bakthivahini
Soundarya Lahari Telugu Lo
శివశ్శక్త్యా యుక్తో యది భవతి శక్తః ప్రభవితుం
నచే దేవం దేవో న ఖలు కుశలః స్పందితు మపి,
అత స్వా మారాధ్యాం హరిహరవిరించాదిభిరపి
ప్రణంతుం స్తోతుం నా కధ మకృతపుణ్యః ప్రభవతి
తాత్పర్యం: అమ్మా, సర్వశక్తి స్వరూపిణివైన నీతో కలిస్తేనే కదా ఆ పరమేశ్వరుడు కూడా లోకాలను సృష్టించగలుగుతున్నాడు! లేకపోతే, కనీసం కదలడానికైనా ఆయనకు శక్తి ఉండదు. మరి, బ్రహ్మ, విష్ణు, మహేశ్వరులు సైతం పూజించే నిన్ను, పుణ్యం చేసుకోని వారు ఎలా స్తుతించగలరు, ఎలా నమస్కరించగలరు? అది సాధ్యం కాదు కదా!
తనీయాంసం పాంసుం తవ చరణపంకేరుహభవం
విరించి స్సంచిన్వన్ విరచయతి లోకా నవికలాన్,
వహత్యేనం శౌరి: కధమపి సహస్రేసు శిరసాం
హర స్సంక్షుద్యైనం భజతి భసితోద్ధూళనవిధిమ్
తాత్పర్యం: అమ్మా, నీ పాదపద్మాల నుండి రాలే చిన్న ధూళి కణాలను బ్రహ్మదేవుడు జాగ్రత్తగా సేకరించి, వాటితో లోకాలన్నింటినీ ఎలాంటి లోటు లేకుండా సృష్టిస్తున్నాడు. విష్ణుమూర్తి ఆ ధూళిని తన వేయి తలలపైన ఎంతో కష్టపడి మోస్తున్నాడు. ఇక శివుడైతే, ఆ ధూళినే మెత్తగా నూరి, భస్మంగా ఒంటికి పూసుకుంటున్నాడు! చూశావా నీ మహిమ!
అవిద్యానా మంత స్తిమిర మిహిరద్వీప నగరీ
జడానాం చైతన్యస్తబక మకరంద స్రుతి ఝరీ
దరిద్రాణాం చింతామణి గుణనికా జన్మజలధౌ
నిమగ్నానాం దంష్ట్రా మురరిపు వరాహస్య భవతి
తాత్పర్యం: ఓ జగన్మాతా! నీ పాదాల ధూళి మహిమ అద్భుతం. అజ్ఞానమనే చీకట్లో మునిగిన వారికి, అది సూర్యుడు వెలిగే ద్వీపంలోని నగరమంత ప్రకాశాన్ని ఇస్తుంది. బుద్ధి లేని జడులకు, జ్ఞానమనే పూలగుత్తి నుండి జాలువారే తేనె ప్రవాహంలాగా చైతన్యాన్నిస్తుంది. పేదలకు అది కోరిన కోర్కెలు తీర్చే చింతామణి లాంటిది. సంసార సాగరంలో మునిగిపోయిన వారికి, వరాహరూపుడైన శ్రీహరి కోరలా ఆధారమై రక్షిస్తుంది.
త్వదన్యః పాణిభ్యా మభయవరదో దైవతగణ:
త్వమేకా నైవాసి ప్రకటిత వరాభీత్యభినయా,
భయా త్రాతుం దాతుం ఫలమపిచ వాంఛాసమధికం
శరణ్యే లోకానాం తవ హి చరణా వేవ నిపుణా
తాత్పర్యం: జగత్తును రక్షించడంలో దిట్టవైన అమ్మా! నిన్ను తప్ప మిగిలిన దేవతలందరూ చేతులతో వరాలు ఇస్తారు, అభయమిస్తారు. కానీ నువ్వైతే అలా వరాలిచ్చేదానివి, భయాన్ని తొలగించేదానివి అని ప్రత్యేకంగా నటించాల్సిన అవసరం లేదు. ఎందుకంటే, లోకాలకు శరణ్యురాలైన నీ పాదాలే కదా భయం నుండి కాపాడటానికి, కోరుకున్న దానికంటే ఎక్కువ ఫలాన్ని ఇవ్వడానికి సమర్థమైనవి!
హరి స్వా మారాధ్య ప్రణత జన సౌభాగ్య జననీమ్
పురా నారీ భూత్వా పురరిపు మపి క్షోభమనయత్
స్మరో పిత్వాం నత్వా రతినయన లేహ్యేన వపుషా
మునీనా ముప్యంత: ప్రభవతి హి మోహాయి మహతామ్.
తాత్పర్యం: ఓ జననీ! భక్తులకు శుభాలు కలిగించే నిన్ను శ్రీహరి పూజించాడు. అప్పుడాయన అందమైన యువతిగా మారి, శివుడిని కూడా కలవరపరిచాడు. మన్మథుడు కూడా నిన్ను పూజించి, రతీదేవి కళ్ళకు ఇంపుగా కనిపించే శరీరంతో గొప్ప గొప్ప మునుల మనస్సులను సైతం మోహింపజేయగలుగుతున్నాడు. నీ మహిమ ఎంత గొప్పది!
ధను: పౌష్పం మౌర్వీ మధుకరమయీ పంచ విశిఖా:
వసంత స్సామంతో మలయమరు దాయోధనరథ:
తథా ప్యేక స్సర్వం హిమగిరిసుతే కామపి కృపామ్
అపాంగాత్తే లబ్ధ్వా జగదిద మనంగో విజయతే
తాత్పర్యం: ఓ దేవీ, హిమగిరి సుతా! మన్మథుడికి పూల ధనుస్సు, తుమ్మెదల దండ, ఐదు బాణాలు, వసంతుడు మంత్రి, చల్లగాలి రథం – ఇవన్నీ ఉన్నాయి. అయినా సరే, ఒంటరివాడైన ఆ మన్మథుడు నీ కటాక్షం వల్ల, నీ కనుచూపు నుండి అంతులేని దయను పొంది, ఈ లోకాన్నంతటినీ జయిస్తున్నాడు. చూశావా నీ కరుణ ఎంత గొప్పదో!
క్వణత్కాంచీదామా కరికలభకుంభ స్తననతా
పరిక్షీణా మధ్యే పరిణత శరచ్చంద్ర వదనా,
ధునుర్బాణా న్పాశం సృణి మపి దధానా కరతలై:
పురస్తా దాస్తాం నః పురమధితు రాహోపురుషికా
తాత్పర్యం: మొలనూలు గలది, ఏనుగు కుంభస్థలాల్లాంటి స్థనాలతో వంగి ఉన్నది, సన్నని నడుము కలది, శరత్కాలపు నిండు చంద్రుడి వంటి ముఖం కలది, చేతుల్లో ధనుర్బాణాలు, పాశాంకుశాలు ధరించినది, ఆ పరమేశ్వరుడి అహంకార స్వరూపిణి అయిన ఆ దేవి మా ముందు నిలబడి, మమ్మల్ని అనుగ్రహించుగాక!
సుధాసింధోర్మధ్యే సురవిటపివాటీపరివృతే
మణిద్వీపే నీపోపవననతి చింతామణిగృహే
శివాకారే మంచే పరమశివపర్యం క నిలయామ్
భజంతి త్వాం ధన్యా: కతిచన చిదానందలహరీమ్
తాత్పర్యం: ఓ మాతా! అమృత సముద్రం మధ్యలో, కల్పవృక్షాలు నిండిన మణిద్వీపంలో, కడిమి చెట్ల వనం ఉన్న చింతామణి గృహంలో, శివ రూపంలో ఉన్న మంచంపై, పరమశివుడి శయ్యపై కొలువై ఉన్న జ్ఞానానంద లహరివైన నిన్ను కొంతమంది పుణ్యాత్ములు మాత్రమే సేవించగలుగుతున్నారు. నిజంగా వాళ్లే ధన్యులు!
మహీం మూలాధారే క మపి మణిపూరే హుతవహం
స్థితం స్వాధిష్ఠానే హృది మరుత మాకాశముపరి,
మనోపి భ్రూమధ్యే సకలమపి భిత్త్వా కులపథం
సహస్రారే పద్మే సహ రహసి పత్యా విహరసే
తాత్పర్యం: ఓ దేవీ! మూలాధార చక్రంలో భూతత్త్వాన్ని, మణిపూర చక్రంలో జలతత్త్వాన్ని, స్వాధిష్ఠాన చక్రంలో అగ్నితత్త్వాన్ని, హృదయంలోని అనాహత చక్రంలో వాయుతత్త్వాన్ని, దాని పైన ఉన్న విశుద్ధ చక్రంలో ఆకాశతత్త్వాన్ని, భ్రూమధ్యంలోని ఆజ్ఞా చక్రంలో మనస్తత్త్వాన్ని, ఇలా అన్నింటినీ దాటుకుంటూ, సుషుమ్నానాడి మార్గాన్ని ఛేదించుకుంటూ, సహస్రార పద్మంలో నీ వల్లభుడితో ఏకాంతంగా విహరిస్తున్నావు. అమ్మా, నీ యోగశక్తి అపారం!
సుధాధారాసారై శ్చరణయుగళాంతర్విగళితై:
ప్రపంచం సించంతీ పునరపి రసామ్నాయమహస:
అవాప్య స్వాం భూమిం భుజగనిభమధ్యుష్టవలయం
స్వ మాత్మానం కృత్వా స్వపిషి కులకుండే కుహరిణి
తాత్పర్యం: ఓ మహాదేవీ! నీ పాదాల నుండి జాలువారే అమృత ధారలతో ఈ ప్రపంచాన్ని తడుపుతూ, తిరిగి చంద్రబింబం నుండి నీ మూలాధారాన్ని చేరుకుంటావు. ఆ తరువాత, పాములాగా కుండలి రూపాన్ని ధరించి, తన రూపాన్ని చేసుకుని, చిన్న రంధ్రం గల మూలాధార చక్రంలో నిద్రిస్తున్నావు. నీ ఈ లీలావిశేషాలు మా ఊహకు అందవు అమ్మా!
