ఈశానం జగతోస్య వేంకటపతే ర్విష్ణోః పరాం ప్రేయసీమ్
తద్వక్షస్థ్సల నిత్యవాసర సికాం తత్‌ క్షాంతి సంవర్థనీమ్‌
పద్మాలంకృత పాణిపల్లవ యుగాం పద్మాసనస్థాం శ్రియం
వాత్సల్యాది గుణోజ్జ్వలాం భగవతీం వందే జగన్మాతరమ్‌.
భావం
ఈ లోకానికి అధిపతి అయిన శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వామివారి ప్రియమైన లక్ష్మీదేవి, స్వామివారి వక్షస్థలంపై శాశ్వతంగా నివసించుచు, ఆనందమును ప్రసాదిస్తున్నది. ఆమె శాంతి స్వరూపిణిగా, స్వామివారి కరుణను కురిపించే లక్షణమును కలిగి ఉన్నది. కమలములతో అలంకరించబడిన రెండు హస్తములను కలిగి, పద్మాసనముపై కూర్చొని, వాత్సల్యముతో తేజస్సు వెలుగొందుచున్న జగన్మాత లక్ష్మీదేవికి నేను నమస్కారము చేస్తున్నాను.
శ్రీమన్‌ కృపాజలనిధే కృతసర్వలోక
సర్వజ్ఞ శక్త నతవత్సల సర్వశేషిన్‌
స్వామిన్‌ సుశీల సులభాశ్రిత పారిజాత
శ్రీ వేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే.
భావం
శ్రీమంతుడవగు వేంకటేశ్వరా! నీవు దయాసముద్రుడవు. సమస్త లోకములకు సృష్టికర్తవు. సర్వజ్ఞుడవు. సర్వశక్తుడవు. సేవించువారి యెడల వాత్సల్యము కలవాడవు. సర్వస్వతంత్రుడవు. ప్రభువైనవాడవు. సుగుణములు కలవాడవు. ఆశ్రితులకు సులభముగా లభించు కల్పవృక్షమవు. నీ పాదములనే శరణుజొచ్చెదను.
ఆనూపు రార్చిత సుజాత సుగంధి పుష్ప
సౌరభ్య సౌరభకరౌ సమసన్నివేశౌ
సౌమ్యౌ సదానుభవనే పి నవానుభావ్యౌ
శ్రీ వేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే.
భావం
అందెలవరకును వ్యాపించిన మేలిరకపు పూల సువాసనతో పరిమళించేవి, ఎంతో అందమైనవిగా కనిపించేవి, శ్రద్ధతో కూడినవి, ప్రతిదినము దర్శనమిచ్చే పాదములు. కొత్త అనుభూతులను కలిగించే మహిమగలవి. ఆ మహానుభావుడైన శ్రీ వేంకటేశ్వరుని పాదములను నేను శరణు కొఱుతున్నాను.
సద్యో వికాసి సముదిత్త్వర సాంద్రరాగ
సౌరభ్య నిర్భర సరోరుహ సామ్యవార్తామ్‌
సమ్యక్షు సాహస పదేషు విలేలయంతౌ
శ్రీ వేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే
భావం
అప్పుడే వికసించి, మనోహరంగా కనిపించి, గాఢమైన పరిమళంతో నిండియున్న కమలముల పోలికను సత్యముగా వెల్లడించుచున్న శ్రీ వేంకటేశ్వరుని దివ్య పాదములనే నేను శరణాగతుడను అవుతాను.
రేఖామయ ధ్వజ సుధా కలశాత పత్ర
వజ్రాంకుశాంబురహ కల్పక శంఖ చక్రైః
భవ్యై రలంకృత తలౌ పరతత్త్వ చిహ్నైః
శ్రీ వేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే.
భావం
పరాత్పరుని మహిమాన్వితమైన చిహ్నాలు ధ్వజము, అమృత కలశము, ఛత్రము, అంకుశము, పద్మము, కల్పవృక్షము, శంఖము, చక్రము ఈ శుభకర రేఖలతో అలంకృతమైన శ్రీ వేంకటేశ్వరుని పవిత్రమైన పాదములను శరణాగతి కోరుతున్నాను.
తామ్రోదరద్యుతి పరాజిత పద్మరాగౌ
బాహ్మై ర్మహోభి రభిభూత మహేంద్రనీలౌ
ఉద్య న్నఖాంశుభి రుదస్త శశాంకభాసౌ
శ్రీ వేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే.
భావం
పద్మరాగములను మించిన అరుణవర్ణ కాంతిగల పాదములు, ఇంద్రనీలములను అధిగమించిన కాంతిగల చంద్రుని కాంతిని మించిన ప్రకాశముతో మెరిసే గోళ్ళు కలిగిన శ్రీ వేంకటేశ్వరుని పాదములను శరణుగా స్వీకరించెదను.
స ప్రేమ భీతి కమలాకర పల్లవాభ్యాం
సంవాహనేపి సపది క్లమ మాదధానౌ
కాంతావవాఙ్మనసగోచర సౌకుమార్యౌ
శ్రీ వేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే.
భావం
లక్ష్మీదేవి, ప్రేమతోనూ భయంతోనూ తన మృదువైన చేతులతో శ్రీ వేంకటేశ్వరుని పాదములను ఒత్తుచున్నది. అయితే ఆ పాదములు మరింత సౌకుమారమును కలిగి ఉన్నాయి. అవి చెప్పుటకు లేదా ఊహించుటకు కూడా సాధ్యంకాని శోభను కలిగి ఉన్నవి. అటువంటి ఆ పావనమైన పాదములనే నేను శరణు పొందుతున్నాను.
లక్ష్మీ మహీ తదనురూప నిజానుభావ
నీలాది దివ్య మహిషీ కరపల్లవానామ్‌
ఆరుణ్య సంక్రమణతః కిల సాంద్రరాగౌ
శ్రీ వేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే.
భావం
శ్రీదేవి, భూదేవి వారితో సమానమైన నీలాదేవి మొదలైన దివ్య భార్యల పాదపల్లవముల ఎఱ్ఱని కాంతి వారి పాదాలకు సంక్రమించుట వలన మిక్కిలి ఎఱ్ఱగా మెరుస్తున్న శ్రీ వేంకటేశ్వరుని పవిత్ర పాదములను నేను శరణుజొచ్చెదను.
నిత్యా నమద్విధి శివాది కిరీటకోటి
ప్రత్యుప్త దీప్త నవరత్న మహః ప్రరోహైః
నీరాజనా విధి ముదార ముపాదధానౌ
శ్రీ వేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే.
భావం
ప్రతిదినము నమస్కరించుచున్న శివుడు మున్నగు దేవతల కిరీటముల అగ్రభాగమునందు ఉన్నట్టివియు, మిక్కిలి ప్రకాశించునట్టివియు అగు నవరత్నములకాంతి సమూహమువలన నీరాజనమును పొందుచున్నవేమో అనునట్లు శ్రీ వేంకటేశ్వరుని పాదములను శరణు వేడుతున్నాను.
విష్ణోః పదే పరమ ఇత్యుదిత ప్రశంసౌ
యౌ ‘మధ్వ ఉత్స’ ఇతి భోగ్యతయా ప్యుపాత్తౌ
భూయ స్తథేతి తవ పాణితలౌ ప్రతిష్ఠౌ
శ్రీ వేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే.
భావం
ఓ వేంకటేశ్వరా! నీ పాదములు ‘విష్ణోః పదే పరమ’ అని ఋగ్వేదమున స్తుతింపబడినవి. అవి ‘మధ్య ఉత్స’ అనే తేనెయూటలుగా, భవయోగ్యములుగా చెప్పబడినవి. నీవు తిరిగి, నీ హస్త సంజ్ఞతో ‘ఆ మాట వాస్తవము’ అని తెలుపుచున్నావు. అట్టి పవిత్రమైన నీ పాదములనే నేను శరణు వేడుతున్నాను.
పార్థాయ తత్సదృశ సారథినా త్వయైవ
యౌ దర్శితౌ స్వచరణౌ శరణం వ్రజేతి
భూయోపి మహ్య మిహ తౌ కరదర్శితౌ తే
శ్రీ వేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే.
భావం
ఓ వేంకటేశ్వరా! అర్జునునకు తగిన సారథివైన నీవు అతనికి ‘నా పాదములనే శరణు పొందుము’ అని హితమును ఉపదేశించితివి. ఆ పాదములనే ఇప్పుడు నాకు కూడా ‘శరణు పొందుము’ అని హస్తములతో చూపుచున్నావు. అట్టి నీ చరణములనే శరణు పొందెదను.
మున్మూర్ధ్ని కాళియఫణే వికటాటవీషు
శ్రీ వేంకటాద్రి శిఖరే శిరిసి శ్రుతీనామ్
చిత్తే ప్యనన్య మనసాం సమమాహితౌ తే
శ్రీ వేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే.
భావం
ఓ వేంకటేశ్వరా! నా తలపైన, కాళీయుని పడగపైన, దుర్గమారణ్యములందును, శ్రీ వేంకటాచలము యొక్క శిఖరముపైన, ఉపనిషత్తుల యందును, వేఱే ఆలోచన లేక నిన్నే స్మరించువారి మనస్సునందున, నీ పాదములు భేదము లేక సమానంగానే ఉండును. అట్టి నీ పాదములనే శరణు వేడుతున్నాను.
ఆవ్లూన హృష్ట దవనీతల కీర్ణ పుష్పౌ
శ్రీ వేంకటాద్రి శిఖరా భరణాయమానౌ
ఆనంది తాఖిల మనోనయనౌ తవైతౌ
శ్రీ వేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే.
భావం
ఓ వేంకటేశ్వరా! భూమిపైన చల్లబడిన వికసిత పరిమళ పుష్పములు కలిసిన శ్రీ వేంకటాచల శిఖరమునకు అలంకారమైనవిగా, జనుల మనస్సులకు, నేత్రములకు ఆనందమును కలిగించునట్టివిగా ఉన్న నీ పాదములనే శరణంగా అంగీకరించి, ఆ శరణను చేరుకుంటాను.
ప్రాయః ప్రసన్న జనతా ప్రథమావగాహ్యౌ
మాతుః స్తనావివ శిశో రమృతాయమాణౌ
ప్రాప్తౌ పరస్పర తులా మతులాంతరౌ తే
శ్రీ వేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే.
భావం
ఓ వేంకటేశ్వరా! నీ చరణములు దేవుని దయ మరియు ఆశీర్వాదాలతో అశేషమైన జ్ఞానం, శక్తి మరియు సంతోషాన్ని ప్రసాదిస్తాయి. అర్ధవంతమైన సేవ, దైవిక ఆత్మ సంతృప్తి మరియు శ్రద్ధతో నడిపించు ప్రతి వ్యక్తికి నీ అనుగ్రహం ఎప్పటికీ అవసరం. నీ భవ్యమైన స్తానానికి చేరుకునేందుకు, మనస్సు శుద్ధి మరియు శ్రద్ధతో నీ చరణములలో ఆశ్రయం తీసుకోవడం అవసరం. జనుల మనసులో నీ ప్రేమతో పరిపూర్ణమై, ప్రతి దుఃఖం దూరమవుతుంది.
సత్త్వోత్తరై స్సతత సేవ్యపదాంబుజేన
సంసార తారక దయార్ద్ర దృగంచలేన
సౌమ్యోపయంతృ మునినా మమ దర్శితౌ తే
శ్రీ వేంకటేశ చరణౌ శరణం ప్రపద్యే.
భావం
ఓ వేంకటేశ్వరా! మీరు సాత్త్విక గుణములు కలిగిన భక్తులచే సేవించబడే స్వరూపం కలిగి ఉన్నారు ఇది మీ అనుగ్రహం మరియు దయా పరవశం. మీ కంటి చూపుతో ప్రపంచ సంబంధములను వదిలివేయు దయామయుడైన స్వామి, మణవాళ మహాముని ద్వారా మీరు చూపిన పాదాలు నాకు ప్రాప్తించాయి. ఈ పాదములు పట్ల నేను వినయంగా శరణాగతి కోరుతున్నాను. మీరు రక్షణ ఇచ్చే పవిత్ర పాదాలు మనసు, ఆత్మను శుద్ధి చేసి, నా పాపములను తొలగించి నాకు ఉత్కృష్టమైన మోక్షమును ప్రసాదించే దివ్య ఆయుధంగా మారాయి.
శ్రీశ శ్రియా ఘటికయా త్వదుపాయభావే
ప్రాప్యే త్వయి స్వయముపే యతయా స్ఫురంత్యా
నిత్యాశ్రితాయ నిరవద్య గుణాయ తుభ్యం
స్యాం కింకరో వృషగిరీశ నజాతు మహ్యమ్‌.
భావం
ఈ శ్లోకంలో శ్రీ వేంకటేశ్వరుని పరమ పూజ్యుడిగా గౌరవిస్తూ, ఆయనను మోక్ష మార్గానికి ఉపాయంగా , ప్రాప్యుడిగా చర్చించారు. లక్ష్మీ దేవి ఎప్పుడూ ఆయన ఆశ్రయమే పొందుతూ, ఆయనలోనే ఆశ్రయాన్ని కనిపెడుతుంది. మీరు దోషరహిత, నిరవత్యమైన గుణాలతో భక్తులకు దయతో సేవ చేయడానికి, వారి శరణాగతం స్వీకరించడానికి సిద్ధంగా ఉంటారు.