిగి ఉండటం. |
| భయం | భవిష్యత్తు గురించి, అపజయం గురించి ఆందోళన. | అభివృద్ధికి ఆటంకం, వెనుకడుగు వేయడానికి కారణం. | భయాలను అధిగమించడం, ధైర్యంగా ముందుకు సాగడం. |
| కోపం | చెడు గుణం, మంచి ఆలోచనలను దెబ్బతీస్తుంది. | తప్పుడు నిర్ణయాలు, సంబంధాలలో సమస్యలు. | “వీతక్రోధ” – కోపాన్ని విడిచిపెట్టడం, ప్రశాంతంగా ఉండటం. |
స్థితప్రజ్ఞుడిగా మారడం ఎలా?
| అంశం | వివరణ |
|---|---|
| స్వీయ నియంత్రణ | మనస్సును అదుపులో ఉంచుకోవడం చాలా ముఖ్యం. ధ్యానం, యోగా మొదలైనవి దీనికి సహాయపడతాయి. |
| అనిత్యతను గ్రహించడం | సుఖదుఃఖాలు శాశ్వతం కావు. జీవితంలో ఇవి రెండు నాణేనికి బొమ్మ, బొరుసు లాంటివని తెలుసుకోవాలి. |
| భగవద్గీత బోధనలు | భగవద్గీతలోని ఉపదేశాలను అనుసరించడం ద్వారా మానసిక ప్రశాంతతను పొందవచ్చు. |
| సంయమనం | కోరికలు, కోపం, భయం మొదలైన వాటిని నియంత్రించగలిగినప్పుడే నిజమైన స్థితప్రజ్ఞులు అవుతాము. |
| భక్తి మార్గం | భక్తితో జీవించడం ద్వారా మనస్సుకు స్థిరత్వం లభిస్తుంది. భక్తి వాహిని వెబ్‌సైట్‌లో భగవద్గీతపై మరిన్ని వివరాలు తెలుసుకోవచ్చు. |
మంచి జీవితానికి స్థితప్రజ్ఞత కీలకం
మనిషి జీవితంలోని ప్రతి దశలోనూ ఈ స్థితప్రజ్ఞతను అలవరచుకుంటే, జీవిత ప్రయాణం ప్రశాంతంగా, విజయవంతంగా సాగుతుంది. దుఃఖానికి చలించని మనస్సు, సుఖానికి ఆశించని హృదయం, రాగ, భయ, క్రోధాలను జయించిన స్థితప్రజ్ఞుడు ఎల్లప్పుడూ ప్రశాంతంగా ఉంటాడు.
ఇలాంటి జీవన విధానాన్ని అలవరచుకోవాలంటే, నిత్యం ధ్యానం చేయడం, భగవద్గీత బోధనలను అధ్యయనం చేయడం, సత్సాంగత్యంలో ఉండడం, ధర్మబద్ధమైన జీవితాన్ని అనుసరించడం అవసరం.
ఉపసంహారం
భగవద్గీత మనకు చూపించే జీవన మార్గం నేటికీ ఎంతో ప్రాముఖ్యతను కలిగి ఉంది. మన మనస్సును స్థిరంగా ఉంచుకుని, సుఖదుఃఖాలను సమానంగా చూడగలిగితేనే నిజమైన ఆనందాన్ని పొందగలుగుతాము. “స్థితప్రజ్ఞత” అనే స్థితికి చేరుకోవాలంటే, మన ఆలోచనలను నియంత్రించి, భగవద్గీత బోధనలను నిత్య జీవితంలో ఆచరణలో పెట్టడం చాలా ముఖ్యం.
కాబట్టి, మనం కూడా ఈ సూత్రాలను అలవర్చుకుని, స్థితప్రజ్ఞునిగా మారేందుకు ప్రయత్నిద్దాం!
