bakthivahini
Guru Pournami Date
నమస్కారం! మన సనాతన సంస్కృతిలో గురువుకు ఉండే స్థానం ఎంతో గొప్పది. అలాంటి గురువులకు మనం కృతజ్ఞతలు చెప్పుకునే అద్భుతమైన పండుగే గురు పౌర్ణమి. ఆషాఢ మాసంలో వచ్చే పున్నమి రోజున ఈ పండుగను ఘనంగా జరుపుకుంటాం. ఈ రోజు గురువుల ప్రాముఖ్యతను, వారి ఆశీర్వాదాలను గుర్తు చేసుకుని, మన జీవితంలో వారి పాత్ర ఎంత కీలకమో తెలుసుకునే మంచి అవకాశం.
అసలు గురు పౌర్ణమి అంటే ఏంటి?
గురు పౌర్ణమి అంటే కేవలం ఒక పండుగ మాత్రమే కాదు, అది మన సంస్కృతిలో భాగమైన ఒక పవిత్రమైన సంప్రదాయం. జీవితంలో జ్ఞానాన్ని ప్రసాదించి, చీకటి నుంచి వెలుగులోకి నడిపించే గురువుల పట్ల మనం చూపించే ప్రేమ, గౌరవం, కృతజ్ఞతలకు ఈ రోజు ప్రతీక.
వేల సంవత్సరాల నుంచీ ఈ పండుగను జరుపుకుంటున్నారు. విద్య, జ్ఞానం, ఆధ్యాత్మికతకు ఇది ఎంతో ప్రాధాన్యతనిస్తుంది. మన ఉపనిషత్తులు, పురాణాలు, ఇతిహాసాల్లో గురువు మహిమను వర్ణించడానికి ఎన్నో గాథలున్నాయి. “మాతా పితా గురుర్దేవో” అనే ఆర్యోక్తి ప్రకారం, గురువు స్థానం తల్లిదండ్రుల, దేవునితో సమానం. గురువు అంటే “అంధకారాన్ని తొలగించి జ్ఞానాన్ని ప్రసాదించేవాడు” అని అర్థం. అందుకే మన జీవితంలో విద్య, సంస్కృతి, మంచి నడవడిక నేర్పడంలో గురువుల పాత్ర అద్భుతమైనది.
గురు పౌర్ణమి 2025
గురు పౌర్ణమి 2025 జూలై 10, గురువారం రోజున జరుపుకుంటారు.
- పౌర్ణమి తిథి జూలై 9 మధ్యాహ్నం 1:36 గంటలకు ప్రారంభమై, జూలై 10 మధ్యాహ్నం 2:06 గంటలకు ముగుస్తుంది. అందుకే చాలా మంది పండితులు ఈ పండుగను జూలై 10న జరుపుకోవాలని సూచిస్తున్నారు.
- ఈ రోజు వేదవ్యాస మహర్షి జన్మదినం కావడంతో దీనిని వ్యాస పౌర్ణమి అని కూడా పిలుస్తారు.
- గురువులను, ఉపాధ్యాయులను, పెద్దలను పూజించి, దానధర్మాలు చేయడం, పుణ్య నదుల్లో స్నానం చేయడం చాలా శుభప్రదం.
- ఈ రోజు గురువులకు పాదాభివందనం చేసి, పుష్పాలు, పండ్లు, ధూప దీపాలు సమర్పించడం వల్ల మంచి ఫలితాలు లభిస్తాయి.
- బౌద్ధులు కూడా గౌతమ బుద్ధుడు తన మొదటి ఉపన్యాసం ఇచ్చిన రోజు కావడంతో గురు పౌర్ణమిని గౌరవంగా జరుపుకుంటారు.
- ప్రముఖ ఆధ్యాత్మిక గురువులు, ఆశ్రమాల్లో ఈ రోజు ప్రత్యేక కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తారు.
గురు పౌర్ణమికి వ్యాస పూర్ణిమ అని ఎందుకు అంటారు?
ఈ పండుగకు “వ్యాస పూర్ణిమ” అనే మరో పేరు కూడా ఉంది. దీనికి ముఖ్య కారణం – సకల జ్ఞాన సంపదకు మూలమైన మహర్షి వేదవ్యాసుడు ఈ పవిత్రమైన రోజునే జన్మించారు. ఆయన వేదాలను నాలుగు భాగాలుగా విభజించి, మహాభారతం, అష్టాదశ పురాణాలను రచించి, మానవాళికి అపారమైన జ్ఞానాన్ని అందించారు. అందుకే ఆయనకు కృతజ్ఞతగా ఈ రోజున ప్రత్యేక పూజలు చేస్తారు.
- ఆయన పరాశర మహర్షి, సత్యవతి దేవిల కుమారుడు.
- వేదాలను రుగ్వేదం, యజుర్వేదం, సామవేదం, అధర్వణవేదంగా విభజించారు.
- ప్రపంచంలోనే అతి పెద్ద ఇతిహాసం, మనందరికీ మార్గదర్శకమైన మహాభారతం రచించారు.
- 18 పురాణాలు, బ్రహ్మసూత్రాలను కూడా ఆయన సృష్టించారు.
పురాణాల ప్రకారం గురు పౌర్ణమి వ్రత కథ: పురాణాల ప్రకారం, ఈ రోజున శిష్యులు తమ గురువులను పూజించి, వారి ఆశీస్సులు తీసుకుంటారు. వ్యాస పూజ, గురుపూజలు చేయడం వల్ల పాపాలు తొలగిపోయి, జ్ఞానం, ఆయుష్షు, ఐశ్వర్యం వంటివి లభిస్తాయని మన పెద్దలు చెబుతారు.
గురు పౌర్ణమిని మనం ఎలా జరుపుకోవాలి?
గురు పౌర్ణమి రోజున మనం మన గురువుల పట్ల కృతజ్ఞతను ఎన్నో విధాలుగా తెలియజేయవచ్చు.
గురువు పట్ల కృతజ్ఞత ప్రకటించడం ఎలాగో చూద్దాం:
- మనం గురువులకు సాష్టాంగ నమస్కారం చేసి, వారి పాదాలను తాకి ఆశీర్వాదం తీసుకోవచ్చు.
- అందమైన పువ్వులు, పట్టు వస్త్రాలు, వారికి నచ్చిన బహుమతులు సమర్పించవచ్చు.
- గురువుల ఆశీర్వాదం కోరుకోవడం, వారిని గౌరవంగా పలకరించడం కూడా ముఖ్యం.
విద్యార్థులు, భక్తులు ఎలా ఆచరిస్తారు?
- చాలా మంది ఈ రోజు ఉపవాసం ఉంటారు లేదా లఘు భోజనం చేస్తారు.
- గురువులకు దక్షిణ ఇచ్చి, వారి ఆశీర్వాదం తీసుకుంటారు.
- గురువులు చెప్పిన మంచి మాటలను, ఉపదేశాలను జీవితంలో ఆచరించడానికి ప్రయత్నిస్తారు.
ఆలయాలు, ఆశ్రమాల్లో ప్రత్యేక కార్యక్రమాలు: ఈ రోజున అనేక ఆలయాలు, ఆశ్రమాల్లో ప్రత్యేక పూజలు, ఉత్సవాలు జరుగుతాయి.
- వ్యాస పూజ, గురుపూజలు నిర్వహిస్తారు.
- ధ్యాన శిబిరాలు, భజనలు, ప్రవచనాలు ఉంటాయి.
- అన్నదానాలు, సామూహిక పూజలు కూడా జరుగుతాయి.
గురు పౌర్ణమి వ్రతం ఎలా చేయాలి?
గురు పౌర్ణమి రోజున మనం కొన్ని నియమాలను పాటించి, భక్తిశ్రద్ధలతో వ్రతం చేస్తే మంచి ఫలితాలు లభిస్తాయి.
ఏం నియమాలు పాటించాలి?
- ఉదయాన్నే నిద్రలేచి స్నానం చేసి, శుభ్రమైన వస్త్రాలు ధరించాలి.
- సాత్విక ఆహారం తీసుకోవాలి లేదా ఉపవాసం ఉండవచ్చు.
- నిజాయితీగా ఉండటం, దానధర్మాలు చేయడం వంటివి పాటిస్తే మంచిది.
పూజా విధానం, ఉపవాసం, దానధర్మాలు:
- మీరు పూజ గదిలో గురువుల పటాన్ని లేదా విగ్రహాన్ని పెట్టుకుని పూజ చేయవచ్చు.
- వ్యాస మహర్షికి కూడా ప్రత్యేక పూజలు చేయాలి.
- ఉపవాసం ఉండేవారు సాయంత్రం దీపం వెలిగించి, ప్రసాదం తీసుకుని ఉపవాసం విరమించవచ్చు.
- పేదలకు, అవసరంలో ఉన్నవారికి అన్నదానం, వస్త్ర దానం చేస్తే మంచిది.
జపాలు, శ్లోకాల ప్రాముఖ్యత: ఈ రోజు గురు మంత్రాలను, శ్లోకాలను జపించడం వల్ల ఆధ్యాత్మికంగా ప్రశాంతత లభిస్తుంది. ముఖ్యంగా వ్యాసాష్టకం, గురు స్తోత్రాలు పఠించడం చాలా మంచిది.
వేర్వేరు రాష్ట్రాల్లో గురు పౌర్ణమి వేడుకలు
భారతదేశంలో గురు పౌర్ణమిని వివిధ ప్రాంతాల్లో వివిధ రకాలుగా జరుపుకుంటారు.
- ఉత్తర భారతదేశంలో వ్యాస పూజకు అధిక ప్రాధాన్యత ఇస్తారు.
- దక్షిణ భారతదేశంలో గురుపూజ, ఆశ్రమాల్లో ప్రత్యేక ఉత్సవాలు నిర్వహిస్తారు.
- మహారాష్ట్రలో వర్కరి సంప్రదాయంలో పండరీపురంలో విఠోబా ఆలయానికి పాదయాత్రలు చేసి ప్రత్యేక ఉత్సవాలు జరుపుకుంటారు.
ఆశ్రమాలు, పీఠాధిపతుల వద్ద జరిగే ఉత్సవాలు: ఈ రోజున అనేక గురుపీఠాలు, ఆశ్రమాల్లో సామూహిక పూజలు, ధ్యాన శిబిరాలు, ప్రవచనాలు జరుగుతాయి. సద్గురువుల ఆశ్రమాల్లో భక్తులు పెద్ద సంఖ్యలో పాల్గొని సేవ చేస్తారు.
ఆధునిక సమాజంలో గురు పౌర్ణమి: ఈ డిజిటల్ యుగంలో ఆన్‌లైన్ ద్వారా కూడా గురుపూజలు, సత్సంగాలు నిర్వహిస్తున్నారు. విదేశాల్లో స్థిరపడిన భారతీయులు కూడా తమ సంస్కృతిని మర్చిపోకుండా ఈ పండుగను ఘనంగా జరుపుకుంటున్నారు.
ప్రాముఖ్యతను చాటే ప్రసిద్ధ శ్లోకాలు
గురువుల గొప్పదనాన్ని వివరించే కొన్ని ప్రసిద్ధ శ్లోకాలు ఇక్కడ ఉన్నాయి:
గురుర్బ్రహ్మాగురుర్విష్ణుర్గురుర్దేవోమహేశ్వరః
గురుఃసాక్షాత్పరబ్రహ్మతస్మైశ్రీగురవేనమః
గురువు బ్రహ్మ, గురువు విష్ణువు, గురువు శివుడు. గురువే సాక్షాత్ పరబ్రహ్మ. అటువంటి గురువుకి నా నమస్కారాలు.
వ్యాసాయవిష్ణురూపాయవ్యాసరూపాయవిష్ణవే
నమోవైబ్రహ్మనిధయేవాసిష్ఠాయనమోనమః
విష్ణు స్వరూపుడు, వ్యాస రూపంలో ఉన్న విష్ణువు, బ్రహ్మజ్ఞాన నిధి అయిన వసిష్ఠ మహర్షి వంశీయుడైన వ్యాసునికి నమస్కారాలు.
ముగింపు
గురు పౌర్ణమి పండుగ నుంచి మనం ముఖ్యంగా అర్థం చేసుకోవాల్సింది ఏమిటంటే, మన జీవితంలో గురువులకు మనం ఎప్పుడూ కృతజ్ఞతగా ఉండాలి. జ్ఞానం, వినయం, కృతజ్ఞతను అలవరచుకోవాలి.
గురువులకు సేవ చేయడం, వినయంతో ఉండటం, గురుపూజ చేయడం ద్వారా మనం కృతజ్ఞతను తెలియజేయవచ్చు. అన్నిటికంటే ముఖ్యంగా, వారి ఉపదేశాలను మన జీవితంలో ఆచరించడం ద్వారానే వారికి నిజమైన గౌరవం.
