bakthivahini
Gajendra Moksham Telugu
ఒకపరి జగముల వెలి నిడి
యొకపరి లోపలికి గొనుచు నుభయమున్ దానే
సకలార్థసాక్షి యగు న
య్యకలంకుని నాత్మమూలు నర్థి దలంతున్.
అర్థాలు
ఒకపరి: ఒకసారి
జగములన్: లోకాలను (పద్నాలుగు లోకాలను)
వెలిఁ నిడి: వెలుపలికి ఉంచి (సృష్టించి)
ఒకపరి: మరొకసారి
లోపలికిన్: తన లోపలికి
కొనుచున్: తీసుకుంటూ (లయం చేస్తూ)
ఉభయమున్: ఈ రెండింటినీ (సృష్టి మరియు లయములను)
తానే: స్వయంగా తానే అయి
సకలార్థసాక్షి: సమస్తమైన అర్థాలకు (కార్యాలకు) సాక్షిగా ఉన్నవాడు
అయ్యకలంకునిన్: ఆ కళంకము లేనివాడిని (దోషరహితుడైనటువంటి వానిని)
ఆత్మమూలున్: ఆత్మ స్వరూపుడైన వానిని (జ్ఞానానికి మూలమైన వానిని)
అర్థిన్: ప్రేమతో, కోరికతో
తలంతున్: ధ్యానించుచున్నాను.
తాత్పర్యము
ఈ పద్యం ఒక శక్తివంతమైన సత్యాన్ని మన ముందుంచుతుంది. సృష్టి, స్థితి, లయ అనే ఈ అనంతమైన విశ్వ నాటకానికి సూత్రధారి అయిన పరమాత్మను దర్శింపజేస్తుంది. ఎవడైతే ఈ లోకాలను తన సంకల్ప మాత్రమున సృష్టిస్తాడో, సమయం వచ్చినప్పుడు తనలోనే లయం చేసుకుంటాడో, ఈ రెండింటికీ తానే ఆధారభూతమై ఉంటాడో, అంతేకాదు ఈ జగత్తులో జరిగే ప్రతి కర్మను, ప్రతి కదలికను సాక్షిగా చూస్తూ ఉంటాడో, అటువంటి కళంకము లేని, స్వయం ప్రకాశమైన ఆత్మ స్వరూపుడైన భగవంతుని నేను ప్రేమతో నా మనస్సులో ధ్యానించుచున్నాను అని ఈ శ్లోకం యొక్క భావం.
ఈ శ్లోకంలోని ప్రతి పదం ఒక గంభీరమైన అర్థాన్ని కలిగి ఉంది. “ఒకపరి జగముల వెలిఁ నిడి” అంటే ఆ భగవంతుడు ఒక్కసారిగా ఈ అనంతమైన లోకాలను తన నుండి వెలువరించాడు. మన కళ్ళకు కనిపించే ఈ విశాల విశ్వం, అందులోని గ్రహాలు, నక్షత్రాలు, జీవరాశులు అన్నీ ఆయన సంకల్ప ఫలితమే. “ఒకపరి లోపలికిఁ గొనుచు” అంటే సమయం వచ్చినప్పుడు ఈ సృష్టించిన సమస్తాన్ని తిరిగి తనలోనే లయం చేసుకుంటాడు. సృష్టి ఎంత సహజమో, లయం కూడా అంతే సహజమైన ప్రక్రియ. ఈ రెండూ ఆయన ఆధీనంలోనే జరుగుతాయి.
“ఉభయమున్ దానే” అనే మాట చాలా ముఖ్యమైనది. సృష్టి మరియు లయ అనే రెండు విభిన్నమైన ప్రక్రియలకు ఆ పరమాత్ముడే మూలం మరియు ఆధారం. ఆయన లేనిదే ఈ విశ్వం లేదు, ఆయన సంకల్పం లేనిదే ఈ మార్పు లేదు. “సకలార్థసాక్షి” అంటే ఈ విశ్వంలో జరిగే ప్రతి కర్మకు, ప్రతి సంఘటనకు ఆయనే సాక్షి. మన కంటికి కనిపించని ఎన్నో విషయాలు ఆయన దృష్టిలో ఉంటాయి. మన ఆలోచనలు, మన చర్యలు అన్నీ ఆయనకు తెలుసు.
“అయ్యకలంకుని నాత్మమూలున్” అనే పదం ఆ భగవంతుని యొక్క స్వచ్ఛమైన స్వరూపాన్ని తెలియజేస్తుంది. ఆయన కళంకము లేనివాడు, దోషరహితుడు. అంతేకాదు, ఆయన ఆత్మ స్వరూపుడు, జ్ఞానానికి మూలం. మనలో ఉన్న ఆత్మ యొక్క అంశ కూడా ఆయన నుండే వచ్చింది. “అర్థిఁ తలంతున్” అంటే అటువంటి మహోన్నతమైన భగవంతుని నేను ప్రేమతో, శ్రద్ధతో నా మనస్సులో ధ్యానించుచున్నాను.
ఈ శ్లోకం మనకు ఇచ్చే ప్రేరణ
ఈ శ్లోకం కేవలం భగవంతుని యొక్క శక్తిని మరియు స్వరూపాన్ని వర్ణించడమే కాకుండా మనకు ఒక గొప్ప ప్రేరణను కూడా అందిస్తుంది.
అనంతమైన శక్తిపై విశ్వాసం: ఈ విశ్వాన్ని సృష్టించి, లయం చేసే శక్తి ఒకానొక దివ్య శక్తికి ఉందని తెలుసుకోవడం మనకు ఒక ధైర్యాన్నిస్తుంది. మన జీవితంలో వచ్చే కష్టాలు, సవాళ్లు ఈ అనంతమైన శక్తి ముందు చాలా చిన్నవిగా అనిపిస్తాయి.
అంతర్ముఖ ప్రయాణం: భగవంతుడు మనలోనే ఆత్మ స్వరూపంగా ఉన్నాడని తెలుసుకోవడం మనల్ని అంతర్ముఖంగా ప్రయాణించమని ప్రేరేపిస్తుంది. బాహ్య ప్రపంచంలోని ఆకర్షణల వెంట పరుగులు తీయకుండా మన లోపలికి తొంగి చూసి ఆ దివ్యత్వాన్ని అనుభూతి చెందమని సూచిస్తుంది.
సాక్షి భావం: “సకలార్థసాక్షి” అనే పదం మనకు ఒక ముఖ్యమైన జీవిత పాఠాన్ని నేర్పుతుంది. మనం కూడా మన జీవితంలో జరిగే సంఘటనలను ఒక సాక్షిలా చూడటం నేర్చుకోవాలి. రాగద్వేషాలకు అతీతంగా, మంచి చెడులను సమంగా భావిస్తూ ముందుకు సాగాలి.
స్వచ్ఛత మరియు నిష్కళంకత్వం: “అయ్యకలంకుని” అనే పదం మనల్ని మన జీవితంలో స్వచ్ఛతను, నిజాయితీని కలిగి ఉండమని ప్రోత్సహిస్తుంది. మన ఆలోచనలు, మాటలు, చేతలు కళంకం లేకుండా ఉండాలని కోరుకుంటుంది.
ప్రేమ మరియు భక్తి యొక్క శక్తి: “అర్థిఁ తలంతున్” అనే చివరి పదం ప్రేమ మరియు భక్తి యొక్క శక్తిని తెలియజేస్తుంది. భగవంతుని పట్ల ప్రేమ మరియు భక్తి కలిగి ఉండటం మన మనస్సును శాంతింపజేస్తుంది మరియు ఆ దివ్య శక్తితో మనల్ని అనుసంధానం చేస్తుంది.
👉 గజేంద్ర మోక్షం – భక్తివాహిని
ముగింపు
ఈ శ్లోకం మనకు భగవంతుని యొక్క అనంతమైన శక్తిని, ఆయన యొక్క నిష్కళంకమైన స్వరూపాన్ని మరియు ఆయన పట్ల మనకు ఉండవలసిన ప్రేమ భావాన్ని తెలియజేస్తుంది. మన జీవితంలో ఎదురయ్యే ప్రతి పరిస్థితిలోనూ ఆ పరమాత్మను స్మరిస్తూ, ఆయనపై విశ్వాసం ఉంచుతూ ముందుకు సాగితే తప్పకుండా విజయం మన సొంతమవుతుంది. ఆత్మ యొక్క మూలాన్ని తెలుసుకోవడమే నిజమైన జ్ఞానం, ఆ జ్ఞానంతో జీవించడమే నిజమైన విజయం. కాబట్టి, ప్రతి ఒక్కరూ తమ అంతరంగంలోకి తొంగిచూసి, ఆ దివ్య శక్తిని అనుభూతి చెందడానికి ప్రయత్నించాలని కోరుకుంటున్నాను.
