bakthivahini
పంపా తీరంలో శ్రీరాముని విషాదం
Ramayanam Story in Telugu- కబంధుడు సూచించిన విధంగా రామలక్ష్మణులు పంపా సరోవరానికి చేరుకున్నారు. పంపా నదిలో పూర్తిగా వికసించిన తామరలు గాలికి కదులుతూ నీటిలో పడుతున్న చేపలను చూసి రామునికి సీతాదేవి ముఖం, ఆమె కన్నులు జ్ఞప్తికి వచ్చి దుఃఖంతో రోదించాడు.
లక్ష్మణునితో రాముడు ఇలా అన్నాడు, “ఓ లక్ష్మణా! ఈ ప్రదేశం ఎంత సుందరంగా ఉందో గమనించావా? ఈ వృక్షాలకు ఎన్నో రకాల పుష్పాలు విరబూసి ఉన్నాయి. ఆ పువ్వులు నేల రాలుతుంటే ఎటు చూసినా పుష్పాల గుత్తులు గాలికి అటూ ఇటూ కదులుతున్నాయి. నేలపై పడుతున్న పువ్వులను, ఊగుతున్న గుత్తులను చూస్తుంటే వాయుదేవుడు ఎవరికీ కనబడకుండా వచ్చి ఈ పూల గుత్తులతో వినోదిస్తున్నాడా అనిపిస్తోంది.
ఈ చెట్లకు అల్లుకున్న తీగలు పైకి ఎగబాకి పెద్ద పెద్ద పువ్వులను వికసింపజేశాయి. ఇవన్నీ చూడటానికి ఎంతో రమణీయంగా ఉన్నాయి. కానీ ఇవన్నీ చూస్తుంటే సీత నా దగ్గర లేదనే విషయం గుర్తుకు వచ్చి నా మనస్సులోని ప్రశాంతత మాయమవుతోంది.”
| దృశ్యం | రాముని అంతరంగం |
|---|---|
| వికసించిన పద్మాలు, చేపలు | సీతమ్మ ముఖం, కన్నులు స్మృతికి రావడం |
| సమృద్ధిగా పూసిన వృక్షాలు | వాయుదేవుడు పూలతో క్రీడిస్తున్నాడేమో అనిపించడం |
| అల్లుకున్న లతలు, పెద్ద పువ్వులు | సీత లేదనే భావన, మానసిక స్థైర్యం కోల్పోవడం |
Ramayanam Story in Telugu- పంపా తీరంలో శ్రీరాముని విషాదం
కబంధుడు సూచించిన విధంగా రామలక్ష్మణులు పంపా సరోవరానికి చేరుకున్నారు. పంపా నదిలో పూర్తిగా వికసించిన తామరలు గాలికి కదులుతూ నీటిలో పడుతున్న చేపలను చూసి రామునికి సీతాదేవి ముఖం, ఆమె కన్నులు జ్ఞప్తికి వచ్చి దుఃఖంతో రోదించాడు.
లక్ష్మణునితో రాముడు ఇలా అన్నాడు, “ఓ లక్ష్మణా! ఈ ప్రదేశం ఎంత సుందరంగా ఉందో గమనించావా? ఈ వృక్షాలకు ఎన్నో రకాల పుష్పాలు విరబూసి ఉన్నాయి. ఆ పువ్వులు నేల రాలుతుంటే ఎటు చూసినా పుష్పాల గుత్తులు గాలికి అటూ ఇటూ కదులుతున్నాయి. నేలపై పడుతున్న పువ్వులను, ఊగుతున్న గుత్తులను చూస్తుంటే వాయుదేవుడు ఎవరికీ కనబడకుండా వచ్చి ఈ పూల గుత్తులతో వినోదిస్తున్నాడా అనిపిస్తోంది. ఈ చెట్లకు అల్లుకున్న తీగలు పైకి ఎగబాకి పెద్ద పెద్ద పువ్వులను వికసింపజేశాయి. ఇవన్నీ చూడటానికి ఎంతో రమణీయంగా ఉన్నాయి. కానీ ఇవన్నీ చూస్తుంటే సీత నా దగ్గర లేదనే విషయం గుర్తుకు వచ్చి నా మనస్సులోని ప్రశాంతత మాయమవుతోంది.”
| దృశ్యం | రాముని అంతరంగం |
|---|---|
| వికసించిన పద్మాలు, చేపలు | సీతమ్మ ముఖం, కన్నులు స్మృతికి రావడం |
| సమృద్ధిగా పూసిన వృక్షాలు | వాయుదేవుడు పూలతో క్రీడిస్తున్నాడేమో అనిపించడం |
| అల్లుకున్న లతలు, పెద్ద పువ్వులు | సీత లేదనే భావన, మానసిక స్థైర్యం కోల్పోవడం |
“ఎవరూ అడగకపోయినా మేఘాలు ఆకాశంలో వర్షిస్తాయి. అదే విధంగా ఈ వృక్షాలు కూడా పుష్పాలను కురిపిస్తున్నాయి. ఇవి కేవలం వృక్షాలా? లేక పుష్పాలను వర్షించే మేఘాలా? అని నాలో సందేహం కలుగుతోంది. ఈ ప్రాంతమంతా పుష్పాలతో నిండి ఉంది.”
“గాలి ఒక విచిత్రమైన శబ్దం చేస్తూ వృక్షాలను కదిలిస్తూ వీస్తోంది. కోకిల మధురంగా గానం చేస్తోంది. ఇవన్నీ చూస్తుంటే నాకు గాలి పాట పాడుతున్నట్లు, వృక్షాలన్నీ నాట్యం చేస్తున్నట్లు అనిపిస్తోంది. కోకిల చెట్టు కొమ్మపై ఆసీనురాలై పక్కవాయిద్యంలా కూస్తోంది. నేను ఏదైనా నృత్య ప్రదర్శనకు వచ్చానా అని భ్రాంతి కలుగుతోంది. ఈ సమయంలో సీత నా చెంత ఉంటే ఎంత శోభాయమానంగా ఉండేదో! సీత నా దగ్గర లేకపోవడం వల్ల నేను జీవించి ఉండలేనేమో అనిపిస్తోంది.”
“ఓ లక్ష్మణా! అటు వైపు వీక్షించు! కొండ మీద మగ నెమలి తన పురివిప్పి నాట్యం చేస్తుంటే ఆడ నెమలి దాని చుట్టూ ఎంతో ఆనందంగా ఎలా తిరుగుతోందో చూడు. అవునులే, ఎందుకు తిరగదు? మగ నెమలి భార్య అయిన ఆడ నెమలిని ఎవరూ అపహరించలేదు కదా! అందుకే అది అన్ని క్రీడలూ ఆడుతోంది.
నా హృదయం సీత వద్ద ఉంటుంది. సీత హృదయం నా వద్ద ఉంటుంది. మా ఇద్దరికీ ఉన్నది ఒకే హృదయం. ఆ ఒక్క హృదయం ఆనందించాలంటే ఒకరి చెంత ఒకరం ఉండాలి. అలా లేకపోవడం వల్ల ఈనాడు నా హృదయం ఆనందంగా లేదు. ఇది చైత్ర మాసం కనుక సీత కూడా ఇలాంటి దృశ్యాలనే చూస్తూ ఉంటుంది. పురుషుడనైన నేనే ఇంత వేదన చెందుతుంటే సీత ఇంకెంత దుఃఖం అనుభవిస్తుందో!”
“గతంలో చైత్రమాసంలో ఇలాంటి ఆహ్లాదకరమైన గాలి వీస్తుంటే నేను ఎంతో సంతోషించేవాడిని. ఇప్పుడు అదే గాలి వీస్తుంటే నాకు దుఃఖంగా ఉంది. ఈ పూర్తిగా వికసించిన తామర పువ్వులను సమీపంగా చూస్తుంటే ఆ పువ్వులలోని గాలి నా ముఖానికి తగులుతుంటే ఎలా ఉందో తెలుసా? సీత ముఖం నా ముఖానికి సమీపంగా ఉన్నప్పుడు సీత నాసిక నుండి వెలువడిన ఉచ్చ్వాస వాయువు నా బుగ్గలకు తగిలిన అనుభూతి కలుగుతోంది.
తుమ్మెదలు పువ్వుల మీద వాలి మకరందాన్ని త్రాగి ఎలా ఎగిరిపోతున్నాయో! ఆ దృశ్యం ఎంతో సుందరంగా ఉంది. కానీ నా మనసుకు ఎందుకో ఆనందం కలగడం లేదు. సీత నా చెంత ఉండి అప్పుడప్పుడు హాస్యాలాపనలు చేస్తూ, అప్పుడప్పుడు మంచి మాటలు చెబుతూ ఉంటే ఆమె నోటి నుండి వచ్చే మధురమైన వచనాలతో నిండిన ఈ దృశ్యాన్ని చూస్తేనే నాకు సంతోషంగా ఉంటుంది.”
“సీతను చూడకుండా నేను ఉండలేను, నా శరీరం క్షీణిస్తోంది. నువ్వు అయోధ్యకు వెళ్ళి భరతునికి పట్టాభిషేకం చేయమని చెప్పు,” అని రాముడు ఆర్తిగా అన్నాడు.
లక్ష్మణుడు ప్రతిస్పందిస్తూ, “అన్నయ్యా! స్నేహం, ప్రేమ ఉండాలి. కానీ ఇంతటి విపరీతమైన ప్రేమను భరించడం కష్టం. నీకు ఇంత దుఃఖాన్ని కలిగించిన రావణాసురుడు స్వర్గానికి వెళ్ళినా, పాతాళానికి వెళ్ళి దాక్కున్నా, తన తల్లి గర్భంలోకి ప్రవేశించినా వాడిని మాత్రం విడిచిపెట్టను, తప్పకుండా సంహరిస్తాను.
నువ్వు ఈ దుఃఖాన్ని విడనాడు. దుఃఖిస్తే ఉత్సాహం నశిస్తుంది. ఉత్సాహం ఉంటే ఈ లోకంలో సాధించలేనిది ఏదీ లేదు. ఉత్సాహం క్షీణిస్తే తనలో ఎంత శక్తి ఉన్నా అదంతా భయం చేత, దుఃఖం చేత నిష్ప్రయోజనమవుతుంది. కాబట్టి ఉత్సాహాన్ని పొందు,” అని ఊరడించాడు.
లక్ష్మణుడి మాటలకు రాముడు కొంత ఉపశమనం పొందాడు. ఆ తరువాత రామలక్ష్మణులు ఇద్దరూ ఋష్యమూక పర్వతం వైపు ప్రయాణించారు.
ఋష్యమూక పర్వతంపై సుగ్రీవుని భీతి
ఋష్యమూక పర్వత శిఖరాల నుండి వస్తున్న రామలక్ష్మణులను సుగ్రీవుడు చూసి భయంతో గజగజ వణికిపోయాడు. నారచీరలు ధరించి, ధనుస్సులు పట్టుకుని, అడవిలోని వృక్షాల వైపు చూస్తూ వస్తున్న వారిని చూసి వాలి తనను హతమార్చడానికి వీరిని పంపాడేమోనని భయపడ్డాడు. వెంటనే తన వానర మంత్రుల వద్దకు వెళ్ళి, “చూడండి! ఎవరో ఇద్దరు నార చీరలు ధరించిన బలవంతులు వస్తున్నారు. వారు నన్ను చంపడానికే వస్తున్నారు.
రండి, పారిపోదాము,” అని తన నలుగురు అనుచరులతో కలిసి ఒక శిఖరం నుండి మరొక శిఖరానికి దూకాడు. వారు వస్తున్నారేమో అనే భయంతో అలా ఒక్కో శిఖరాన్ని దాటాడు. వారు అలా దూకుతుంటే వృక్షాలు విరిగిపోయాయి. ఏనుగులు, పులులు భయంతో పరుగులు తీశాయి. అలా కొంతసేపు గెంతుతూ తన మంత్రులతో కలిసి ఒక చోట కూర్చున్నాడు.
వాక్చాతుర్యం కలిగిన హనుమంతుడు సుగ్రీవుడితో, “ఓ సుగ్రీవా! ఎందుకు ఇలా శిఖరాల మీద ఎగురుతున్నావు? ఇక్కడికి వాలి రాడు కదా! వాలికి ఉన్న శాపం వల్ల ఈ పర్వతం మీదకు వస్తే మరణిస్తాడు. నీకు కనిపించిన వారు వాలి కాదు, మరి ఎందుకీ పరుగులు? నువ్వు రాజుగా ఉండవలసిన వాడివి. ఎవరో ఇద్దరిని చూసి నిన్ను హతమార్చడానికే వచ్చారని భయపడి పారిపోతున్నావు.
ఈ చంచలత్వం ఏమిటి? నడకతో, శరీర కదలికలతో, మాటలతో అవతలి వారు ఎటువంటి స్థితిలో ఉన్నారో, ఎందుకు వచ్చారో, వారి మనస్సులలో ఏ భావం ఉందో గ్రహించి, దానికి అనుగుణంగా ప్రవర్తించి, తనను మరియు తన ప్రజలను రక్షించుకోగల సామర్థ్యం ఎవరికి ఉంటుందో వాడే రాజు. అంతే కానీ కనిపించిన ప్రతివాడిని చూసి ఇలా పారిపోతే రేపు నువ్వు రాజ్యాన్ని ఎలా పరిపాలిస్తావు?” అని ప్రశ్నించాడు.
సుగ్రీవుడు బదులిస్తూ, “ఓ హనుమా! నేను ఎందుకు భయపడుతున్నానో తెలుసా? రాజులైన వారు చాలా రహస్యంగా వ్యవహరిస్తారు. వాలి నాకు శత్రువు. నన్ను రాజ్యం నుండి వెళ్లగొట్టాడు. తాను ఈ కొండ మీదకు రాలేడు. నన్ను హతమార్చడం కోసమని తనతో సమానమైన బలవంతులైన ఇద్దరు క్షత్రియులను మునికుమారుల వలె ఇక్కడికి పంపిస్తున్నాడు. అందుకే వారు నిర్భయంగా వృక్షాల వైపు చూస్తూ వస్తున్నారు. వారి చేతుల్లో ధనుస్సులు ఉన్నాయి. అందుకనే నేను భయపడుతున్నాను.
నువ్వు అంతగా చెబుతున్నావు కాబట్టి, ఓ హనుమా! నువ్వు ఒక పని చేయి. నువ్వు ఈ రూపాన్ని విడిచిపెట్టి వేరొక రూపాన్ని పొందు. ఆ రూపంతో ఆ ఇద్దరి దగ్గరికి వెళ్ళు. నా వైపు తిరిగి మాట్లాడు. వారు నా యందు ప్రేమతో వస్తున్నారా? శత్రుత్వంతో వస్తున్నారా? అనే విషయాన్ని బాగా కనిపెట్టు. ప్రేమతో వస్తున్న వారైతే వారిని తీసుకురా. లేకపోతే మనం వేరే మార్గం ఆలోచిద్దాము. అందుకని నువ్వు త్వరగా వెళ్ళు,” అని ఆదేశించాడు.
హనుమంతుడు వెంటనే తన వానర రూపాన్ని విడిచిపెట్టి భిక్షు రూపం (సన్యాసి రూపం) ధరించి, తెలివైన ఆలోచనతో రాముడి దగ్గరికి బయలుదేరాడు. సన్యాసి రూపంలో ఉన్న హనుమంతుడు రాముడి వద్దకు వెళ్ళి నమస్కరించి, “మిమ్మల్ని చూస్తుంటే చాలా వింతగా ఉంది. మీరు రాజర్షుల వలె, తపస్సంపన్నుల వలె ఉన్నారు. అసాధారణమైన కాంతితో ప్రకాశిస్తున్నారు. మీరు నడుచుకుంటూ వస్తుంటే మిమ్మల్ని చూసి అడవిలోని మృగాలన్నీ పారిపోతున్నాయి. మిమ్మల్ని చూసి ఇక్కడున్న సమస్త జీవులు భయపడుతున్నాయి.
మీ తేజస్సు వల్ల ఇక్కడి నదులలోని జలం మరింత ప్రకాశవంతంగా ఉంది. మీరు నడుస్తుంటే సింహాలు నడుస్తున్నాయా అన్నట్లుగా ఉంది. సింహాల యొక్క బలాన్ని మించిన శక్తితో ఉన్నారు. మీ చేతుల్లో ధనుస్సులు, బాణాలు ఉన్నాయి. మిమ్మల్ని చూస్తుంటే ఎటువంటి శత్రువునైనా సంహరించగల పరాక్రమంతో విరాజిల్లుతున్న వారిలా కనిపిస్తున్నారు. గంభీరంగా నడిచే వృషభాల వలె నడుస్తున్నారు. కదిలే పర్వతాల్లా ఉన్నారు. పద్మాల వంటి కన్నులతో ఉన్నారు. జడలు కట్టుకుని ఉన్నారు.
ఈ రూపాలన్నీ ఒకదానితో ఒకటి పొంతన కుదరడం లేదు. మీరు సూర్య చంద్రుల వలె ప్రకాశిస్తున్నారు. విశాలమైన వక్షస్థలంతో ఉన్నారు. మానవ రూపంలో ఉన్న దేవతల్లా ఉన్నారు. పెద్ద భుజాలతో ఉన్నారు. మీ బాహువుల చేత ఈ సమస్త భూమండలాన్ని రక్షించగల వారిలా కనిపిస్తున్నారు. మీరు ఇలా ఎందుకు నడిచి వస్తున్నారు? దీనికి కారణం ఏమిటి? మీ నడుములకు చాలా పెద్ద కత్తులు వేలాడుతున్నాయి. ఆ కత్తులను చూస్తే భయం వేస్తోంది.”
“నేను సుగ్రీవుడి యొక్క మంత్రిని, నన్ను హనుమ అని పిలుస్తారు. అన్నగారైన వాలి చేత తరిమివేయబడిన మా రాజైన సుగ్రీవుడు రాజ్యాన్ని విడిచిపెట్టి ఋష్యమూక పర్వత శిఖరాల మీద నలుగురు మంత్రులతో కలిసి ఉంటున్నాడు. ఆయన ధర్మాత్ముడు. మీతో స్నేహం చేయాలని భావిస్తున్నాడు. మీరు మా ప్రభువుతో ఎందుకు స్నేహం చేయకూడదు? నేను ఎన్నో విషయాలు మాట్లాడుతున్నాను, మీరు నాతో సంభాషించడం లేదు. మీరు మాట్లాడితే వినాలని ఉంది. మీరు మాట్లాడండి,” అని చెప్పి హనుమ నిలబడిపోయాడు. అప్పుడు హనుమంతుడికి రాముడు శ్రీ మహావిష్ణువుగా సాక్షాత్కరించాడు.
రాముడిని చూడగానే సన్యాసి రూపంలో ఉన్న హనుమంతుడు తన సన్యాసి రూపాన్ని విడిచిపెట్టి తన నిజ స్వరూపానికి వచ్చాడు.
రాముడు లక్ష్మణుడితో, “చూశావా లక్ష్మణా! హనుమ ఎలా మాట్లాడాడో, ఆయన మాటలు విన్నావా! ఇలా మాట్లాడేవాడు మంత్రిగా లభిస్తే పనులు ఎందుకు నెరవేరవు? ఇలా మాట్లాడేవాడు ఎదురుగా వచ్చి నిలబడితే కత్తి పట్టి ప్రాణం తీసేద్దాం అనుకున్న వ్యక్తి కూడా కత్తిని ఒరలో దాచేస్తాడు. ఇటువంటి వ్యక్తి మంత్రిగా ఉన్న ఆ రాజు ఎంతో అదృష్టవంతుడు. ఈయన మాట్లాడిన తీరును చూస్తే, ఋగ్వేదం, యజుర్వేదం, సామవేదం తెలియకపోతే ఇలా మాట్లాడలేడు. అన్నిటినీ మించి ఈయన వ్యాకరణాన్ని చాలాసార్లు అధ్యయనం చేశాడు. ఈయనకు ఉపనిషత్తుల అర్థం పూర్తిగా తెలుసు. అందుకనే ఈయన సంభాషించేటప్పుడు కనుబొమ్మలు నిష్కారణంగా కదలడం లేదు. నుదురు కదలడం లేదు. వాక్యం లోపలి నుంచి పైకి వచ్చేటప్పుడు గొణుగుతున్నట్లు లేదు, గట్టిగా లేదు.
ఈయన మాటలు ప్రారంభించిన దగ్గరి నుంచి చివరి వరకూ ఒకే స్వరంతో పూర్తి చేస్తున్నారు. కాళ్ళు, చేతులు, శరీరాన్ని కదపడం లేదు. ఏ శబ్దాన్ని ఎలా ఉచ్చరించాలో, ఎంతవరకు ఉచ్చరించాలో అలా పలుకుతున్నారు. ఇటువంటి వ్యక్తి సుగ్రీవుడికి సచివుడిగా దొరికి మన దగ్గరికి వచ్చి సుగ్రీవుడితో స్నేహం చేయాలని కోరుకుంటున్నాడు. మనం అనుకున్న కోరిక నెరవేరినట్లే. మనం ఎవరిమో! ఈ అరణ్యానికి ఎందుకు వచ్చామో హనుమకు చెప్పు,” అన్నాడు.
లక్ష్మణుడు హనుమంతుడితో ఇలా అన్నాడు, “అయ్యా హనుమా! ఈయన దశరథుడి కుమారుడైన రాముడు. దశరథుడు గొప్ప ధర్మాత్ముడై రాజ్యాన్ని పరిపాలించాడు. ఆయన ఉన్నప్పుడు ఎవరూ ఆయనను ద్వేషించలేదు. ఆయనా ఎవరినీ ద్వేషించలేదు. చతుర్ముఖ బ్రహ్మగారి వలె దశరథుడు లోకులందరి చేత గౌరవింపబడినవాడు. తండ్రి ఆజ్ఞను శిరసావహించి రాముడు అరణ్యానికి వచ్చాడు. ఎవరో ఒక రాక్షసుడు రాముడి భార్య అయిన సీతమ్మను అపహరించాడు.
సీతమ్మను వెతికే ప్రయత్నంలో ఉండగా మాకు కబంధుడనే రాక్షసుడు కనిపించాడు. ఆయనను సంహరించి శరీరాన్ని దహిస్తే ఆయన దివ్యమైన శరీరాన్ని పొంది మమ్మల్ని సుగ్రీవుడితో స్నేహం చేయమని చెప్పాడు. అందుకని మేము ఇక్కడికి వచ్చాము. నేను లక్ష్మణుడిని, రాముడి తమ్ముడని లోకం అంటుంది.
కానీ రాముడి గుణాల వల్ల కలిగిన తృప్తితో, విశేషమైన ఆనందంతో నేను రాముడికి సేవకుడిని అనుకుంటాను. లోకంలో కష్టంలో ఉన్నవారందరూ రాముడికి శరణాగతి చేశారు. రాముడు ఈనాడు సుగ్రీవుడికి శరణాగతి చేస్తున్నాడు. మేము సుగ్రీవుడిని మిత్రుడిగా పొందాలని భావిస్తున్నాము,” అని వివరించాడు.
హనుమంతుడు సంతోషిస్తూ, “ఇంద్రియాలను జయించిన, ధర్మాత్ములైన రామలక్ష్మణులను చూడటం మా సుగ్రీవుడికి కూడా చాలా సంతోషంగా ఉంటుంది. రండి, మిమ్మల్ని తీసుకెళ్తాను,” అని చెప్పి రామలక్ష్మణులను ఇద్దరినీ తన వీపు మీద కూర్చోబెట్టుకుని ఋష్యమూక పర్వత శిఖరాల మీదకు ఎక్కాడు.
