దశరథుని ఆవేదన
Ramayanam Story in Telugu- కొంతసేపటికి దశరథుడికి స్పృహ వచ్చిన తర్వాత కైకేయి ఇలా అంది
“ఏమండీ! మీరు ఇక్ష్వాకు వంశంలో పుట్టానని, సత్య ధర్మాలను పాటిస్తున్నానని, నాకు రెండు వరాలు ఇచ్చానని చెప్పారు. నేను ఆ రెండు వరాలు అడిగేసరికి మీకు ఇంత కష్టం కలిగిందా?”
కైకేయి తన మాటల్లో దృఢత్వాన్ని చూపిస్తూ, తనకు ఇచ్చిన వరాలు తప్పకుండా తీర్చాలని పట్టుబట్టింది. దశరథుడు బాధతో విలవిలలాడుతూ, తన భార్య మీద కూడా తీవ్రంగా కోపగించి, ఆమెను వదిలిపెట్టాలని కూడా అన్నాడు.
ధర్మ నిష్ఠత – పురాతన ఉదాహరణలు
రాజు | ధర్మపాలన | సంఘటన |
---|---|---|
శిబి చక్రవర్తి | శరణాగత రక్షణ | తన శరీర మాంసాన్ని కోసి, పావురాన్ని రక్షించాడు |
అలర్కుడు | వచన నిబద్ధత | తన రెండు కళ్ళను బ్రాహ్మణుడికి ఇచ్చాడు |
ఈ ఉదాహరణలతో కైకేయ దశరథుని ధర్మభ్రష్టుడిగా చూపించాలని ప్రయత్నించింది. తన వంశంలో జన్మించిన రాజులు సత్యానికి కట్టుబడి ఉన్నారని గుర్తుచేసింది.
దశరథుని దుఃఖం
దశరథుడు కైకేయ మాటలు విని తీవ్రంగా ఆవేదన చెందాడు. “రాముడిని అరణ్యానికి పంపమంటే నేను ఎలా అంగీకరిస్తాను?” అని మూర్ఛ పోయాడు. 15 సార్లు స్పృహతప్పి పడిపోయాడు. తాను కైకేయను వివాహం చేసుకున్నందుకు పశ్చాత్తాపపడుతూ, ఆమెను త్యజించాలని నిర్ణయించుకున్నాడు.
శ్లోకం
అహో ధిగ్ధిగియం లోకే, కైకేయి నిష్కృపా స్త్రియా
యా న పశ్యతి ధర్మస్య, సుఖదుఃఖస్య యోగతాంఅర్థం: “అయ్యో! నిందనీయం. ఈ లోకంలో కైకేయి ఎంత క్రూరమైనది! ఆమె ధర్మం, సుఖ-దుఃఖాలను చూడలేకపోతుంది.”
రాముడు తన తండ్రి నిర్ణయాన్ని సునాయాసంగా అంగీకరించాడు. అతని ధర్మనిష్ఠను ఈ విధంగా వ్యక్తపరిచాడు:
“భరతుడికి రాజ్యం కావాలంటే రాజ్యమే కాదు, సీతను, నా ప్రాణాలను కూడా ఇస్తాను. తమ్ముడికి పట్టాభిషేకం చేయాలంటే నాకు ఎలాంటి అభ్యంతరమూ లేదు.”
శ్లోకం
నాహం కామయే రాజ్యం, న చ స్వర్గం న పునర్భవం
కామయే సత్యసంధోహం, యథా పితుర్నిర్దేశతః
అర్థం: “నాకు రాజ్యం వద్దు, స్వర్గం వద్దు, పునర్జన్మ కూడా వద్దు. నా తండ్రి ఆజ్ఞను పాటించడమే నా ధ్యేయం.”
ప్రజల ఆందోళన
అయోధ్య ప్రజలు రాముడిని వనవాసానికి పంపడాన్ని జీర్ణించుకోలేకపోయారు. రాజ్యమంతా దుఃఖంలో మునిగిపోయింది. ప్రజలు రాముడిని ఆపడానికి ప్రయత్నించారు. “అయ్యో రామా! నిన్ను విడిచి మేము ఎలా బతకగలం?” అని విలపించారు.
శ్లోకం:
న జానీమో మహాబాహో! యదా గచ్ఛస్య రఘువీర
కిం కరిష్యామహే సర్వే, రహితాస్త్వయి రాఘవ
అర్థం: “ఓ మహాబాహో రామా! నువ్వు వెళ్లిపోతే మేము ఏం చేయాలి? నీవు లేని ఈ ప్రజలు ఎలా బ్రతకగలరు?”
రాముడి త్యాగం
అంశం | రాముడి తీర్మానం |
రాజ్యం | భరతుడికి అప్పగించాలి |
అరణ్యవాసం | 14 సంవత్సరాలు |
తండ్రి ఆజ్ఞ | విధిగా పాటించాలి |
తల్లి కౌసల్య మరియు సీతమ్మ రోదన
రాముడు తన వనవాస నిర్ణయాన్ని కౌసల్య, సీతలకు తెలియజేసినప్పుడు వారు తీవ్రంగా దుఃఖించారు. అయితే, ధర్మ పరిరక్షణ కోసం రాముడు తన నిర్ణయాన్ని సమర్థించుకున్నాడు.
శ్లోకం:
ధర్మం శరణమాపన్నః కృతాంత భయదర్శినః
త్యజంతి స్వజనానేవ సత్యం హి పరమో ధర్మః
అర్థం:
“ధర్మాన్ని ఆశ్రయించి, మరణ భయాన్ని జయించినవారు, ధర్మం కోసం తమ ప్రియమైన వారిని కూడా విడిచిపెడతారు. సత్యమే పరమ ధర్మం.”
ఉపసంహారం
రాముడు తండ్రి మాట తప్పకుండా వనవాసానికి వెళ్ళిపోతాడు. ఇది సత్య నిష్ఠ, ధర్మ నిష్ఠ, త్యాగానికి గొప్ప ఉదాహరణ.
ఈ కథనాన్ని మరింత విపులంగా తెలుసుకోవాలంటే ఇక్కడ చూడండి.