bakthivahini
Soundarya Lahari Telugu Lo
తటిల్లేఖాతన్వీం తపనశశివైశ్వానరమయీం
నిషణ్ణాం షణ్ణామప్యుపరి కమలానాం తవ కలామ్,
మహాపద్మాటవ్యాం మృదితమలమామేన మనసా
మహాంతః పశ్యంతో దధతి పరమాహ్లాద లహరీమ్
తాత్పర్యం: ఓ శాంకరీ! మెరుపుతీగ వంటి దేహం కలదానా! సూర్య, చంద్ర, అగ్ని స్వరూపిణివి! షట్చక్రాలకు పైన ఉన్నటువంటి నీ కళను, మహాపద్మవనంలో పరిశుద్ధమైన మనస్సుతో దర్శించే మహానుభావులు గొప్ప ఆనంద ప్రవాహాన్ని పొందుతున్నారు.
భవాని! త్వం దాసే మయి వితర దృష్టిం సకరుణాం
ఇతి స్తోతుం వాంఛన్ కధయతి ‘భవాని! త్వ’ మితియః
తదైన త్వం తస్మై దిశసి నిజసాయుజ్యపదవీం
ముకుందబ్రహ్మేంద్ర స్ఫుటమకుట నీరాజిత పదామ్
తాత్పర్యం: ఓ భవానీ! ‘నీ సేవకుడనైన నాపై కరుణాదృష్టిని ప్రసరించు’ అని నిన్ను స్తుతించాలని కోరుతూ ‘భవాని! త్వం’ అని ఎవరు పలుకుతారో, వారికి అప్పుడే నీవు హరి, బ్రహ్మ, మహేంద్రుల కిరీటాలచే నీరాజనం చేయబడిన పాదాలు గల నీ సాయుజ్య పదవిని ప్రసాదిస్తావు.
త్వయా హృత్వా వామం వపు రపరితృప్తేన మనసా
శరీరార్ధం శంభో రపరమపి శంకే హృతమభూత్
య దేత తద్రూపం సకల మరుణాభం త్రినయనం
కుచాభ్యా మానమ్రం కుటిల శశిచూడాల మకుటమ్
తాత్పర్యం: ఓ జగజ్జననీ! ఏ హేతువుచేత నీ రూపం అంతా ఎర్రగా, మూడు కన్నులతో, స్తనభారంతో వంగినదిగా, చంద్రకళతో కూడిన కిరీటంతో ఉన్నట్లు చూచి, ఇదివరలో ఈశ్వరుని వామభాగాన్ని గ్రహించినప్పటికీ, ఆ మాత్రం దానితో తృప్తి పడక, శేషించిన కుడిభాగాన్ని కూడా అపహరించావేమోనని నేను భావిస్తున్నాను.
జగత్సూతే ధాతా, హరి రవతి, రుద్ర:క్షపయతే,
తిరస్కుర్వ న్నేతత్స్వమపి వపురీశ స్తిరయతి,
సదాపూర్వ స్సర్వం తదిద మమగృష్ణతి ద శివ:
తవాజ్ఞా మాలంబ్య క్షణచలితయో ర్భూలతికయో:
తాత్పర్యం: ఓ పార్వతీ! బ్రహ్మ సృష్టిస్తాడు, శ్రీహరి రక్షిస్తాడు, శివుడు లయం చేస్తాడు. మహేశ్వరుడు ఈ పనులను నిరాకరించి, తన దేహాన్ని కూడా దాచి, నిరంతరం ఈ విశ్వం మొత్తాన్ని నీ క్షణకాలం చలించే కనుబొమ్మల ఆజ్ఞను అనుసరించి నియంత్రిస్తాడు.
త్రయాణాం దేవానాం త్రిగుణజనితానాం తవ శివే
భవే త్పూజా పూజా తవ చరణయో ర్యా విరచితా,
తధా హి త్వత్పాదోద్వహన మణిపీఠస్య నికటే
స్థితా హ్యేతే శశ్వ న్ముకుళిత కరోళ్వంసమకుటా:
తాత్పర్యం: ఓ గౌరీ! త్రిగుణాల వల్ల జన్మించిన బ్రహ్మ, విష్ణు, శివుల పూజ, నీ పాదాలకు చేయబడిన పూజే అవుతుంది. ఎందుకంటే ఈ ముగ్గురూ మణిఖచితమైన నీ పాదపీఠం దగ్గర శిరస్సు వంచి, చేతులు జోడించి నిరంతరం ఉంటారు కదా.
విరించి: పంచత్వం ప్రజతి, హరి రాప్నోతి విరతిం,
వినాశం కీనాశో భజతి, ధనదో యాతి నిధనమ్,
వితంద్రీ మాహేంద్రీ వితతిరపి సమ్మీలిత దృశా,
మహాసంహారే స్మిన్విహరతి సతి త్వత్పతిరసౌ
తాత్పర్యం: ఓ భవానీ! బ్రహ్మ మరణిస్తాడు, శ్రీహరి విశ్రాంతి పొందుతాడు, యముడు నాశనం పొందుతాడు, కుబేరుడు చనిపోతాడు. ఇంద్రాది దేవతలు కూడా కన్నుమూసి (మరణిస్తారు). ఈ మహాసంహార సమయంలో నీ పతి అయిన శంభువు నిశ్చలంగా విహరిస్తాడు.
జపో జల్ప శిల్పం సకలమపి ముద్రావిరచనా
గతి: ప్రాదక్షణ్యక్రమణ మశనాద్యాహుతివిధి:
ప్రణామ స్సంవేశ: స్సుఖ మఖిల మాత్మార్పణ దృశా
సపర్యాపర్యాయ స్తవ భవతు య న్మేవిలసితమ్
తాత్పర్యం: ఓ అంబా! నేను చేసే జపం మాటలు (జల్పం), అన్ని పనులు (శిల్పం), ముద్రలు వేయడం, నడక (గతి), ప్రదక్షిణ చేయడం, ఆహారాదులు (ఆహుతి విధి), వంగడం, సాష్టాంగ ప్రమాణం, సమస్త సుఖం – ఇవన్నీ ఆత్మార్పణ బుద్ధితో నీకు ఆరాధనగా, నా ప్రయత్నాలే నీకు సేవకు మారుగా అగుగాక.
సుధా మప్యాస్వాద్య ప్రతిభయజరామృత్యుహరిణీం
విపద్యంతే విశ్వే నిధిశతమఖాద్యా దివిషద:
కరాళం యత్ క్ష్వేళం కబళితవత: కాలకలనా
న శంభో స్తన్మూలం తవ జనని! తాటంకమహిమా
తాత్పర్యం: ఓ మహేశ్వరీ! ముసలితనం, మృత్యువును హరించే అమృతాన్ని పానం చేసి కూడా బ్రహ్మాది దేవతలు కష్టాల పాలవుతున్నారు. మిక్కిలి భయంకరమైన విషాన్ని త్రాగి కూడా ఈశ్వరుడు మరణభయం పొందడం లేదు. దీనికి కారణం ఓ జననీ! నీ చెవి ఆభరణాల మహిమయే!
కిరీటం వైరించం పరిహర, పుర: కైటభ భిద:
కఠోరే కోటీరే స్థలసి, జహి జంభారి మకుటమ్,
ప్రణమేష్వేతేషు ప్రసభ ముపయాతస్య భవనం
భవస్యా భ్యుతానే తవ పరిజనోక్తి ర్విజయతే
తాత్పర్యం: ఓ లోకేశ్వరీ! శంభువు గృహానికి వస్తూండగా ఎదురుగా వెళ్ళే సమయంలో, బ్రహ్మ, హరి, ఇంద్రులు ప్రణమిల్లుతూండగా, “ఇది బ్రహ్మ కిరీటం, తొలగించు. ఇది శ్రీహరి గట్టి కిరీటం, దానిపై కాలు జారుతుంది. ఇది ఇంద్రుడి కిరీటం, తీసివేయి” అనే పరిచారకుల మాటలు విజయవంతమవుతాయి.
స్వదేహోద్భూతాభి ర్హుణిభి రణిమాద్యాభి రభితో
నిషేవే నిత్యే! త్వా మహమితి సదా భావయతి యః.
కి మాశ్చర్యం తస్య త్రినయనసమృద్ధిం తృణయత:
మహాసంవర్తాగ్ని ర్విరచయతి నీరాజన విధిమ్
తాత్పర్యం: ఓ శాశ్వతాంబా! నీ శరీరం నుండి జన్మించి ప్రకాశిస్తున్న అణిమాద్యష్ట సిద్ధులచే చుట్టూ ఉన్న నిన్ను నేను పూజిస్తున్నానని ఎవరు నిరంతరం భావిస్తారో, శివసంపదను గడ్డిపరకలా చూసే వారికి మహాసంవర్తాగ్ని నీరాజనం ఇవ్వడంలో ఆశ్చర్యం ఏముంది?
