bakthivahini
Jambukeswaram
తమిళనాడులోని తిరుచిరాపల్లి (తిరుచ్చి) పట్టణానికి అతి సమీపంలో వెలసి ఉన్న పవిత్రమైన శైవ క్షేత్రం జంబుకేశ్వరం. ఇది పంచభూత లింగ క్షేత్రాలలో ఒకటిగా ప్రసిద్ధి చెందింది. పంచభూతాలంటే భూమి, నీరు, అగ్ని, వాయువు, ఆకాశం – వీటిలో జంబుకేశ్వర క్షేత్రం నీటి తత్వాన్ని ప్రతిబింబించే అద్భుతమైన దేవాలయంగా భక్తుల మదిలో నిలిచిపోయింది. పవిత్రమైన కావేరీ నది ఒడ్డున కొలువై ఉన్న ఈ ఆలయం, చోళ రాజుల కాలంలో నిర్మించబడి, దక్షిణ భారత వాస్తుకళకు నిలువెత్తు నిదర్శనంగా విరాజిల్లుతోంది. ఇక్కడ ప్రచారంలో ఉన్న ఒక విశేషమైన స్థలపురాణం సాలెపురుగు, ఏనుగు కథగా అత్యంత ప్రసిద్ధి చెందింది.
ఆలయ విశేషాలు
| వివరణ | వివరాలు |
| ప్రధాన దేవత | జంబుకేశ్వర స్వామి, నీటి తత్వాన్ని సూచిస్తారు. గర్భగుడిలో ఉండే శివలింగం ఎప్పుడూ నీటితో తడిసి ఉంటుంది, ఇది ఆలయం లోపల ఉన్న సహజసిద్ధమైన నీటి ఊట కారణంగా ఏర్పడుతుంది. |
| ఆలయ నిర్మాణం | ఐదు ప్రాకారాలతో, అత్యంత విశాలమైన ప్రాంగణంతో అలరారుతుంది. వీటిలో బయటి గోడ అయిన విభూతి ప్రాకారం సుమారు 1.6 కిలోమీటర్ల పొడవు కలిగి ఉంటుంది, దీని నిర్మాణం అద్భుతం. |
| అమ్మవారి సన్నిధి | ఇక్కడ అఖిలాండేశ్వరి అమ్మవారు కొలువై ఉన్నారు. సాధారణంగా, శివాలయాల్లో అమ్మవారి విగ్రహం శివలింగానికి ఎడమ వైపున ఉంటుంది, కానీ ఇక్కడ కుడి వైపున ఉండటం ఒక ప్రత్యేకత. |
| ప్రత్యేకతలు | ఆలయంలోని గర్భగుడిలో ఒక సహజ బుగ్గ ఉంది, ఇది కావేరీ నదికి అంతర్వాహినిగా, మూలంగా భావిస్తారు. స్వామికి జరిగే పూజలు, అభిషేకాలు ఈ నీటితోనే నిర్వహిస్తారు. |
సాలెపురుగు, ఏనుగుల భక్తి పోటీ – ఒక గుణపాఠం!
జంబుకేశ్వర క్షేత్రంలో పూర్వం ఒక సాలెపురుగు, ఒక ఏనుగు శివుని పరమ భక్తులుగా నివసించేవి. రెండూ తమ భక్తిని శివునికి చాటుకోవడంలో గొప్ప పోటీ పడేవి.
| వివరణ | సాలెపురుగు | ఏనుగు |
| సేవ | ప్రతిరోజూ శివలింగంపై అందమైన గూడును ఎంతో నైపుణ్యంగా, శుభ్రంగా నిర్మించేది. ఇది శివలింగాన్ని దుమ్ము, ధూళి నుండి రక్షించడం కోసం చేసే సేవగా భావించేది. | ప్రతిరోజూ కావేరీ నదీ జలాలను తన తొండంతో తెచ్చి, శివలింగానికి భక్తిశ్రద్ధలతో అభిషేకం చేసేది. |
| భావన | తన గూడును నిర్మించడం ద్వారా శివుని ఆశీర్వాదం పొందాలని ఆశించేది. తన భక్తిని గొప్పగా భావించేది. | తన అభిషేకాన్ని అత్యున్నత సేవగా భావించేది, దీని ద్వారా శివుని కృపకు పాత్రుడనవుతానని నమ్మేది. |
| సంఘర్షణ | ఏనుగు వచ్చి తన గూడును తొలగించడంతో తీవ్ర కోపానికి గురయ్యేది, తన సేవను ఏనుగు అడ్డుకుంటోందని భావించేది. | సాలెపురుగు కట్టిన గూడును శివునికి అడ్డుగా భావించి, దానిని తొలగించి తన అభిషేకాన్ని కొనసాగించేది. |
భక్తిలో మోహం – వినాశకరమైన పరిణామం
సాలెపురుగు తన గూడును ఏనుగు తొలగించడం చూడలేక, ఏనుగుపై తీవ్రమైన అసహనాన్ని, ద్వేషాన్ని పెంచుకుంది. తన సేవను శివుడు నిర్లక్ష్యం చేస్తున్నాడని భావించి, ఒక రోజు ప్రతీకారం తీర్చుకోవాలనే దురుద్దేశంతో, ఏనుగు నాసికా రంధ్రాల ద్వారా దాని మెదడు వరకు ప్రవేశించి కాటు వేసింది. తీవ్ర వేదనకు లోనైన ఏనుగు, తన తలను ఒక పెద్ద చెట్టుకు బలంగా మోదుకోవడంతో ఏనుగు, సాలెపురుగు రెండూ మరణించాయి. వారిద్దరి భక్తి నిస్వార్థంగా మొదలైనా, వారిలోని అహం, మోహం, ద్వేషం చివరికి వారి ప్రాణాలను తీశాయి.
పునర్జన్మ మరియు గత జన్మ స్మృతులు
శివునిపై ఉన్న అపారమైన భక్తి కారణంగా, ఆ సాలెపురుగు మరుసటి జన్మలో కొచ్చంగణన్ చోళుడు అనే గొప్ప రాజుగా జన్మించింది. గత జన్మ స్మృతుల కారణంగా, అతనికి ఏనుగులంటే సహజంగానే ద్వేషం పెరిగిపోయింది. అతను జంబుకేశ్వర ఆలయాన్ని పునర్నిర్మించినప్పుడు, ఏనుగులు ఆలయంలోకి ప్రవేశించకుండా, కేవలం మనుషులు మాత్రమే వెళ్లగలిగే విధంగా చిన్న ద్వారాలను నిర్మించాడని ప్రతీతి. ఇది అతని గత జన్మ జ్ఞాపకాల ప్రభావమేనని చెబుతారు.
జంబుకేశ్వరం – క్షేత్ర ప్రత్యేకతలు
| వివరణ | వివరాలు |
| పవిత్ర క్షేత్రం | కావేరీ నదికి సమీపంలో ఉండటంతో, ఇక్కడ నదిలో స్నానం చేసి స్వామిని దర్శించుకోవడం అత్యంత పవిత్రంగా భావిస్తారు. |
| భూగర్భ నీటి ప్రవాహం | గర్భగుడిలో ఎప్పుడూ నీరు ఉంటుంది. శివలింగం చుట్టూ నీటి ఊట నిరంతరం ప్రవహిస్తూ ఉంటుంది, ఇది నీటి తత్త్వానికి ప్రతీక. ఈ నీటిని తీసివేసినా, మళ్ళీ నిండుతుంది. |
| అఖిలాండేశ్వరి దేవి | అఖిలాండేశ్వరి అమ్మవారు శివుని పక్కన ఉన్నా, భక్తులకు కరుణామయిగా, కోరిన కోర్కెలు తీర్చే తల్లిగా దర్శనమిస్తారు. ఇక్కడ అమ్మవారు ఉగ్ర రూపంలో ఉండేవారని, ఆదిశంకరాచార్యులు ఆమె ఉగ్రతను తగ్గించి శాంత స్వరూపిణిగా మార్చారని చెబుతారు. |
| అత్యంత శాంతి వాతావరణం | ఈ ఆలయ ప్రాంగణంలో ప్రవేశించిన భక్తులకు ఆధ్యాత్మిక శాంతి, అద్భుతమైన అనుభూతి లభిస్తుందని ప్రగాఢ విశ్వాసం. |
| సంప్రదాయ పూజలు | ఇక్కడ ప్రతిరోజూ భక్తులు ప్రత్యేక పూజలు, అభిషేకాలు నిర్వహిస్తారు. ముఖ్యంగా, “అన్నాభిషేకం” అనేది ప్రతి ఏటా వైభవంగా జరిగే ఒక ప్రముఖ విశేషోత్సవం. |
| గోపుర నిర్మాణ శైలి | ఈ ఆలయంలో ఏడు గోపురాలు ఉన్నాయి. వీటిలో ప్రతీ గోపురం చోళుల శైవ సంప్రదాయాన్ని, ద్రావిడ వాస్తుకళను ప్రతిబింబిస్తుంది. |
| శివుని దర్శనం | జంబుకేశ్వర స్వామి పశ్చిమాభిముఖంగా దర్శనమిస్తారు, ఇది చాలా అరుదైన శైవ క్షేత్ర లక్షణం. సాధారణంగా దేవాలయాల్లో స్వామి తూర్పు ముఖంగా ఉంటారు. |
ప్రత్యేక ఆకర్షణలు, భక్తుల విశ్వాసం
వార్షిక ఉత్సవాలు
తమిళ నెలలైన తై మాసంలో (జనవరి-ఫిబ్రవరి) జరిగే బ్రహ్మోత్సవాలు ప్రధాన ఆకర్షణ. ఈ సమయంలో అనేక సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు, రథోత్సవాలు నిర్వహిస్తారు.
వాస్తుకళ
ఆలయం దక్షిణ భారత వాస్తుకళకు, ముఖ్యంగా ద్రావిడ శైలికి ఒక అద్భుతమైన ఉదాహరణగా నిలుస్తుంది. గోపురాలపై చెక్కిన శిల్పాలు, మండపాలు, స్తంభాలు చోళుల కళా నైపుణ్యాన్ని చాటి చెబుతాయి.
ముగింపు
ఈ స్థలపురాణం ద్వారా భక్తులు పరమశివుని సేవలో పట్టుదల ఎంత ముఖ్యమో తెలుసుకుంటారు. అయితే, భక్తితో పాటు అహం, ఈర్ష్య వంటి వాటిని వీడాలని కూడా ఇది బోధిస్తుంది. భక్తులు ఇక్కడ నివేదనలు చేసి, అభిషేకం చేసి, పవిత్ర కావేరీ నదిలో స్నానం చేస్తే అనేక పుణ్యఫలాలను పొందుతారని ప్రగాఢంగా నమ్ముతారు.
ఈ విధంగా, జంబుకేశ్వర క్షేత్రం కేవలం ఒక దేవాలయమే కాదు, ఆధ్యాత్మికంగా మార్గనిర్దేశం చేసే ఒక పుణ్యస్థలం. మరి ఈ పవిత్ర క్షేత్రాన్ని దర్శించి, స్వామి కృపకు పాత్రులు కండి!
