Bishma Ekadasi Telugu Language -భీష్మ ఏకాదశి- ధర్మ నిరతికి, త్యాగానికి ప్రతీక

Bishma Ekadasi

భీష్మ ఏకాదశి హిందూ ధర్మంలో అత్యంత పవిత్రమైన పర్వదినాలలో ఒకటి. ఇది ప్రత్యేకంగా మహాభారతంలోని మహోన్నత పాత్ర, భీష్మ పితామహుడి జ్ఞాపకార్థం జరుపుకుంటారు. ధర్మపరమైన ఉత్తమమైన వ్యక్తిగా, మన శాస్త్రాల పరిపాలకుడు మరియు జీవిత మార్గదర్శిగా భీష్ముడిని పరిగణిస్తారు. ఈ పవిత్రమైన రోజున భక్తులు శ్రీ విష్ణువును పూజించి, ఉపవాసం చేస్తారు. భీష్మ ఏకాదశి ప్రతి సంవత్సరం మాఘ శుక్ల ఏకాదశి రోజున వస్తుంది. 2025లో ఫిబ్రవరి 8న భీష్మ ఏకాదశిని జరుపుకోనున్నారు. ఈ రోజు భీష్మ పితామహుడి మహోపదేశాలను, ఆయన జీవిత పాఠాలను గుర్తు చేసుకునే రోజుగా ఎంతో పవిత్రంగా భావిస్తారు.

భీష్మ పితామహుడు, మహాభారతంలో ఒక ప్రఖ్యాత పాత్ర. ఆయన హస్తినాపురానికి రాజు శంతనుడు మరియు గంగాదేవిల కుమారుడు. ఆయన అసలు పేరు దేవవ్రతుడు. భీష్ముడు తన జీవితంలో ధర్మం, న్యాయం మరియు సత్యాన్ని పాటించడంలో గొప్ప పాత్ర పోషించారు.

జననం మరియు నేపథ్యం

భీష్ముడి జననం అష్ట వసువులలో ఒకరిగా జరిగింది. తల్లి గంగా, తండ్రి శంతనుడు. భీష్ముడు తన తండ్రి కోరికను నెరవేర్చడానికి, సత్యవతి అనే రాజకుమార్తెతో వివాహం చేయడానికి వీలుగా, తన స్వంత వివాహాన్ని త్యజించి, బ్రహ్మచారిగా జీవిస్తానని భయంకరమైన ప్రతిజ్ఞ చేశారు. ఈ ప్రతిజ్ఞ కారణంగానే ఆయనకు “భీష్ముడు” అనే పేరు వచ్చింది.

మహాభారతంలో పాత్ర

భీష్ముడు కురుక్షేత్ర యుద్ధంలో కౌరవుల ప్రధాన సేనాధిపతిగా ఉన్నారు. యుద్ధ సమయంలో ఆయన ధర్మానికి అనుగుణంగా యుద్ధం చేయాలనే నిర్ణయం తీసుకున్నారు, కానీ అధర్మపక్షంలో ఉండడం వల్ల ఆయనకు తీవ్ర బాధ కలిగింది. తన సేనాధిపత్యాన్ని త్యజించి, శత్రువులకు కూడా ధర్మ మార్గాన్ని ఉపదేశించిన మహనీయుడు భీష్ముడు.

ధైర్యం మరియు త్యాగం

భీష్ముడు తన ప్రాణాలను పణంగా పెట్టేందుకు విశేషమైన ధైర్యాన్ని ప్రదర్శించారు. ఆయన శాంతి మరియు మోక్షం పొందడానికి ఉత్తరాయణ పుణ్యకాలంలో మరణించాలనే కోరిక ఉండేది, అందుకే కురుక్షేత్ర యుద్ధం తర్వాత అంపశయ్యపై 58 రోజుల పాటు బాధను భరిస్తూ ఉండిపోయారు. ధర్మరాజుకు అనేక ధర్మ సూక్ష్మాలను ఉపదేశించిన తర్వాతనే ఆయన తన దేహాన్ని విడిచారు.

భీష్ముని ఉపదేశాలు

భీష్ముడు తన జీవితంలో ఇచ్చిన పాఠాలు, ముఖ్యంగా ధర్మం మరియు న్యాయానికి సంబంధించినవి, సమాజానికి ఎంతో ప్రేరణగా నిలిచాయి. ఆయన చేసిన ఉపదేశాలను ఈ రోజున కూడా ఆచరించబడుతున్నాయి. భీష్మ పితామహుడి జీవిత కథలోని అద్భుతమైన పాఠాలు, ఆయన ధర్మానికి చేసిన సేవలు మరియు తన త్యాగాలు భారతీయ పురాణాలలో ఒక ప్రత్యేక స్థానం సంపాదించాయి. “భీష్మ ప్రజ్ఞ” (కొన్ని చోట్ల “భీష్మ ప్రణాళిక” అని కూడా అంటారు) అనేది ధర్మబద్ధమైన ప్రతి యోధుడికి, నిబద్ధతకు ఆదర్శంగా నిలిచింది.

అంశం	వివరణ
అసలు పేరు	దేవవ్రతుడు
తండ్రి	శంతనుడు
తల్లి	గంగాదేవి
ప్రతిజ్ఞ	సత్యవతిని వివాహం చేసుకోవడానికి తన తండ్రికి సహాయం చేయడానికి బ్రహ్మచారిగా ఉండాలని ప్రతిజ్ఞ చేశాడు.
యుద్ధంలో పాత్ర	కురుక్షేత్ర యుద్ధంలో కౌరవుల ప్రధాన సేనాధిపతిగా ఉన్నాడు.
ధర్మం	ధర్మం, న్యాయం మరియు సత్యం కోసం నిలబడ్డాడు.
మరణం	కురుక్షేత్ర యుద్ధం తరువాత అంపశయ్యపై 58 రోజుల పాటు బాధను భరిస్తూ, ఉత్తరాయణ పుణ్యకాలంలో మరణించాడు.
ఉపదేశాలు	ధర్మం, న్యాయం, సత్యం, త్యాగం మరియు కర్తవ్య నిర్వహణ గురించి అనేక ధర్మ సూక్ష్మాలను ఉపదేశించాడు.
ప్రాముఖ్యత	భీష్ముడు తన ధర్మనిరతి, త్యాగం మరియు జ్ఞానంతో భారతీయ పురాణాలలో ఒక ముఖ్యమైన వ్యక్తిగా నిలిచాడు.
ఆదర్శం	“భీష్మ ప్రజ్ఞ” అనేది ప్రాచీన కాలంలో ప్రతి యోధుడు, నిబద్ధతకు ఆదర్శంగా నిలిచింది.

పండుగ	తేదీ	సమయం	ముఖ్యమైన అంశాలు
భీష్మ ఏకాదశి	ఫిబ్రవరి 8, 2025	మాఘ శుద్ధ ఏకాదశి	విష్ణు సహస్రనామ స్తోత్రం పఠించడం, ఉపవాసం, విష్ణువు మరియు లక్ష్మి దేవికి పూజలు చేయడం. ఇది మోక్షానికి మార్గం అని నమ్ముతారు. ఈ రోజున భీష్మ పితామహుడికి తర్పణం విడిచిపెట్టడం కూడా ఆనవాయితీ.
భీష్మ అష్టమి	ఫిబ్రవరి 5, 2025	మధ్యాహ్నం సమయం – ఉదయం 11:30 నుండి మధ్యాహ్నం 01:41 వరకు (సమయాలు ప్రాంతాన్ని బట్టి మారవచ్చు)	భీష్మ పితామహుడు తన శరీరాన్ని విడిచిన రోజు. ఉత్తరాయణం ప్రారంభమయ్యే సమయం ఇది, సూర్యుడు ఉత్తరం వైపు కదులుతాడు. ఈ రోజున పితృదేవతలకు తర్పణాలు ఇవ్వడం అత్యంత పుణ్యప్రదం. శుభకార్యాలు చేయడం చాలా మంచిదిగా భావిస్తారు, ఎందుకంటే ఉత్తరాయణ కాలం శుభప్రదమైనది.
జయ ఏకాదశి	ఫిబ్రవరి 8, 2025	ఏకాదశి తిథి ఫిబ్రవరి 7న రాత్రి 09:26 గంటలకు ప్రారంభమై ఫిబ్రవరి 8న రాత్రి 08:15 గంటలకు ముగుస్తుంది	ఇది విష్ణువుకు అంకితం చేయబడిన ముఖ్యమైన రోజు. భక్తులు ఉపవాసం ఉండి, ఆత్మ యొక్క శుద్ధి కోసం ప్రార్థనలలో పాల్గొంటారు. జయ ఏకాదశి నాడు ఉపవాసం చేయడం వల్ల పాపాలు నశించి, మోక్షం లభిస్తుందని నమ్ముతారు. భీష్మ ఏకాదశి కూడా జయ ఏకాదశి రోజునే వస్తుంది, కాబట్టి దీని ప్రాముఖ్యత మరింత పెరుగుతుంది.

భీష్మ ఏకాదశి పూజకు అవసరమైన సామగ్రి జాబితా:

పూజా సామాగ్రి	వివరణ
పసుపు వస్త్రాలు	పవిత్రమైన పసుపు రంగు వస్త్రాలు పూజకు ఉపయోగిస్తారు. దేవతా విగ్రహాలకు, పూజ చేసే వారికి కూడా పసుపు రంగు వస్త్రాలు శుభప్రదం.
పసుపు రంగు పండ్లు	బొప్పాయి, అరటిపండు, మామిడి వంటి పసుపు రంగు పండ్లు నైవేద్యంగా సమర్పించాలి.
పాలు మరియు మజ్జిగ	పవిత్రమైన పాలు మరియు మజ్జిగ నైవేద్యంగా పెడతారు. పంచామృతాలలో పాలు ముఖ్యమైనవి.
పసుపు మరియు కుంకుమ	పూజలో ముఖ్యమైన ద్రవ్యాలు. బొట్టు పెట్టుకోవడానికి, విగ్రహాలకు అలంకరించడానికి ఉపయోగిస్తారు.
దీపాలు	ఆవు నెయ్యి లేదా నువ్వుల నూనెతో వెలిగించిన పసుపు రంగు దీపాలు. రాగి, ఇత్తడి లేదా బంగారం ఉపయోగించి దీపారాధన చేస్తే మంచిది.
విష్ణువు మరియు లక్ష్మి విగ్రహాలు/చిత్రపటాలు	శుభ్రమైన పీఠపై పసుపు రంగు గుడ్డను ఉంచి, దానిపై బియ్యం పోసి, తమలపాకుపై విగ్రహాలను లేదా చిత్రపటాలను ప్రతిష్టించుకోవాలి.
పువ్వులు	పసుపు రంగు పువ్వులు (బంతి పువ్వులు, పసుపు గులాబీలు వంటివి) మరియు ఇతర సువాసన గల పువ్వులు పూజకు అవసరం.
తులసి ఆకులు	తులసి ఆకులు విష్ణువుకు అత్యంత ప్రీతిపాత్రమైనవి. తులసి చెట్టు వద్ద దీపం వెలిగించి, ధూప, దీప, నైవేద్యం సమర్పించాలి. పూజలో విష్ణువుకు తప్పకుండా తులసి ఆకులను సమర్పించాలి.
కొబ్బరి మరియు స్వీట్లు	పాలు, కొబ్బరితో చేసిన స్వీట్లు, పాయసం, శెనగలు వంటి వాటిని నైవేద్యంగా సమర్పించాలి.
కుశ గడ్డి, నువ్వులు	పితృ దేవతలకు తర్పణం విడిచిపెట్టడానికి కుశ గడ్డి, నల్ల నువ్వులు అవసరం.

భీష్మ ఏకాదశి నాడు పూజను భక్తి శ్రద్ధలతో ఈ క్రింది విధంగా చేయవచ్చు:

1. స్నానం

ఉదయం బ్రాహ్మీ ముహూర్తంలో నిద్రలేచి పౌష్టికంగా స్నానం చేయాలి. పసుపు, తులసి వంటి వాటితో స్నానం చేయడం శుభప్రదంగా భావిస్తారు. శుభ్రమైన, పసుపు రంగు వస్త్రాలను ధరించాలి.

2. ఉపవాసం

ఈ రోజు ఉపవాసం చేసే ముందు భక్తులు తాము చేసే ఉపవాస స్థితిని నిర్ణయించుకోవాలి. పూర్తి ఉపవాసం (నిర్జల) లేదా అర్ధ ఉపవాసం (ఫలహారం) చేయవచ్చు. జలాహారం (నీరు మాత్రమే) లేదా పాలు, పండ్లు తీసుకోవచ్చు. ఉపవాసం వల్ల శరీరం శుభ్రంగా ఉంటుంది, మనస్సు ఏకాగ్రతతో ఉంటుంది.

3. పూజ

• పూజా మందిరాన్ని శుభ్రం చేసి, ముగ్గులు వేయాలి.
• ఒక పీఠపై పసుపు రంగు వస్త్రాన్ని పరచి, దానిపై బియ్యం పోసి, విష్ణువు మరియు లక్ష్మి దేవి విగ్రహాలు లేదా చిత్రపటాలను ప్రతిష్టించాలి.
• విష్ణువుకు మరియు భీష్మ పితామహుడికి ప్రత్యేక పూజలు చేయాలి.
• దీపారాధన చేసి, ధూప, దీప, నైవేద్యం సమర్పించాలి.
• పసుపు రంగు పువ్వులు, వస్త్రాలు, గంధం, తులసి ఆకులు సమర్పించాలి. పసుపు రంగు పండ్లు, పాలు మరియు మజ్జిగతో చేసిన నైవేద్యం సమర్పించాలి.

4. విష్ణు సహస్రనామం

ఈ రోజు విష్ణు సహస్రనామం జపించడం అతి పవిత్రంగా భావిస్తారు. ఇది భక్తులకు అధిక ఆధ్యాత్మిక శక్తిని ఇస్తుంది మరియు విష్ణువు అనుగ్రహాన్ని పొందేందుకు సహాయపడుతుంది.

5. తర్పణం

భీష్మ పితామహుడిని స్మరిస్తూ, నువ్వులు, నీరు మరియు కుశ గడ్డితో పితృ దేవతలకు తర్పణం సమర్పించాలి. ఇది భీష్ముడికి కృతజ్ఞతలు తెలియజేయడానికి, ఆయనకు మోక్షం ప్రసాదించడానికి చేసే ఒక ముఖ్యమైన ఆచారం.

6. దానం

పూజ అనంతరం బ్రాహ్మణులకు అన్నదానం చేయాలి మరియు శక్తి మేరకు పేదలకు దానం చేయాలి. వస్త్రాలు, పండ్లు, ధాన్యం దానం చేయడం శుభప్రదం.

7. ప్రసాదం

పూజ తరువాత ప్రసాదం అందించడం, ముఖ్యంగా పసుపు రంగు తీపి పదార్థాలు లేదా పండ్లు ఇవ్వడం శుభప్రదంగా ఉంటుంది. ఉపవాసం విరమించే ముందు ప్రసాదం తీసుకోవచ్చు.

8. నియమాలు

• ఆహారం: ఉపవాస సమయంలో మాంసాహారం మరియు ధాన్యాలు (బియ్యం, గోధుమలు) తీసుకోకూడదు. సాత్విక ఆహారం, పండ్లు, పాలు మాత్రమే తీసుకోవాలి.
• మత్తు: ధూమపానం మరియు మద్యపానం నిషేధించాలి.
• శాంతి: ఈ రోజు శాంతంగా ఉండాలి. కోపం, గందరగోళం లేకుండా, ఆధ్యాత్మిక విషయాలపై దృష్టి పెట్టాలి. సాధ్యమైనంత వరకు మౌనంగా ఉండటం శ్రేష్ఠం.
• భక్తి: పూజ మరియు జపం చేయడం, దైవనామ స్మరణ చేయడం వల్ల మనస్సులో శాంతి కలిగి, ఏకాగ్రత పెరుగుతుంది.

భీష్మ ఏకాదశి నాడు ఈ స్తోత్రాలను పఠించడం ద్వారా భక్తులు అధిక ఆధ్యాత్మిక శక్తిని పొందవచ్చు మరియు ధర్మాన్ని పాటించడంలో సహాయపడుతుంది:

స్తోత్రం	వివరణ
విష్ణు సహస్రనామం	విష్ణువు యొక్క 1000 పేర్లను సమర్పించే పవిత్రమైన స్తోత్రం. ఇది ఆధ్యాత్మిక శక్తిని పెంచుతుంది, సకల పాపాలను హరిస్తుంది, కోరికలను తీరుస్తుంది. ఈ రోజు తప్పకుండా పఠించాలి.
భగవద్గీత	కురుక్షేత్ర యుద్ధభూమిలో శ్రీ కృష్ణుడు అర్జునుడికి ఇచ్చిన ఉపదేశాలను కలిగిన గ్రంథం. ధర్మం, కర్మయోగం, జ్ఞానయోగం మరియు జీవితం పై గొప్ప పాఠాలను అందిస్తుంది. భీష్ముడు కూడా భగవద్గీతలోని సారాంశాన్ని గ్రహించి, దానిని అనుసరించారు.
విష్ణు అష్టోత్తరం	విష్ణువు యొక్క 108 పేర్లను పఠించే స్తోత్రం. ఇది పవిత్రమైనది మరియు భక్తిని పెంచుతుంది.
నారాయణ కవచం	నారాయణుడి రక్షణ కోసం పఠించే స్తోత్రం. ఇది భక్తులను అన్ని రకాల కష్టాల నుండి, దుష్ట శక్తుల నుండి రక్షిస్తుంది.
శ్రీమన్నారాయణ హృదయం	శ్రీమన్నారాయణుడి పట్ల భక్తిని వ్యక్తపరిచే స్తోత్రం. ఇది శాంతి మరియు ఆధ్యాత్మికతను అందిస్తుంది.
విష్ణు పురాణం	విష్ణువు యొక్క కథలు మరియు ఉపదేశాలను కలిగిన పురాణం. ఇది భక్తులకు ఆధ్యాత్మిక జ్ఞానం అందిస్తుంది మరియు ధార్మిక జీవన మార్గాన్ని బోధిస్తుంది.
భీష్మ స్తోత్రం	భీష్మ పితామహుడిని స్తుతిస్తూ పఠించే స్తోత్రాలు (ఉదాహరణకు, భీష్మ అష్టోత్తరం). ఇది ఆయన త్యాగాన్ని, ధర్మ నిరతిని గుర్తు చేస్తుంది.

భీష్మ ఏకాదశి రోజున మనం కేవలం పూజలు, ఉపవాసాలు చేయడమే కాదు, భీష్మ పితామహుడి జీవితం నుండి నైతిక విలువలను గుర్తుచేసుకోవాలి మరియు ధర్మాన్ని పాటించడానికి ప్రేరణ పొందాలి. ఇది మన జీవితంలో సత్యం మరియు న్యాయాన్ని అనుసరించడానికి ఒక ప్రత్యేక సందర్భంగా నిలుస్తుంది. ఆయన చేసిన త్యాగాలు, ధర్మనిరతి మనకు ఎప్పటికీ ఆదర్శం.

ఈ విధంగా, భీష్మ ఏకాదశి మనకు ఆధ్యాత్మికంగా ఎదుగుదల పొందడానికి, ఉత్తమ వ్యక్తిత్వ లక్షణాలను అలవర్చుకోవడానికి గొప్ప అవకాశం అందిస్తుంది.

“ధర్మాన్ని అనుసరించు, సత్యాన్ని పాటించు. నీ మార్గంలో నువ్వు అచంచలంగా నిలిచి ఉంటే, విజయం నిన్ను వెతుక్కుంటూ వస్తుంది.” – భీష్మ పితామహుడు

👉 YouTube Channel
👉 bakthivahini.com