bakthivahini
Gajendra Moksham Telugu
అవనీనాథ! గజేంద్రుఁడై మకరితో నాలంబు గావించె మున్
ద్రవిడాధీశుఁ డతండు పుణ్యతముఁ డింద్రద్యుమ్ననాముండు
వైష్ణవముఖ్యుండు గృహీతమౌననియతిన్ సర్వాత్ము నారాయణున్
సవిశేషంబుగఁ బూజ చేసెను మహాశైలాగ్రభాగంబునన్
అర్థాలు
- అవనీనాథ! = ఓ పరీక్షిన్మహారాజా!
- గజేంద్రుఁడై = గజరాజుగా ఉండి
- మకరితోన్ = మొసలితో
- అలంబు = యుద్ధము
- గావించె = చేసినవాడు
- మున్ = ఇంతకుముందు, పూర్వజన్మలో
- తతండు = ఆతడు
- ద్రవిడాధీశుఁడు = ద్రవిడ దేశమునకు రాజు
- పుణ్యతముఁడు = మిక్కిలి పవిత్రుడైనవాడు
- ఇంద్రద్యుమ్ననాముండు = ఇంద్రద్యుమ్నుడు అను పేరు గలవాడు
- వైష్ణవముఖ్యుండు = విష్ణు భక్తులలో శ్రేష్ఠుడు
- గృహీతమౌననియతిన్ = స్వీకరించిన మౌనము అను నియమముతో (మౌన వ్రతంతో)
- సర్వాత్మున్ = అందరి ఆత్మయందుండువాడు, అందరికీ ఆత్మ స్వరూపుడైన
- నారాయణున్ = శ్రీమన్నారాయణుని, విష్ణుమూర్తిని
- మహాశైలాగ్రభాగంబునన్ = గొప్ప పర్వతశిఖరము యొక్క చివరి భాగమున (పర్వతాగ్రంపై)
- సవిశేషంబుగన్ = చాలాగొప్పగా, ప్రత్యేక శ్రద్ధతో
- పూజ చేసెను = అర్చన చేసెను
తాత్పర్యము
ఓ పరీక్షిన్మహారాజా! గజరాజు తన గత జన్మలో ఇంద్రద్యుమ్నుడు అనే పేరుగల మహారాజు. ఆయన ద్రవిడ దేశాన్ని పాలించేవాడు. ఆయన మిక్కిలి పుణ్యుడు, విష్ణు భక్తులలో శ్రేష్ఠుడు. ఆ ఇంద్రద్యుమ్నుడు ఒక గొప్ప పర్వత శిఖరంపై (మలయాచలంపై), మౌన వ్రత నియమంతో, సర్వాంతర్యామి అయిన శ్రీమన్నారాయణుడిని అత్యంత విశేషంగా పూజించాడు. (ఈ పూర్వజన్మ పుణ్యఫలంగానే అతడు తదుపరి గజరాజుగా జన్మించి, మొసలితో పోరాడి, నారాయణుని అనుగ్రహంతో మోక్షం పొందాడు).
బక్తివాహిని – గజేంద్ర మోక్షం విభాగం
భగవంతుని పట్ల నిజమైన భక్తికి ఉన్న శక్తి అనంతం. ఒకే ఒక్క ఆప్యాయమైన పిలుపుతో, సర్వాంతర్యామి అయిన భగవంతుడు వైకుంఠం నుండి వచ్చి తన భక్తులను రక్షిస్తాడు. ఈ సత్యాన్ని నిరూపించే అత్యద్భుతమైన కథే గజేంద్ర మోక్షం. ఇది కేవలం పౌరాణిక గాథ కాదు, జీవితంలో మనం ఎదుర్కొనే కష్టాల్లో ధైర్యాన్ని, భక్తిని ఎలా కాపాడుకోవాలో నేర్పే అమూల్యమైన సందేశం.
గజేంద్రుని పూర్వజన్మ: ఇంద్రద్యుమ్నుని గొప్పతనం
ఓ పరీక్షిన్మహారాజా! గజేంద్రుడు గత జన్మలో ఇంద్రద్యుమ్నుడు అనే ద్రావిడదేశ రాజు. ఆయన:
- గొప్ప విష్ణుభక్తుడు
- మహా పుణ్యాత్ముడు
- ధర్మసంపన్నుడుగా ప్రసిద్ధి చెందినవాడు
ఈ మహారాజు మలయాచల పర్వతంపై తపస్సు చేస్తూ, మౌనవ్రతాన్ని పాటిస్తూ, శ్రీమహావిష్ణువును ప్రార్థిస్తూ కాలం గడిపేవాడు. పంచేంద్రియాలపై నియంత్రణతో, లోకానికి దూరంగా, తన అంతరాత్మతో నారాయణుడిని ఆరాధించేవాడు.
ఈ గొప్ప పూర్వజన్మ పుణ్యఫలంతోనే ఆయన తదుపరి జన్మలో గజరాజుగా జన్మించాడు.
గజరాజుగా జననం, కష్టాల బంధనం
పూర్వజన్మలో పుణ్యాత్ముడైనప్పటికీ, ఈ గజరాజు జన్మలో ఒకసారి మొసలితో పోరాడవలసి వచ్చింది. ఈ పోరాటంలో:
- నీటిలో మొసలి గజేంద్రుడిని గట్టిగా పట్టుకుంది.
- ఎంత బలంతో పోరాడినా బయటపడలేకపోయాడు.
- కుటుంబ సభ్యుల సహాయం కూడా పనికి రాలేదు.
- చివరికి మిగిలిన ఒకే ఒక్క ఆశ – నారాయణుడిని స్మరించడం.
ఈ తరుణంలో గజేంద్రుడు తన పూర్వజన్మ సుకృతాన్ని గుర్తుకు తెచ్చుకుని, “నారాయణా!” అని గట్టిగా పిలిచాడు.
ఒకే పిలుపు – పరమాత్మ ప్రత్యక్షం
మనం ఎంత గాఢంగా పిలిస్తే, భగవంతుడు అంత త్వరగా స్పందిస్తాడు. ఆ పిలుపులోనే మహత్తు ఉంది.
నారాయణుడు గజేంద్రుని రక్షించిన తీరు:
- శీఘ్రంగా వైకుంఠం నుండి గరుడవాహనంపై బయలుదేరాడు.
- గజేంద్రుని బాధను చూసి, అతని భక్తికి ముగ్ధుడయ్యాడు.
- సుదర్శన చక్రంతో మొసలిని సంహరించాడు.
- గజేంద్రునికి మోక్షాన్ని ప్రసాదించాడు.
ఇది కేవలం ఒక గజరాజు విజయం కాదు. ఇది భక్తికి విజయం, నమ్మకానికి గెలుపు, మరియు ధైర్యానికి బలమైన బోధన.
గజేంద్ర మోక్షం: జీవిత పాఠాలు
గజేంద్ర మోక్షం కేవలం ఒక భక్తి కథ కాదు, ఇది మన దైనందిన జీవితానికి వర్తించే గొప్ప జీవిత బోధ.
| సంఘటన | అర్థం |
|---|---|
| ఇంద్రద్యుమ్నుని తపస్సు | సత్కార్యాలు వ్యర్థం కావు. వాటి ఫలితం ఏదో రూపంలో తప్పక లభిస్తుంది. |
| మొసలితో పోరాటం | సమస్యలు చుట్టుముట్టినప్పుడు కూడా మన ధైర్యంతో ముక్తి సాధ్యమే. |
| నారాయణుని పిలుపు | చివరి ఆశగా భగవంతుని స్మరణమే పరిపూర్ణ సాధన. |
| మోక్షం | సుదీర్ఘ కృషికి, భక్తికి లభించే ఫలమే మోక్షం. |
మానవునిగా మన బాధల పాఠాలు
జీవితంలో అనేక ఆటంకాలు ఎదురవుతాయి – అవి మన ఆశలను, శాంతిని బంధిస్తాయి.
అలాంటి సమయాల్లో ధైర్యం కోల్పోవద్దు.
మనం చేసిన ధర్మకార్యాలు, భక్తిపూర్వకంగా నడిపిన జీవిత మార్గం, చివరికి మనల్ని రక్షిస్తాయి.
ఒక్క గాఢమైన పిలుపు, ఒక్క నిజమైన నమ్మకం, మన జీవితాన్ని మారుస్తాయి.
గజేంద్ర మోక్షం – ఒక భక్తి గీతం
ఈ కథను ప్రతి ఉదయం స్మరించుకుంటే మనసు ధైర్యంగా ఉంటుంది.
శంకరాచార్యుల సూక్తి: “భజగోవిందం భజగోవిందం గోవిందం భజమూఢమతే” (ఓ మూఢుడా, గోవిందుని భజించు. ధనాన్ని కాదు, భగవంతుని నమ్ము.)
ముగింపు
ఈ జీవితంలో ప్రతి సమస్యకు ఒక పరిష్కారం ఉంటుంది. ఆ పరిష్కారం కోసం మనం నమ్మకం, ధైర్యం, భక్తి కలిగి ఉండాలి. గజేంద్రుని వలె చివరి శ్వాస వరకు పోరాడండి – భగవంతుడు మీ పక్కనే ఉన్నాడని నమ్మండి.
🌿 ఈ కథ మన హృదయంలో పదిలంగా ఉండి, ప్రతి క్షణం సరైన మార్గంలో నడిపించాలి. 🌿
