కశ్యపుడి భార్యలు, వారి పిల్లలు
Ramayanam Story in Telugu- ఒకప్పుడు కశ్యపుడు అనే ఒక గొప్ప వ్యక్తి ఉండేవాడు. ఆయనకు నలుగురు భార్యలు ఉన్నారు.
- ఆయన నాల్గవ భార్య పేరు కాళిక. ఆమెకు నరకుడు, కాలకుడు అనే ఇద్దరు కొడుకులు పుట్టారు.
- ఆయన ఐదవ భార్య పేరు తామ్ర. ఆమెకు క్రౌంచి, భాసి, శ్యేని, ధృతరాష్ట్రి, శుకి అనే ఐదుగురు అమ్మాయిలు పుట్టారు.
- క్రౌంచికి గుడ్లగూబలు పుట్టాయి.
- భాసికి పెద్ద పెద్ద పక్షులు పుట్టాయి. వాటిని భాస పక్షులు అని కూడా అంటారు.
- శ్యేనికి డేగలు, గద్దలు పుట్టాయి.
- ధృతరాష్ట్రికి హంసలు, చక్రవాక పక్షులు పుట్టాయి.
- శుకికి నత అనే ఒక అమ్మాయి పుట్టింది. నతకు వినత అనే అమ్మాయి పుట్టింది. వినతకు గరుడుడు, అరుణుడు అనే ఇద్దరు కొడుకులు పుట్టారు. నేను ఆ అరుణుడి కొడుకుని. నా పేరు జటాయువు. నా అన్నయ్య పేరు సంపాతి.
మరికొందరు కూడా ఉన్నారు. క్రోధవశ అనే ఒక ఆమెకు పదిమంది అమ్మాయిలు పుట్టారు. వారి పేర్లు: మృగి, మృగమంద, హరి, భద్రవద, మాతంగి, శార్దూలి, శ్వేత, సురభి, సురస, కద్రువ.
- మృగికి లేళ్ళు పుట్టాయి.
- మృగమందకి ఎలుగుబంట్లు పుట్టాయి.
- హరికి సింహాలు, బలమైన కోతులు పుట్టాయి.
- భద్రవదకి ఇరావతి అనే ఒక కూతురు పుట్టింది. ఆ ఇరావతికి ఐరావతం అనే ఏనుగు పుట్టింది.
- మాతంగికి ఏనుగులు పుట్టాయి.
- శార్దూలికి కొండముచ్చులు, పులులు పుట్టాయి.
- శ్వేతకి దిగ్గజాలు (పెద్ద ఏనుగులు లాంటివి) పుట్టాయి.
- సురభికి రోహిణి, ఆవులు, గంధర్వులు (దేవలోకంలో ఉండే ఒక రకమైన వారు) మొదలైన వాళ్ళు పుట్టారు.
- సురసకి చాలా తలలు ఉన్న నాగుపాములు పుట్టాయి.
- కద్రువకి సాధారణమైన పాములు పుట్టాయి.
జటాయువు చెప్పిన విషయం
జటాయువు రాముడితో ఇలా అన్నాడు: “రామా! ఇవన్నీ నీకు ఎందుకు చెప్పానో తెలుసా? మనం చూసే ఈ పక్షులు, జంతువులు, పశువులు అన్నీ కశ్యప ప్రజాపతి సంతానం నుంచే వచ్చాయి.”
రామచంద్రమూర్తి జటాయువుని తమతో పాటే ఉండమని చెప్పాడు. అక్కడి నుంచి అందరూ పంచవటికి బయలుదేరారు.
పంచవటికి చేరుకోవడం, పర్ణశాల కోసం రాముడి సూచన
రాముడు, సీతమ్మ, లక్ష్మణుడు, జటాయువు అందరూ కలిసి పంచవటికి వచ్చారు. అప్పుడు రాముడు లక్ష్మణుడిని పిలిచి ఇలా అన్నాడు:
“లక్ష్మణా! అగస్త్య మహర్షి చెప్పిన ప్లేస్కి మనం వచ్చేసాం. ఇక్కడ నేల చాలా ప్లెయిన్గా ఉంది. తాగడానికి మంచి నీళ్ళు ఉన్నాయి. దర్భ గడ్డి ఉంది, తినడానికి పండ్లు, దుంపలు, తేనె అన్నీ దొరుకుతాయి. దేవుడికి పూజ చేయడానికి చాలా పువ్వులు కూడా ఉన్నాయి. అందుకే, ఇక్కడ మంచి ప్లేస్ చూసి ఒక చిన్న ఇల్లు లాంటిది (పర్ణశాల) కట్టెయ్యి.”
లక్ష్మణుడు రాముడితో ఇలా అన్నాడు
“స్వామీ! నన్ను కట్టమని ఎందుకు చెప్తారు? నేను ఇల్లు కట్టేవాడిని కాదు. ఎన్ని సంవత్సరాలు అయినా మీరే నాకు చెప్పాలి, నేను మీ మాట వినాలి. ‘లక్ష్మణా! ఈ ప్లేస్లో పర్ణశాల కట్టు’ అని మీరు చెప్తే, రాముడు చెప్పాడు కాబట్టి నేను ఇక్కడ పర్ణశాల కడుతున్నాను అనే హ్యాపీనెస్ నాకు చాలు. నేనే ఒక ప్లేస్ చూసుకొని, రాముడు కోరుకున్నట్టు ఇల్లు కట్టాను అని అనుకుంటే నాకు అంత హ్యాపీగా ఉండదు.”
రాముడు లక్ష్మణుడికి స్థలం చూపించడం
రాముడు లక్ష్మణుడి చేయి పట్టుకొని తీసుకెళ్లి ఇలా అన్నాడు: “లక్ష్మణా! ఇక్కడ ఆశ్రమం కడితే చాలా బాగుంటుంది. అగస్త్య మహర్షి మనసులో కోరుకున్న అందమైన ప్రదేశం ఇదే. ఇక్కడ ఆశ్రమం కట్టుకుంటే పక్కనే గలగల పారే గోదావరి కనిపిస్తుంది. దూరంగా పెద్ద పెద్ద కొండలు కనిపిస్తాయి. ఆ కొండల మీద తిరిగే చాలా రకాల జంతువుల గుంపులు కనిపిస్తాయి. హంసలు, కారండవాలు లాంటి నీటి పక్షులు కనిపిస్తూ ఉంటాయి. ఈ ప్రాంతం చాలా అందంగా ఉంది. పనస, పున్నాగ, నేరేడు, మామిడి లాంటి మంచి చెట్లతో నిండి చాలా బాగుంది. అగస్త్యుడు మనల్ని ఉండమని చెప్పిన స్థలం ఇదే అని నాకు అనిపిస్తోంది. నువ్వు ఇక్కడ పర్ణశాల కట్టు.”
లక్ష్మణుడు పర్ణశాల నిర్మించడం
లక్ష్మణుడు చాలా ఉత్సాహంగా భూమిని తవ్వి, మట్టిని తీసి, నీళ్ళు కలిపి ముద్ద చేశాడు. పెద్ద పెద్ద కర్రలు తెచ్చి పాతి, వాటి మధ్య మట్టితో అందమైన గోడలు కట్టాడు. వాటి మీద అడ్డంగా కర్రలు వేసి, వాటి మీద జమ్మి లాంటి కర్రలు, దర్భ గడ్డి వేసి పందిరిలాగా చేశాడు. చాలా చక్కగా పర్ణశాలని నిర్మించాడు. గోదావరి ఒడ్డుకు వెళ్లి స్నానం చేసి, కొంచెం నీళ్ళు, పండ్లు, పువ్వులు తీసుకొని వచ్చి కొత్త ఇంట్లోకి వెళ్ళే ముందు చేసే శాంతి కర్మలన్నీ చేశాడు. తర్వాత సీతారాముల దగ్గరికి వెళ్లి చేతులు కట్టుకొని ఇలా అన్నాడు: “అన్నయ్యా! మీరు చెప్పినట్టే పర్ణశాల కట్టాను. వదినతో కలిసి మీరు ఒకసారి లోపలికి వచ్చి బాగుందో లేదో చెప్తే నేను సంతోషిస్తాను.”
👉 సంబంధిత లింకు: బక్తివాహిని రామాయణం
రాముడు లక్ష్మణుడిని మెచ్చుకోవడం
పర్ణశాలని చూసి రాముడు ఇలా అన్నాడు: “ఎంత గొప్ప పని చేశావు! నువ్వు చేసిన ఈ పనికి నేను నీకు ఏమి ఇవ్వగలను? నేను నీకు ఇవ్వగలిగే కానుక ఏమిటో తెలుసా!” అని లక్ష్మణుడిని రాముడు గట్టిగా కౌగలించుకొని ఇలా అన్నాడు: “లక్ష్మణా! నువ్వు నాకు కేవలం తమ్ముడివి కాదు. నీ భావం, నీ కృతజ్ఞత, నీ ధర్మం చూస్తుంటే నువ్వు నాకు తండ్రిలాంటి వాడివి. దశరథ మహారాజు గారు వెళ్ళిపోలేదు, నీ రూపంలో నా దగ్గరే ఉన్నారు. నేను ఎంత అదృష్టవంతుడినో!”
పంచవటిలో వారి జీవితం
వాళ్ళు ఆ పంచవటిలో రోజూ చేయవలసిన పనులు చక్కగా చేసుకుంటూ వచ్చారు. అక్కడ ఉండే ఋషులతో దేవుడికి సంబంధించిన విషయాల గురించి మాట్లాడుకుంటూ, తాము తెచ్చుకున్న దుంపలు, పండ్లు తింటూ చాలా సంతోషంగా కాలం గడపసాగారు.
హేమంత ఋతువు, లక్ష్మణుడి సందేహాలు
కొంత సమయం తర్వాత చలికాలం (హేమంత ఋతువు) వచ్చింది. ఒకరోజు ఉదయం రాముడు నదిలో స్నానం చేయడానికి బయలుదేరాడు. రాముడితో పాటు సీతమ్మ, లక్ష్మణుడు కూడా వెళ్లారు.
నదిలో స్నానం చేస్తున్న రాముడితో లక్ష్మణుడు ఇలా అన్నాడు: “అన్నయ్య! మీకు ఇష్టమైన చలికాలం వచ్చేసింది. ఈ కాలంలో బాగా మంచు పడుతుంది. నీళ్లు చాలా చల్లగా ఉండడం వల్ల స్నానం చేయడానికి చాలామంది భయపడతారు. సూర్యుడు వెచ్చగా ఉండడంతో అందరూ సంతోషిస్తారు. కానీ నీళ్లను చూస్తే ఒళ్ళు గడ్డకట్టుకుపోతుంది.”
“ఈ కాలంలో రైతులు పండించిన పంటను ఇంటికి తెచ్చుకుంటారు. ఆ పంటలో కొంత భాగాన్ని తమ పూర్వీకులకు పెట్టి, కొత్త పంటను దేవుడికి సమర్పిస్తారు (నవాగ్రేణ పూజలు చేస్తారు). ఈ సమయంలో ఆవులు, గేదెలు బాగా పాలు ఇస్తాయి. పంట చేతికి రావడంతో పల్లెటూళ్లలో అందరూ చాలా సంతోషంగా ఉంటారు.”
“ఇక్కడ చూడండి అన్నయ్య! నీటిలో ఉండే పక్షులు నీళ్లలోకి వెళ్లడానికి భయపడి ఒడ్డున కూర్చొని తమ ముఖాలను రెక్కల్లో దాచుకున్నాయి. వాటిని చూస్తుంటే, గొప్ప క్షత్రియ వంశంలో పుట్టి గొప్పలు చెప్పుకుంటూ, యుద్ధానికి వెళ్లకుండా పిరికివాడిలా బయట కూర్చున్న వాళ్ళలా అనిపిస్తున్నాయి.”
“అన్నయ్య! నాకు ఒక ఆశ్చర్యం వేస్తోంది. సాధారణంగా మనుషులకు తల్లి పోలికలు ఎక్కువగా వస్తాయి, జంతువులకు తండ్రి పోలికలు ఎక్కువగా వస్తాయి అంటారు. మన తండ్రి దశరథుడు మంచివారు, తమ్ముడు భరతుడు కూడా చాలా మంచివాడు. భరతుడు కూడా మీలాగే ఇప్పుడు నదిలో స్నానం చేస్తూ ఉంటాడు. కానీ కైక దుష్ట బుద్ధి కలిగినది కదా! మరి ఆమె పోలికలు భరతుడికి ఎందుకు రాలేదు?”
రాముడు లక్ష్మణుడికి సమాధానం చెప్పడం
“లక్ష్మణా! నువ్వు ఇందాక భరతుడి గురించి చెప్పిన మాటలు విన్నాను. నా మనస్సు ఎంత సంతోషంగా ఉందో నీకు తెలుసా?
మధ్యలో మళ్ళీ కైకమ్మ గురించి ఎందుకు అలా మాట్లాడుతున్నావు? అమ్మని అలా నిందించడం మంచిది కాదు. ఇంకెప్పుడూ అలా మాట్లాడకు.
నువ్వు భరతుడి గురించి మాట్లాడుతుంటే నాకు చాలా సంతోషంగా ఉంటుంది. భరతుడిని వదిలి నేను ఉండలేకపోతున్నాను.
చిత్రకూట పర్వతం మీద భరతుడు నాతో మాట్లాడిన తీపి మాటలు నాకు ఇప్పటికీ గుర్తున్నాయి. అప్పుడప్పుడు అయోధ్యకు వెళ్లి భరతుడిని చూసి రావాలని అనిపిస్తుంది.”
వాల్మీకి మహర్షి ఇలా అన్నారు: సీత, రాముడు, లక్ష్మణుడు ముగ్గురూ కలిసి స్నానం చేశారు. స్నానం చేశాక వాళ్ల బట్టలు తడిగా ఉన్నాయి. అలా తడి బట్టలతో వాళ్ళు నిలబడి ఉంటే, అటువైపుగా వెళ్తున్న వాళ్ళకి వాళ్ళు ఎలా కనిపించారంటే… ఇప్పుడే స్నానం చేసి బయటికి వచ్చిన నందీశ్వరుడితో కలిసి ఉన్న పార్వతీ పరమేశ్వరుల్లాగా కనిపించారట.
శూర్పణఖ రావడం
కొంత కాలం గడిచాక దేవుడి నిర్ణయం ప్రకారం అక్కడికి ఒక రాక్షసి వచ్చింది. ఆమె పేరు శూర్పణఖ. ఆమె గోళ్ళు చాటల్లా పెద్దగా ఉండేవి. అప్పుడు ఆమె మదమెక్కిన ఏనుగులా నడుస్తూ, విచ్చుకున్న తామర పువ్వుల్లాంటి కళ్ళు కలిగి, చాలా కాంతివంతంగా, మన్మథుడి కంటే కూడా అందంగా ఉన్న రాముడిని చూసింది. అతన్ని చూడగానే ఆమెకు చాలా ఇష్టం కలిగింది.
రాముడికి, శూర్పణఖకి తేడా
రాముడిని చూస్తే ‘అబ్బ ఎంత బావున్నాడో’ అంటారు. ఆమెను చూస్తే ‘బాబోయ్ అలా ఉన్నదేమిటి?’ అంటారు. రాముడి కడుపు బయటికి కనపడకుండా లోపలికి ఉంటుంది. ఈమె బాన బోర్లించినట్టు పెద్ద పొట్టతో ఉంటుంది. రాముడికి పెద్ద కళ్ళు, ఈమెకు వికృతమైన కళ్ళు. అందమైన జుట్టు రాముడిది. ఎర్రటి తీగల్లాంటి జుట్టు శూర్పణఖది. మళ్ళీ మళ్ళీ చూడాలనిపించే రూపం రాముడిది. పిల్లలు భయపడే రూపం ఆమెది. రాముడిది మంచి గొంతు. ఈమె మాట్లాడితే కుక్క మొరిగినట్టు ఉంటుంది. రాముడు మంచి యవ్వనంలో ఉన్నాడు. ఈమె ముసలితనంలో ఉన్నది. రాముడు ఎప్పుడూ న్యాయంగా ప్రవర్తిస్తాడు. ఈమెది ఎప్పుడూ దుష్ట ప్రవర్తన. రాముడు ఎవరినైనా ఒకసారి చూస్తే వాళ్ళు సంతోషపడతారు. ఈమె ఎవరినైనా చూస్తే భయపడతారు.
శూర్పణఖ రాముడిని అడగడం
శూర్పణఖ రాముడి వైపు చూసి ఇలా అడిగింది: “నువ్వు ఇంత అందంగా ఉన్నావు. జడలు కట్టుకున్నావు. నీలాగే ఇంకొక మగాడు కూడా కనబడుతున్నాడు. ఇక్కడ ఎవతో అందవికారంగా ఒక ఆడది కనబడుతోంది. ఇంతకీ మీరు ఎవరు?”
రాముడు తన గురించి చెప్పడం
తనను కోరి వచ్చింది కదా అని అబద్ధాలు చెప్పడం ఇష్టం లేని రాముడు ఇలా అన్నాడు: “నేను దశరథ మహారాజు పెద్ద కొడుకుని. నన్ను రాముడు అంటారు. అతను నా తమ్ముడు లక్ష్మణుడు. ఆమె నా భార్య సీత. మేము ముగ్గురం తండ్రిగారి మాట ప్రకారం అడవులకు వచ్చాము. ఇక్కడ మునులులాగా ధర్మబద్ధమైన జీవితం గడుపుతున్నాము. నువ్వు ఎవరు?”
శూర్పణఖ తన గురించి చెప్పడం, రాముడిని కోరడం
అప్పుడు శూర్పణఖ ఇలా అంది: “నా పేరు శూర్పణఖ. నాకు ఇష్టం వచ్చిన రూపం తీసుకోగలిగే శక్తి ఉంది. నేను చాలా భయంకరంగా ఈ అడవి అంతా తిరుగుతూ ఉంటాను. విశ్రవసు బ్రహ్మ కొడుకైన రావణాసురుడు నాకు అన్నయ్య. నాకు కుంభకర్ణుడు అనే మరో అన్నయ్య ఉన్నాడు. ఆయన ఎక్కువగా నిద్రపోతూ ఉంటాడు. ఒక్క రాక్షస చేష్ట కూడా లేకుండా ఎప్పుడూ ధర్మం అని మాట్లాడే విభీషణుడు కూడా నాకు తమ్ముడు. గొప్పగా యుద్ధం చేయగల ఖర దూషణులు కూడా నా అన్నలే. నేను ప్రపంచంలో ఎవరినీ లెక్కచేయను. నాకు చాలా బలం ఉంది. ఇష్టం వచ్చినట్టు తిరుగుతుంటాను. ఈరోజు నిన్ను చూశాక నిన్ను నా భర్తగా పొందాలని కోరిక పుట్టింది. నువ్వు నన్ను పెళ్లి చేసుకొని సుఖంగా ఉండు.” అని సీతమ్మ వైపు చూసి “ఈమె ఎవరు? ఇంత అసహ్యంగా ఉన్నది. ఈమె నీ భార్యా! నీకు తగినది కాదు. నేను నీకు తగిన దాన్ని. నువ్వు నన్ను స్వీకరిస్తే ముందు ఈమెను, తర్వాత నీ తమ్ముడిని తినేస్తాను. మనం హాయిగా ఈ అడవిలో తిరగొచ్చు” అంది.
రాముడు శూర్పణఖను తిరస్కరించడం
చాలా కోరికతో ఒక మగాడిని అడిగిన ఆడదాన్ని వెంటనే తిరస్కరిస్తే ఆమె మనస్సు బాధపడుతుంది. ఒక ఆడదాని మనస్సుని బాధపడేలా మాట్లాడకూడదు. కాసేపు అటూ ఇటూ తిప్పితే ఆమెకు విసుగొచ్చి వెళ్ళిపోతుందని అనుకొని చిన్నగా నవ్వుతూ రాముడు ఇలా అన్నాడు: “నాకు పెళ్లయింది. నా భార్య అంటే నాకు చాలా ప్రేమ. ఆమెను వదిలి నిన్ను ఎలా పెళ్లి చేసుకుంటాను? రెండో భార్యగా ఉండడానికి ఆడవాళ్ళు ఇష్టపడరు. అన్ని విధాలా నాలాగే తేజస్సు కలిగి, చాలా కాలంగా భార్య సుఖానికి దూరంగా ఉన్న నా తమ్ముడు కోరుకుంటే ఆయనకి భార్యగా ఉండు.”
శూర్పణఖ లక్ష్మణుడిని కోరడం
శూర్పణఖ లక్ష్మణుడి దగ్గరికి వెళ్లి ఇలా అంది: “నేను నీకు తగిన భార్యను. నువ్వు ఎంత అందంగా ఉంటావో నేనూ అంతే అందంగా ఉంటాను. నువ్వు మంచి యవ్వనంలో ఉన్నావు. నేనూ అందమైన యవ్వనంలో ఉన్నాను. నన్ను పెళ్లి చేసుకో, ఇద్దరం సంతోషంగా కాలం గడుపుదాము.”
లక్ష్మణుడు శూర్పణఖను పరిహసించడం
లక్ష్మణుడు ఇలా అన్నాడు: “నేనే ఒకరికి దాసుడిని, నన్ను పెళ్లి చేసుకుంటే నువ్వు దాసి అవుతావు. నన్ను కాదు, మా అన్నయ్యనే అడుగు. నీలాంటి అందమైన అమ్మాయిని చూశాక మా అన్నయ్య ముసలిదైన మా వదినతో ఎలా ఉంటాడు? ఆమెను వదిలేసి నీతోనే ఉంటాడు. మా అన్నయ్యనే అడుగు.” అని నవ్వుతూ అన్నాడు.
శూర్పణఖ సీతను చంపడానికి ప్రయత్నించడం, రాముడి ఆజ్ఞ
లక్ష్మణుడు చేసిన జోక్ను నిజమని నమ్మిన శూర్పణఖ సీతమ్మను చంపేయాలని భయంకరమైన రూపంతో ఆమె మీద పడింది. శూర్పణఖ మీదకు వస్తుంటే భయపడిపోయిన జింకలా సీతమ్మ వెనక్కి వెళ్ళింది. రాముడు లక్ష్మణుడితో ఇలా అన్నాడు: “చూశావా లక్ష్మణా! ఇలాంటి దుర్మార్గురాలితో జోకులు వేయకూడదు. నువ్వు చెప్పింది నిజమే అనుకొని ఆమె సీతను చంపేయాలని చూసింది. తాను అందగత్తెనని అనుకుంటున్నది కాబట్టి కాళ్ళు, చేతులు కాకుండా తీసేస్తే శరీరం వికృతంగా మారుతుంది. అందం అంతా ముఖంలోనే ఉంటుంది అనుకుంటుంది. ఆమె ముక్కు, చెవులు కోసెయ్యి.”
లక్ష్మణుడు శూర్పణఖ ముక్కు, చెవులు కోయడం
లక్ష్మణుడు ఒక కత్తి తీసుకొని శూర్పణఖ ముక్కు, చెవులను కోసేశాడు. కోయబడ్డ ముక్కు, చెవులతో శూర్పణఖ గట్టిగా అరుస్తూ ఆ అడవిలోనే ఉన్న తన అన్నలైన ఖర దూషణుడి దగ్గరికి వెళ్లి కిందపడిపోయింది. ఖరుడు ఇలా అడిగాడు: “ఇదేమిటి ఇలా ముక్కు, చెవులు కోయించుకున్నావు? తన పక్కన నిశ్శబ్దంగా వెళ్ళిపోతున్న పామును గోళ్ళతో గీకినవాడు ఎవరు? నిన్ను ముట్టుకున్నవాడు ఎవరు? వాడు ఈ భూమి మీద ఎక్కడున్నా బతకడు నా బాణాల చేత వాడి రక్తాన్ని బయటికి తీస్తాను. ఇప్పుడే చెప్పు వాడు ఎక్కడున్నాడు?”
శూర్పణఖ ఖర దూషణులకు రాముడి గురించి చెప్పడం
శూర్పణఖ ఇలా అంది: “ఇక్కడికి దగ్గరలోనే ఇద్దరు అన్నదమ్ములు ఉన్నారు. నారచీరలు కట్టుకున్నారు. మంచి యవ్వనంలో ఉన్నారు. దుంపలు, పండ్లు తింటూ మునుల్లాగా ఉంటున్నారు. ధర్మంగా ప్రవర్తిస్తున్నారు. దశరథ మహారాజు కొడుకులమని చెప్పారు. వాళ్ళ పేర్లు రామ లక్ష్మణులు. వాళ్ళని చూస్తుంటే గంధర్వులా లేక రాజకుమారులా అని నాకు అర్థం కావడం లేదు. అంత అందంగా ఉన్నారు. వాళ్ళు ఒక చక్కటి ఆశ్రమం కట్టుకొని ఉంటున్నారు. వాళ్ళ మధ్యలో ఒక అందమైన ఆడది ఉంది. ఆమె కారణంగానే నా ముక్కు చెవులు కోసేశారు. అన్నయ్యా! నాకు ఒక్కటే కోరిక ఉంది. నువ్వు ఆ రాముడిని చంపాలి. ఆయనలో నుంచి నురగతోటి, బుడగలతోటి వేడి నెత్తురు బయటికి వస్తుంటే ఆ నెత్తురుని నా దోసిళ్ళతో పట్టుకొని తాగాలని ఉంది. కాబట్టి నా కోరిక తీరుస్తావా?”
శ్రీరాముని పంచవటి జీవన అధ్యాయం
ఈ ఘట్టం జటాయువు వంశ పరిచయం నుండి పర్ణశాల నిర్మాణం వరకు సాగి, శ్రీరాముని జీవనవిధానాన్ని, లక్ష్మణుని భక్తిసేవను, సీతారాముల దంపతుల దైవిక జీవనాన్ని మన ముందుంచుతుంది. ఆధ్యాత్మికంగా, సామాజికంగా, మానవీయంగా ఎంతో విలువైన సందేశాలు కలిగిన ఘట్టం ఇది.