bakthivahini
Ganga Stotram in Telugu
గంగా నది హిందూ సంస్కృతిలో అత్యంత పవిత్రమైనదిగా, జీవనదిగా పూజలందుకుంటుంది. సాక్షాత్తు పరమశివుని జటాజూటం నుండి ఉద్భవించి, భూమికి తరలివచ్చిన ఈ పుణ్యనదిని “గంగా మాత”గా కొలుస్తారు. ఈ గంగా స్తోత్రం గంగాదేవి మహిమలను, ఆమె అనుగ్రహంతో లభించే ప్రయోజనాలను వివరిస్తుంది. ఈ దివ్య స్తోత్రంలోని కొన్ని భాగాలను, వాటి తాత్పర్యాలను ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.
గంగా స్తోత్రం – శ్లోకాలు, తాత్పర్యాలు, విశేషాలు
ధ్యాన శ్లోకం
దేవి! సురేశ్వరి! భగవతి! గంగే త్రిభువనతారిణి తరళతరంగే!
శంకరమౌళివిహారిణి! విమలే! మమ మతిరాస్తాం తవ పదకమలే!
ఓ దేవీ! దేవతలకు అధిపతివైన దానా! భగవతీ! చలించే తరంగాలతో మూడు లోకాలను తరింపజేసే గంగాదేవీ! శంకరుని శిరస్సుపై విహరించే దానా! స్వచ్ఛమైన దానా! నా మనస్సు ఎల్లప్పుడూ నీ పాదపద్మాల వద్దే లగ్నమై ఉండాలని కోరుకుంటున్నాను. విశేషం: ఈ శ్లోకం గంగాదేవి సర్వోన్నతత్వాన్ని, ఆమె దివ్యమైన ఉనికిని, ముల్లోకాలకు రక్షకురాలిగా ఆమె పాత్రను వివరిస్తుంది. భక్తులు ఆమె పాదాలపై మనస్సును నిలిపి ధ్యానించాలని కోరుకుంటున్నారు.
భాగీరథి! సుఖదాయిని మాతః! తవ జలమహిమా నిగమే ఖ్యాతః
నాహంజానే తవ మహిమానం పాహి కృపామయి! మామజ్ఞానమ్
ఓ భాగీరథీ (భగీరథునిచే తీసుకురాబడిన దానా)! సుఖాన్ని ప్రసాదించే జననీ! నీ జలముల మహిమ వేదాలలో ఎంతో ప్రసిద్ధి చెందింది. నీ మహిమను నేను పూర్తిగా తెలుసుకోలేను. దయగల దానా! నన్ను రక్షించు, నా అజ్ఞానాన్ని తొలగించు. విశేషం: గంగా జలం యొక్క పవిత్రతను, మహిమను వేదాలు కీర్తిస్తాయని, ఆమె కరుణతో అజ్ఞానాన్ని తొలగించి రక్షించమని ఇక్కడ వేడుకుంటున్నారు.
హరిపదపాద్యతరంగిణి! గంగే హిమవిధుముక్తాధవళతరంగే!
దూరీకురు మమ దుష్కృతిభారం కురు కృపయా భవసాగరపారమ్
విష్ణువు పాదాల నుండి ఉద్భవించిన గంగాదేవీ! మంచు, చంద్రుడు, ముత్యాల వలె తెల్లని తరంగాలు కల దానా! నా పాపభారాన్ని తొలగించు. దయతో నన్ను ఈ సంసార సాగరాన్ని దాటించు. విశేషం: గంగా నది విష్ణు పాదాల నుండి ప్రవహించిందని, దాని పవిత్రత వల్ల పాపాలు తొలగి, జనన మరణ చక్రం నుండి విముక్తి లభిస్తుందని నమ్మకం.
తవ జలమమలం యేన నిపీతం పరమపదం ఖలు తేన గృహీతమ్
మాతర్గంగే! త్వయి యో భక్తః కిల తం ద్రష్టుం న యమః శక్తః
నీ స్వచ్ఛమైన నీటిని ఎవరు తాగుతారో, వారు నిశ్చయంగా మోక్షాన్ని పొందుతారు. ఓ గంగా మాతా! నీ పట్ల ఎవరికి భక్తి ఉంటుందో, వారిని యముడు (మృత్యు దేవత) కూడా చూడలేడు (అంటే వారు మరణ భయం నుండి విముక్తి పొందుతారు). విశేషం: గంగా జలం కేవలం భౌతికమైన పవిత్రతనే కాకుండా, ఆధ్యాత్మిక శుద్ధిని, మోక్షాన్ని ప్రసాదిస్తుందని, గంగా భక్తులు యమ భయం లేకుండా ఉంటారని ఈ శ్లోకం నొక్కి చెబుతుంది.
పతితోద్ధారిణి! జాహ్నవి! గంగే! ఖండితగిరివరమండితభంగే!
భీష్మజనని! హే! మునివరకన్యే! పతితనివారిణి! త్రిభువనధన్యే
పతనం చెందిన వారిని ఉద్ధరించేదానా! జాహ్నవీ! గంగా! పర్వతాలను తాకి, అలంకరించబడిన తరంగాలతో ప్రవహించే దానా! భీష్ముని తల్లివైన దానా! ఓ మునిశ్రేష్ఠురాలి కుమార్తెవైన దానా! పతనము నుండి నివారించే దానా! మూడు లోకాలలో ధన్యురాలైన దానా! విశేషం: గంగా నదిని ‘జాహ్నవి’ (జహ్ను మహర్షి కుమార్తె), ‘భీష్మజనని’ (భీష్మునికి తల్లి) అని సంబోధించడం ద్వారా ఆమె పౌరాణిక ప్రాముఖ్యతను, వంశ సంబంధాలను వివరిస్తుంది. ఆమె పావనత్వం వల్ల పతితులను సైతం ఉద్ధరిస్తుందని తెలియజేస్తుంది.
కల్పలతామివ ఫలదాం లోకే ప్రణమతి యస్త్వాం న పతతి శోకే
పారావారవిహారిణి! గంగే! విముఖయువతి కృత తరళాపాంగే!
లోకంలో కల్పలత వలె కోరికలను తీర్చే దానా! నిన్ను నమస్కరించే వారు దుఃఖంలో పడరు. సముద్రంలో విహరించే గంగాదేవీ! విముఖ యువతులచే చలించే చూపులతో ఉన్న దానా! విశేషం: గంగాదేవిని కల్పలతతో పోల్చడం ద్వారా ఆమె కోరిన కోరికలను తీర్చే శక్తిని కలిగి ఉందని, ఆమెను నమ్మిన వారికి దుఃఖం ఉండదని తెలియజేస్తుంది.
తవ చేన్మాతః! స్రోతస్స్నాతః పునరపి జఠరే సో పి న జాతః
నరకనివారిణి! జాహ్నవి! గంగే! కలుషవినాశిని! మహిమోత్తుంగే
ఓ మాతా! నీ ప్రవాహంలో స్నానం చేసిన వారు మళ్ళీ తల్లి గర్భంలో జన్మించరు (అంటే పునర్జన్మ నుండి విముక్తి పొందుతారు). నరకాన్ని నివారించే జాహ్నవి! గంగా! పాపాలను నాశనం చేసే దానా! అత్యున్నత మహిమలు కల దానా! విశేషం: గంగా స్నానం పునర్జన్మ రాహిత్యాన్ని ప్రసాదిస్తుందని, నరక బాధల నుండి విముక్తి కల్పిస్తుందని, పాపాలను పూర్తిగా నాశనం చేస్తుందని ఈ శ్లోకం స్పష్టం చేస్తుంది.
పునరసదంగే పుణ్యతరంగే! జయ జయ జాహ్నవి! కరుణాపాంగే!
ఇంద్రమకుటమణిరాజిత చరణే! సుఖదే! శుభదే! భృత్యశరణ్యే!
పవిత్రమైన తరంగాలతో మళ్ళీ పుణ్య స్వరూపిణి అయిన దానా! దయగల చూపులు కల జాహ్నవీ! నీకు విజయం చేకూరుగాక! ఇంద్రుని కిరీటంలోని మణులతో ప్రకాశించే పాదాలు కల దానా! సుఖాన్నిచ్చే దానా! శుభాన్నిచ్చే దానా! నీ సేవకులకు శరణ్యమైన దానా! విశేషం: గంగాదేవి పాదాలు ఇంద్రుని కిరీటంలోని మణులతో ప్రకాశిస్తాయని, ఆమె సుఖాన్ని, శుభాన్ని ప్రసాదించి, తన భక్తులకు రక్షకురాలిగా ఉంటుందని ఈ శ్లోకం వివరిస్తుంది.
రోగం శోకం తాపం పాపం హర మే భగవతి కుమతికలాపమ్
త్రిభువనసారే వసుధాహారే త్వమసి గతిర్మమ ఖలు సంసారే
ఓ భగవతీ! నా రోగం, దుఃఖం, తాపం (మానసిక బాధ), పాపం మరియు నా చెడు ఆలోచనల సమూహాన్ని తొలగించు. మూడు లోకాలకు సారాంశమైన దానా! భూమికి ఆభరణం వంటి దానా! ఈ సంసార సాగరంలో నువ్వే నాకు గతి (ఆశ్రయం). విశేషం: భక్తుడు గంగాదేవిని అన్ని రకాల బాధల నుండి, పాపాల నుండి విముక్తి కల్పించమని, ఈ సంసార చక్రంలో తనకు ఆమెయే ఏకైక ఆశ్రయమని వేడుకుంటున్నాడు.
అలకానందే! పరమానందే! కురు కరుణామయి కాతరవంద్యే
తవ తటనికటే యస్య నివాసః ఖలు వైకుంఠే తస్య నివాసః
అలకానందా! పరమానంద స్వరూపిణీ! దయగలదానా! భయంతో నిన్ను పూజించే వారికి కరుణను చూపుము. నీ ఒడ్డున నివసించే వారికి నిశ్చయంగా వైకుంఠంలో నివాసం లభిస్తుంది. విశేషం: గంగా నది ఒడ్డున నివసించడం వల్ల వైకుంఠ ప్రాప్తి లభిస్తుందని, ఆమె కరుణతో భయగ్రస్తులకు ఆశ్రయం కల్పిస్తుందని ఈ శ్లోకం చెబుతుంది.
వరమిహ నీరే కమఠో మీనః కింవా తీరే శరటః క్షీణః
అథవా శ్వపచో మలినో దీనః తవ నహి దూరే నృపతికులీనః
నీ నీటిలో తాబేలుగా లేదా చేపగా ఉండటం మంచిది, లేదా నీ ఒడ్డున బలహీనమైన బల్లిగా ఉండటం మంచిది, లేదా మురికి మరియు దీనమైన చండాలుడిగా (మాలవాడు) ఉండటం మంచిది. నీకు రాజు (కులీనుడు) మరియు సాధారణ వ్యక్తి దూరం కాదు (అందరూ సమానమే). విశేషం: గంగాదేవి దృష్టిలో అందరూ సమానమేనని, రాజులైనా, పేదలైనా, కీటకాలైనా, ఆమె సాన్నిధ్యంలో ఉండటమే గొప్ప భాగ్యమని ఈ శ్లోకం తెలియజేస్తుంది. ఆమె నీటిలో జీవించడం లేదా ఆమె తీరంలో ఉండటం స్వర్గతుల్యమని భావం.
భో! భువనేశ్వరి! పుణ్యే! ధన్యే! దేవి! ద్రవమయి! మునివరకన్యే!
గంగాస్తవమిదమమలం నిత్యం పఠతి నరో యః స జయతి సత్యమ్
ఓ భువనేశ్వరీ! పవిత్రురాలా! ధన్యురాలా! దేవీ! ద్రవరూపిణీ (నీటి రూపంలో ఉన్న దానా)! మునిశ్రేష్ఠుడైన జహ్నువు కుమార్తె! ఈ స్వచ్ఛమైన గంగా స్తోత్రాన్ని ప్రతిరోజూ పఠించే వ్యక్తి నిజంగా విజయం సాధిస్తాడు. విశేషం: గంగా స్తోత్ర పఠనం వల్ల లభించే ఫలితాన్ని ఈ శ్లోకం స్పష్టం చేస్తుంది – నిత్యం పఠించేవారు జీవితంలో విజయం సాధిస్తారు.
యేషాం హృదయే గంగాభక్తిః తేషాం భవతి సదా సుఖముక్తిః
మధురాకాంతాపజ్జటి కాభిః పరమానందకలితలలితాభిః
ఎవరి హృదయంలో గంగాభక్తి ఉంటుందో, వారికి ఎల్లప్పుడూ సుఖం మరియు మోక్షం లభిస్తాయి. మధురమైన, మనోహరమైన పదాలతో (గంగా స్తోత్రం) పఠించడం ద్వారా పరమానందం కలుగుతుంది. విశేషం: హృదయంలో గంగాదేవి పట్ల భక్తి ఉన్నవారికి సుఖం, మోక్షం లభిస్తాయని, ఈ స్తోత్రంలోని మధురమైన పదాలు పరమానందాన్ని ఇస్తాయని తెలియజేస్తుంది.
గంగాస్తోత్రమిదం భవసారం వాంఛితఫలదం విమలం సారమ్
శంకరసేవక శంకరరచితం పఠతి సుఖీ స్తవ ఇతి చ సమాప్తః
ఈ గంగా స్తోత్రం సంసారానికి సారం (ముఖ్యమైనది), కోరిన ఫలితాలను ఇచ్చేది, స్వచ్ఛమైన సారాంశం. శంకరుని సేవకుడు (శంకరాచార్యులు) రచించిన దీనిని ఎవరు పఠిస్తారో, వారు సంతోషంగా ఉంటారు. ఈ స్తోత్రం ఇక్కడితో ముగుస్తుంది. విశేషం: ఈ స్తోత్రం ఆదిశంకరాచార్యులచే రచింపబడిందని, ఇది సంసార సారాన్ని, కోరిన కోరికలను తీర్చే శక్తిని కలిగి ఉందని, దీనిని పఠించేవారు సంతోషంగా ఉంటారని ఫలశ్రుతి తెలియజేస్తుంది.
ముగింపు
గంగా స్తోత్రం కేవలం ఒక ప్రార్థన మాత్రమే కాదు, ఇది గంగా మాత దివ్య మహిమలకు, ఆమె పవిత్రతకు, మరియు ఆమె అనుగ్రహంతో లభించే అపారమైన ప్రయోజనాలకు నిదర్శనం. పాపాలను హరించి, మోక్షాన్ని ప్రసాదించే శక్తి గంగా జలానికి, ఆమె నామ స్మరణకు ఉందని ఈ స్తోత్రం స్పష్టం చేస్తుంది.
ఆరోగ్యం, ఐశ్వర్యం, జ్ఞానం, శాంతి, మరియు అంతిమంగా మోక్షం – ఈ అన్నింటినీ గంగాదేవి తన భక్తులకు ప్రసాదిస్తుంది. ఈ గంగా స్తోత్రాన్ని నిత్యం పఠించడం ద్వారా మనం శారీరక, మానసిక, ఆధ్యాత్మిక శుద్ధిని పొందగలం. గంగా మాతా కరుణా కటాక్షాలు మనందరిపై ఎల్లప్పుడూ ఉండాలని ఆశిస్తూ, ఆమె పాదపద్మాలకు శతకోటి ప్రణామాలు.
