bakthivahini
Gajendra Moksham Telugu
నిటలాగ్రమున ముంగురులు నివురు జుంజుమ్మని
స్తూగుచుండగ మధుపముల దొలగ జూచు;
ముఖ సరోజము నిండ ముసరు దేంట్ల
దోలగ జిల్కలల్లనల్లన చేరి
యోష్ఠ బింబద్యుతు లొడియ నుఱుక
శుకముల దోల జక్షుర్మీనములకు మం
దాకినీపాఠీన లోక మెసగు;
మీన పంక్తుల దాట మెయిదీగతో రాయ
శంపాలతలు మింట సరణి గట్టు;
శంపలను జయింప జక్రవాకంబులు
కుచయుగంబు దాకి క్రొవ్వు సూపు;
మెలత మొగిలుపిఱింది మెఱగుదీగయుబోలె
జలదవర్ణు వెనుక జనుచుండె నపుడు.
పదజాల విశ్లేషణ
- మెలత = ఆ లక్ష్మీదేవి
- జలదవర్ణు వెనుకన్ = నల్ల మేఘంలాంటి రంగుతో ప్రకాశించే శ్రీమహావిష్ణువు వెనుక
- మొగిలుపిరిది = మేఘం వెనుక
- మెఱుగు దీగయు లోలె = మెరుపు తీగలా
- చనెడునపుడు = వెళ్ళే సమయంలో
- నిటల అలకములు = నుదిటి పైన ముంగురులు
- ముఖ సరోజము = ముఖమనే పద్మం (అలంకారికంగా ముఖాన్ని పద్మంగా వర్ణించటం)
- నిండున్ = నిండుగా
- జుంజుమ్మని = జుంజుమ్మని (ధ్వని) చేస్తూ
- ముసురున్ = మూగిపోతూ
- ఆళులన్ = తుమ్మెదలను
- చోపగన్ = చెదరగొట్టగా
- చిల్కలు = చిలుకలు
- అల్లనల్లన్ = నెమ్మదిగా
- చేరి = వచ్చి
- ఓష్ఠ బింబద్యుతులు = పెదవులపై దొండపండు వంటి కాంతులు
- ఒడయన్ = పీల్చుటకు
- ఉఱుకున్ = దూకుచుండగా
- శుకములన్ = చిలుకలను
- తోలన్ = వెళ్ళగొట్టగా
- చక్షుర్మీనములకున్ = కన్నుల వంటి చేపలకొరకు
- మందాకినీ పాఠనలోకము = గంగా నదిలోని చేపల సమూహాలు
- ఎసగున్ = చుట్టుకొనగా
- మీన పంక్తులన్ = చేపల వరుసలను
- దాటన్ = దాటి
- మెయిదీగెతోన్ = శరీర రూపంతో
- రాయకన్ = చుట్టుకొని
- శంపాలతలు మింటన్ = మెరుపు తీగలు ఆకాశంలో
- సరణిగట్టును = వరుసలుగా వస్తూ
- శంపలన్ = మెరుపులను
- చక్రవాకంబులు జయింపన్ = చక్రవాక పక్షులను గెలుచుకుంటూ
- కుచయుగంబు తాకి = స్తనముల జంటను తాకి
- క్రొవ్వు చూపు = గర్వాన్ని ప్రదర్శించుట
భావము
నల్లని మేఘం వలె కాంతివంతమైన శ్రీ మహావిష్ణువు వెనుక లక్ష్మీదేవి మెరుపుతీగ వలె వెళుతోంది. ఆ సమయంలో, ఆమె నుదుటిపై ఉన్న చిన్న ముంగురులు కదులుతుండగా, వాటిపై ముసిరిన తుమ్మెదలను చూపులతోనే తొలగిస్తోంది. ఆమె పద్మం వంటి ముఖం నిండా తేనెటీగలు ముసురుకుంటుండగా, వాటిని తరిమికొడుతుంటే, చిలుకలు మెల్లగా వచ్చి ఆమె దొండపండు వంటి పెదవుల కాంతిని గ్రోలడానికి ప్రయత్నిస్తున్నాయి. ఆ చిలుకలను పక్కకు తప్పించగానే, చేపల్లాంటి ఆమె కళ్ళను గంగానదిలోని పెద్ద చేపల గుంపు చుట్టుముడుతోంది. ఆ చేపల వరుసలను దాటుతుండగా, తీగ వంటి ఆమె శరీరాన్ని తాకడానికి ఆకాశంలో మెరుపు తీగలు వరుస కడుతున్నాయి. ఆ మెరుపులను దాటగానే, చక్రవాక పక్షులు ఆమె దృఢమైన స్తనాలను చూసి గర్వంగా ఎగురుతున్నాయి.👉 గజేంద్ర మోక్షం ప్రత్యేక కథలు – భక్తివాహిని
ప్రేరణాత్మక సందేశం
ఈ వర్ణన కేవలం సౌందర్యాన్ని వర్ణించడమే కాదు — ఇది మనకు ఒక ముఖ్యమైన జీవన పాఠాన్ని అందిస్తుంది:
1. మాయలోని ప్రకాశం
లక్ష్మీదేవి చుట్టూ ఉన్న తేనెటీగలు, చిలుకలు, చేపలు, మెరుపులు అన్నీ “ప్రపంచపు ఆకర్షణల”కు సంకేతాలు. మన జీవితంలో మన దృష్టిని మళ్లించే అనేక విషయాలు ఉంటాయి — ధనం, కీర్తి, అనుభవాలు. కానీ, లక్ష్మీదేవి వాటిని కేవలం తన చూపులతోనే తిరస్కరిస్తోంది. ఇది మనకు ఇచ్చే పాఠం — ఈ ఆకర్షణలకు లొంగకుండా, మన లక్ష్యంపై స్థిరంగా ఉండాలి.
2. ఆత్మశుద్ధి – అంతర్గత కాంతి
ఆమె త్యాగం, సమత్వం, నిగ్రహం ఆమె పద్మ ముఖంలో తేజస్సుగా కనిపిస్తాయి. ఇవి మన జీవితంలో సాధన మరియు ధ్యానం ద్వారా వచ్చే స్వచ్ఛతకు చిహ్నాలు. మనం కూడా ఆత్మశుద్ధిని పొందినట్లయితే, మన చుట్టూ ఉన్న చీకటి మాయలను కూడా మనం మన చూపులతోనే తొలగించగలం.
3. సౌందర్యం పట్ల వైరాగ్యం
చిలుకలు ఆమె పెదవుల కాంతికి ఆకర్షితులైనప్పటికీ, ఆమె వాటిని సున్నితంగా నిరాకరిస్తుంది. ఇది మనకు అందించే సందేశం — మన అభిమానాల పట్ల సమభావం కలిగి ఉండాలి. మన అందం లేదా విజయం ఇతరులను ఆకర్షించినప్పటికీ, మనం వాటికి బానిసలుగా మారకూడదు.
గజేంద్ర మోక్షం: జీవితానికి అంతిమ సందేశం
ఈ వర్ణనను గుర్తుచేస్తే, మనకు మరో ప్రసిద్ధ ఘట్టం స్ఫురణకు వస్తుంది — గజేంద్ర మోక్షం. ఈ కథలో ఒక ఏనుగు మొసలితో పోరాడుతూ, పరమాత్ముడిని వేడుకుంటూ చివరికి శ్రీహరిని చేరుకుంటుంది. ఈ కథలోనూ జీవితంలోని ఆకర్షణలు, భయాలు మరియు మోక్షానికి దారితీసే త్యాగం వంటి అంశాలు మనకు కనిపిస్తాయి.
ఉపసంహారం
ఈ వర్ణనలోని ప్రతి అంశం మనకు ఒక నూతన దిశను నిర్దేశిస్తుంది. ఆకర్షణలు తాత్కాలికమైనవని, స్వాతంత్య్రం అంతర్గతమైనదని, ఆత్మబలం అజేయమైన శక్తి అని ఇది తెలియజేస్తుంది. ఈ సూత్రాలను మన జీవితంలో అనుసరించినట్లయితే, మనం కూడా లక్ష్మీదేవి వలె ప్రశాంతమైన, నిగ్రహంతో కూడిన, ప్రకాశవంతమైన జీవితాన్ని సొంతం చేసుకోగలుగుతాము.
