bakthivahini
Gajendra Moksham Telugu
ఆ యవసరంబున గుంజరేంద్రపాలన పారవశ్యంబున
తానొనర్చు నమస్కారంబు లంగీకరింపక మనోవేగ
సంచారుండై పోయి పోయి కొంతదూరంబు శింశుమార
చక్రంబుంబోలె గురుమకరకుళీర మీనమిథునంబై,
కిన్నరేంద్రుని భాండాగారంబునుంబోలె స్వచ్ఛతర
కచ్ఛపంబై, భాగ్యవంతుని భాగధేయంబునుంబోలె
సరాగజీవనంబై, వైకుంఠంబునుంబోలె శంఖచక్ర
కమలాలంకృతంబై, సంసారచక్రంబునుంబోలె ద్వంద్వ
సంకులపంక సంకీర్ణంబునొప్పు నప్పంకజాకరంబు బొడగని.
అర్థాలు
| పదం / పదబంధం | అర్థం |
|---|---|
| ఆ + అవసరంబునన్ | ఆ సందర్భంలో / ఆ సమయంలో |
| దేవతలందరూ చీ పొగుడుచుండగా | దేవతలు స్తుతిస్తూ ఉన్న సమయంలో |
| కుంజరేంద్రపాలన నందే | గజరాజుని రక్షణకు సంబంధించి |
| పాఠశ్యంబున మునిగిన తొందరచేత | వేగంగా మునిగినట్లుగా |
| దేవతా నమస్కారంబులు | దేవతల నమస్కారాలు |
| అంగీకరింపక | అంగీకరించక |
| మనస్సమాన సంచరుడై | మనస్సు వలె వేగంగా ప్రయాణిస్తూ |
| పోయి పోయి | చాలా దూరం ప్రయాణించి |
| శింశుమారక చక్రంబును బోలెన్ | డాల్ఫిన్ వంటి చక్రాన్ని పోలినదై |
| గురు, మకర, కుళీర, మీన | గ్రహరాశులు (బృహస్పతి, మకరరాశి, కర్కాటక, మీనరాశి) |
| మిధునంబై | దంపతులుగా కలిసిన |
| కిన్నర ఇంద్రుని భాండాగారంబునుం బోలె | కుబేరుని ధనాగారాన్ని పోలినదై |
| స్వచ్ఛవర కచ్ఛపంబై | స్వచ్ఛమైన తాబేళ్లతో కూడినదై |
| భాగ్యవంతుని భాగధేయంబునుంబోలె | అదృష్టవంతుడి భాగ్యం వలె |
| సరాగ జీవనంబై | సంగీతముతో నిండిన జీవితం వలె |
| వైకుంఠంబునుం బోలె | వైకుంఠాన్ని పోలినదై |
| శంఖచక్ర కమలాలంకృతంబై | శంఖం, చక్రం, కమలంతో అలంకరింపబడినదై |
| సంసారచక్రంబునుంబోలె | ఈ లోకజీవనాన్ని పోలినదై |
| ద్వంద్వ సంకుల | విరుద్ధ జంటలతో నిండిన (జయాపజయాలు, శీతోష్ణాలు వంటివి) |
| పంక ఒప్పు | బురదలో ప్రకాశించే వాని వలె |
| ఆ పంకజాకరము | ఆ పద్మాల తోట / కొలను |
తాత్పర్యము
గజేంద్రుడిని రక్షించాలనే ఆతృతతో ఉన్న శ్రీమన్నారాయణుడు, దేవతలు తనకు చేస్తున్న నమస్కారాలను కూడా పట్టించుకోలేదు. తన మనస్సు వేగంతో సాటిలేని విధంగా దూసుకువెళ్లి, కొంతదూరంలో ఉన్న ఒక సరస్సును చూశాడు. ఆ సరస్సు శింశుమార చక్రంలా కనిపించింది. అది గొప్ప మొసళ్ళు, ఎండ్రకాయలు, కప్పలు, చేపల జంటలు, కర్కాటకాలు, మకరాలు, మీనాలు, మిధునరాశులతో నిండి, చూడముచ్చటగా, నిండుదనంతో కుబేరుని ఖజానా వలె శోభిల్లుతోంది. తాబేళ్ళు, పుప్పొడితో కూడిన నీరు, శంఖు, చక్ర, పద్మాలు ఆ సరస్సుకు సొబగులద్ది ఉన్నాయి. సుఖదుఃఖాలు, శీతోష్ణాలు, జయాపజయాలు, మానావమానాలు, కలిమిలేములు మొదలైన ద్వంద్వాలతో నిండిన సంసారం వలె బురదనీటితో ఉన్న పద్మాలకు అది నిలయమై ఉంది.
గజేంద్ర మోక్షం – జీవితానికి దారిదీపం
“శరణాగతునికి శ్రీహరి తప్పక రక్షకుడు.”
మన జీవితంలో ఎన్ని కష్టాలు ఎదురైనా, చివరకు భగవంతుడిని ఆశ్రయించిన వారికి రక్షణ లభిస్తుందనడంలో సందేహం లేదు. ఈ గొప్ప సత్యాన్ని తెలియజేసే అద్భుతమైన సంఘటనే గజేంద్ర మోక్షం. ఇది కేవలం ఒక పురాణ కథ మాత్రమే కాదు, ఇది మన జీవితానికి ఒక వెలుగునిచ్చే మార్గదర్శకం.
శ్రీహరిని పిలిచిన ఆత్మవిలాపం
పూర్వజన్మలో ఓ రాజుగా జీవించిన గజేంద్రుడు, తన తాపస పుణ్యఫలం కారణంగా ఏనుగు జన్మ ఎత్తాడు. అయితే, ఇంద్రియ భోగాలలో మునిగి తేలుతూ, అహంకారంతో జీవనం సాగిస్తున్నాడు. ఒకరోజు సరస్సులో స్నానం చేస్తుండగా, అతనికి ఒక మొసలితో భీకరమైన పోరాటం ఎదురైంది. ఇది కేవలం రెండు జీవుల మధ్య జరిగిన పోరాటం కాదు – జీవితంపై, అహంకారంపై, నిస్సహాయతపై జరిగిన యుద్ధం అది.
ఇక్కడే అతని జీవితానికి ఒక కొత్త మార్గం తెరుచుకుంది – శరణాగతి. తనకున్న బలం ఎంత గొప్పదైనా, తాను నశ్వరమైన వాడినని గ్రహించిన గజేంద్రుడు, శ్రీహరిని వేడుకున్నాడు.
శ్రీహరికి దేవతల నమస్కారాలకన్నా భక్తుని పిలుపే ప్రాధాన్యం!
అదే సమయంలో స్వర్గంలో దేవతలు శ్రీహరికి నమస్కరిస్తున్నారు. కానీ శ్రీహరి వారి నమస్కారానికి ప్రాధాన్యత ఇవ్వకుండా, ఆనందంతో కూడిన శృంగార భక్తితో, నిశ్చలమైన శరణాగతితో తనను పిలుస్తున్న గజేంద్రుని పిలుపును ఆలకించి తక్షణమే బయలుదేరారు.
“ఆ అవసరంబునన్ దేవతలందరూ చీ పొగుడుచుండగా” అన్నట్లు, ఆ సమయంలో దేవతలు స్తుతిస్తున్నప్పటికీ, ఆయన మనస్సు గజేంద్రుని రక్షణపై కేంద్రీకృతమైంది.
అతివేగంతో ప్రయాణించిన విష్ణువు
శ్రీహరి “మనస్సమాన సంచరుడు”, అంటే మనస్సు యొక్క వేగంతో ప్రయాణించేవాడు. అలా ఆయన చాలా దూరం వెళ్ళి ఒక అద్భుతమైన సరస్సును చేరుకున్నాడు. ఆ సరస్సు చూడటానికి శింశుమార చక్రం వలె ఉంది, అంటే అది ఒక విశేషమైన జీవవైవిధ్యానికి నిలయమని అర్థం.
ఆ సరస్సు – జీవిత దర్పణం
ఆ సరస్సులో ఉన్నదంతా కేవలం జలచరాలు కావు. అవి ప్రతీకలు:
| జలచరం | ప్రతీక |
|---|---|
| మొసళ్లు (మకర) | ప్రమాదాలు, మనుషుల్లో ఉన్న క్రూరత |
| ఎండ్రకాయలు (కుళీర) | భయాలు, అపాయం |
| చేపల జంటలు (మీన) | ఇంద్రియవిశేషాలు, దంపతీబంధాలు |
| తాబేళ్లు | ఆలస్యం, నిర్లక్ష్యం |
| శంఖ, చక్ర, పద్మాలు | శ్రీహరికి చెందిన దివ్య చిహ్నాలు |
| పుప్పొడి | నశ్వరత్వం |
| బురద | సంసార మాయాజాలం |
| పద్మాలు | శుద్ధి, భక్తి |
ఈ సరస్సు ఒక విశ్వ ప్రతీకంగా మారుతుంది. ఇందులో సుఖదుఃఖాలు, జయాపజయాలు, శీతోష్ణాలు, మానావమానాలు అన్నీ ద్వంద్వాలుగా బురదలో కలిసిపోయి, ఒక సంసార చక్రంగా పరిభ్రమిస్తాయి.
మకరగ్రహంలో భక్తుని రక్షణ
గజేంద్రుడు మొసలి యొక్క ఉచ్చులో చిక్కుకున్నాడు. ఇది మానవుడు భౌతిక మాయలో చిక్కుకుపోవడాన్ని సూచిస్తుంది. అయితే, భగవంతుడు గజేంద్రుని రక్షించడానికి కేవలం తన శంఖం, చక్రం మరియు పద్మం మాత్రమే కాకుండా, తన ప్రేమను కూడా తీసుకువెళ్ళాడు.
అక్కడ ఆయన్ను చూసి, గజేంద్రుని భక్తికి కరిగిపోయి, తన చక్రంతో మొసలిని సంహరించాడు. ఇది కేవలం శత్రువును కాదు – మన అంతరాయాలను కూడా తొలగించడమే.
జీవిత పాఠం – శరణాగతి శక్తి
ఈ సంఘటన మనకు నేర్పే పాఠాలు:
- అహంకారం దేవునికి దూరం చేస్తుంది: మనిషిలో అహంకారం ఉన్నంత కాలం భగవంతుడు అతనికి చేరువ కాలేడు. వినయంతో ఉంటేనే దైవం అనుగ్రహం లభిస్తుంది.
- విశ్వాసమే నిజమైన బంధం: భగవంతుడిని ప్రేమతో పిలవాలి, భయంతో కాదు. అంతిమంగా, దృఢమైన విశ్వాసంతో పిలిస్తేనే ఆయన పలుకుతాడు.
- సమస్యను అవకాశంగా మలచుకోండి: ఆపద వచ్చినప్పుడు కేవలం మొరపెట్టుకోవడం కాకుండా, దానిని ఒక పాఠంగా, ఒక అవకాశంగా మార్చుకోవాలి.
- శరణాగతి విజయానికి మార్గం: ఎవరైతే భగవంతుడికి శరణాగతి పొందుతారో, వారిని ఎవ్వరూ ఓడించలేరు. దైవం వారిని అన్ని వేళలా రక్షిస్తాడు.
▶️ Gajendra Moksham – Full Story in Telugu | BhaktiOne
ముగింపు పలుకులు
మన జీవిత ప్రయాణం ఒక్కోసారి బురదమయమైన సరస్సులా అనిపించవచ్చు. ఆ ఒంటరి పోరాటంలో దిక్కుతోచని స్థితి ఏర్పడవచ్చు. అయితే, దృఢమైన విశ్వాసంతో మనం భగవంతుడిని వేడుకుంటే, ఆయన రాకను ఎవ్వరూ ఆపలేరు. మన అవసరం రాకముందే, మనం పిలవకముందే కరుణతో స్పందించే దయామయుడు ఆయన.
కాబట్టి, నిష్క్రియమైన శరణాగతితో పాపాలను నాశనం చేసుకోవడం కంటే, ఆశయంతో నిండిన జీవితాన్ని సాగించడం ఎంతో గొప్పది.
