bakthivahini
Varalakshmi Devi Mangala Harathi
రమణీ మంగళ మనరే కమలాలయకు నిటు
సమద కుంజర యానకూ, సకల సుకృత నిధానకు ॥రమణీ॥
కమల రిపు బింబాననకు, కరకమల భక్తాభిమానకు
లలిత పల్లవ పాణికి, జలధర నిభ, వేణికి, ॥రమణీ॥
జలజలోచను రాణికి సాధు సుగుణ శ్రేణికి
కలుములీనెడి మొలక నవ్వుల కలికి తలిరుబోణికి ॥రమణీ॥
సారస దళ నేత్రికి, చారు మంగళ గాత్రికి
భూరి కరుణా ధాత్రికి, సర్వ వనితా మైత్రికి ॥రమణీ॥
సకల దురిత లవిత్రికి, క్షీర పారావార పుత్రికి
పోషి తాశ్రిత లోకకూ, దురిత కానన దావకు ॥రమణీ॥
శేష వాహన జలజలోచన శ్రీకరానంగావలోకకు ॥రమణీ మంగళ॥
భావం
“రమణీ మంగళం అనరే కమలాలయకు నిటు” అనే పల్లవి లక్ష్మీదేవికి శుభం కలగాలని, ఆమెను స్తుతించాలని పిలుపునిస్తుంది. లక్ష్మీదేవి తామరపువ్వులలో నివసించేది కాబట్టి “కమలాలయ” అని సంబోధించారు.
- సమద కుంజర యానకు, సకల సుకృత నిధానకు: ఆమె మదించిన ఏనుగు నడక వంటి అందమైన నడక కలది, మరియు సమస్త పుణ్యాలకు నిధి వంటిది.
- కమల రిపు బింబాననకు, కరకమల భక్తాభిమానకు: తామరపువ్వుకు శత్రువైన చంద్రబింబం వంటి ముఖం కలది (చంద్రుడు రాత్రి పూసే కలువ పూలకు మిత్రుడు, పగలు పూసే తామర పూలకు శత్రువు). తన చేతులతో భక్తులను అభిమానించి రక్షించేది.
- లలిత పల్లవ పాణికి, జలధర నిభ, వేణికి: కోమలమైన చిగురుటాకు వంటి చేతులు కలది, మేఘం వంటి నల్లని జడ కలది.
- జలజలోచను రాణికి సాధు సుగుణ శ్రేణికి: తామరపువ్వుల వంటి కన్నులు గల శ్రీమహావిష్ణువుకు రాణి, మంచి గుణాల సమూహం కలది.
- కలుములీనెడి మొలక నవ్వుల కలికి తలిరుబోణికి: అందాన్ని వెదజల్లే లేత నవ్వులు గల అందమైన, లేత తీగ వంటి శరీరంతో ఉన్న స్త్రీ.
- సారస దళ నేత్రికి, చారు మంగళ గాత్రికి: తామర రేకుల వంటి కన్నులు కలది, అందమైన మరియు శుభకరమైన శరీరం కలది.
- భూరి కరుణా ధాత్రికి, సర్వ వనితా మైత్రికి: అధికమైన దయను కలిగి ఉండేది, సమస్త స్త్రీలకు స్నేహితురాలు.
- సకల దురిత లవిత్రికి, క్షీర పారావార పుత్రికి: సమస్త పాపాలను తొలగించేది, పాల సముద్రం కుమార్తె (లక్ష్మీదేవి పాల సముద్ర మధనం నుండి ఉద్భవించింది).
- పోషి తాశ్రిత లోకకూ, దురిత కానన దావకు: ఆశ్రయించిన లోకాలను పోషించేది, పాపాలు అనే అడవికి అగ్ని వంటిది (పాపాలను నాశనం చేసేది).
- శేష వాహన జలజలోచన శ్రీకరానంగావలోకకు: శేషుడిని వాహనంగా కలవాడు, తామర కన్నులు గలవాడు అయిన శ్రీమహావిష్ణువును ప్రేమగా చూసేది.
ఈ మంగళ హారతి లక్ష్మీదేవి యొక్క అందాన్ని, గుణాలను, మహిమలను కీర్తిస్తూ, ఆమెకు మంగళం పాడుతుంది.
